Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acollàe, acollài , vrb: acollare Definition acapiare, pònnere o pigare in pitzu a càrrigu, po tirare; giare un'ispinta, un'atacu; imbucare a fàere calecuna cosa Synonyms e antonyms addossare, carrigai, imbucai Idioms csn: acollare su pudhecu = prèndhere unu cadhu a s'àteru pro lu domare; fàchere cuforma l'acollat = fai acomenti dh'acucat, segundhu su meledu; acollai a corpus = leare a corpos Sentences a su pòburu Deus ndi dhi acollat de prus! 2. acollai, ca nc'est de ndi fuliai custu muru! ◊ su segrestanu nd'ispicat sa gruxi manna de linna e dhus acollat a cropus! 3. dhu pigant e dh'acollant a itzabai coment'e canis ◊ is paisanus infrascaus dh'acollant a itzérrius e ispintas ◊ acollant a itzerriai: Est unu fantasma! ◊ e acollat a tirai bentu… gei nd'at fatu pagu! 4. acostindhe s'ebba e bàtindhe su sedhatzu po su pudhecu ca dhu acollamos! Etymon itl. Translations French charger, tomber sur qqn. English to saddle, to charge, to attack Spanish cargar, empujar Italian accollare, dare addòsso German aufbürden, herfallen.

barriàre , vrb Definition pònnere càrrigu apitzu (nau fintzes de frutuàriu po matas, de impícios e fainas po gente); giare a pitzu a unu po dhi fàere male, cracare / barriare s'àinu, su cadhu = barriare sa cosa a subra de s'àinu, a subra de su cadhu Synonyms e antonyms achidire, atuai, carriai* / carrabbugliai, crazugai | ctr. irbarriare, scarrigai Sentences ant fatu sas cosas in mannu ma si sunt barriados de dépidos ◊ su carru l'aiant barriadu a ponte de incunza ◊ no mi bàrries de cumandhos ca so essindhe pro torrare luego ◊ abbàida comente at barriadu cuss'olia, ocannu: che pilu in pedhe ndh'est! ◊ s'aera est barriendhe e fossis proet 2. su cane li at barriadu a mossos a s'animale istranzu ◊ sos leones ant barriadu a un'animale mannu e si l'ant manigadu ◊ li sunt barriados sos canes ◊ l'at barriadu sa frebba e postu l'at in letu Translations French charger English to charge Spanish cargar Italian caricare German laden, angreifen.

carriài , vrb: carriare, carricare, carridare, carrigai, carrigare, garriare Definition pònnere sa cosa o su càrrigu, su pesu, in pitzu de su mezu o de chie dhu depet portare; betare is manos a pitzu, lòmpere a ccn. o a calecuna cosa cun idea de fàere male o fintzes trebballare; si narat fintzes de is sonnos malos chi benint a unu dormiu Synonyms e antonyms achidire, acodie, barriare / carrabbugliai, crazugai | ctr. irbarriare, scarrigai Idioms csn: carrigaisí s'istògumu = manigare tropu; carrigaisí apitzus = imbarrigaresiche subra; carrigai unu colori = fàgherelu prus cotu; mi ant carrigadu = mi apo bidu unu sonnu malu, mi est bénnidu s'ammuntadore Sentences in d-una noti de austu iat biu genti e genti in cadenas, óminis e féminas, carriendu che bestiàmini 2. sa genti est carrighendi: totus a una stupada ant fatu! ◊ bai a pigai su craboni prima de carrigai sa genti! 3. dh'at carriau su cani, su malloru, su sonnu, su fàmini, sa callentura Etymon ltn. carricare Translations French charger English to load Spanish cargar Italian caricare German laden.

pesài 2 , vrb: pesare 2 Definition fàere pesu e, in cobertantza, agatare o èssere dificurtosa una cosa, mala a padire; pònnere cosa in sa pesa e iscumbatare su pesu chi faet in grammos o múltiplu; cunsiderare, provare a bíere o cumprèndhere méngius a unu o una cosa, una chistione po dha connòschere bene Synonyms e antonyms tantare / cunfígiri Idioms csn: pesai a grussu = furai in su pesu; pesàresi (nau de duus po comenti faint s'unu cun s'àteru) = andai de acórdiu Sentences sa linna frisca pesat de prus ◊ pesat prus su prumu chi no su ferru ◊ sa ní pesat asuba de is àrburis e dhas iscòsciat ◊ balla ca a mandhare fizos a istudiare a su póveru li pesat! ◊ onzunu depet istare in càncaros suos, ca no depet pesare a sos àteros 2. pesamí su pani ca tengu pressi! 3. sa pessone cheret bene pesada pro ischire it'est! ◊ pesa sa peràula innanti de faedhare! ◊ isciu cantu pesas 4. sogra e nura no si pesant Etymon ltn. pe(n)sare Translations French charger, peser, pondérer, réfléchir English to weigh, to consider, to lie Spanish cargar, pesar, pesar, ponderar Italian gravare, pesare, ponderare German lasten, belasten, wiegen, abwiegen, abwägen.