alingàda , nf: arangada,
arengada,
aringada,
aringata,
arrangada,
arringada,
rangada Definition
arengu postu in sale
Synonyms e antonyms
arenga
Sentences
bati mesu petza de arrangada ca oje mi ndhe tato!
Scientific Terminology
psc, clupea harengus
Etymon
ctl.
arengada
Translations
French
alose
English
herring under salt
Spanish
arenque bajo sal
Italian
salacca
German
Sardine.
sàbi , nf, nm: sai,
sale,
sali,
sàui Definition
cumpostu chímicu, mescamente cloruru de sódiu, genia de minerale chi si ponet a is papares po dhos cundhire e po no si guastare; si narat fintzes in su sensu de sabidoria / genias de sale: a pedra o grussu (a farinos mannos), pistau o fini (salipa, saboca); caminu de su sale = difítzile meda
Synonyms e antonyms
ttrs. sari
Idioms
csn:
èssiri tocau a sali, avantzau de sale = ispuntante, salidedhu; intrare su sale a sa cosa = surzire o leare sale; essire su sale a sa cosa = èssere ispuntantedha a sale, salidonza; èssiri bellu de sali (nau de cosas de papai)= zustu a sale; arrusciai de sali = salire, paspiare sale; ghetai, aciúngiri una punta de s. = un'apenas, una pitzigadedha; fàghere, fàgheresi a sales = arrogai, arrogaisí a pimpiridas, a arroghedhus coment'e perdas de sali; istrúeresi che pedra ’e sale = ispèrderesi de no ndhe abbarrare nudha; ocru ’e sale = ocriggàtinu, chi portat is ogus asulus; pistare a unu chei su sale = surrai meda; èssiri a mesu ’e sali = barriadu a tropu, a tretu de no poder fàghere nudha; pèrderendhe sacu e sale = pèrdiri totu, lati e cradhaxu; ghetare su sale in d-unu logu = fagherebbei disacatu, distrúere
Sentences
su mànigu chentza sale est bambu ◊ su sale est bonu si no est tropu ◊ si est solta che sale in abba ◊ a su casu li est intradu su sale ◊ po cussa cosa si ponit sa sai grussa ◊ porta sa sabi ca custa cosa est bamba! ◊ apu ghetau sa sali a s'àcua
2.
ses istimadu ca as sale in su chelbedhu ◊ a ndhe zughes de sale, nendhe machines!…◊ chie dogni rejone tenet franta renas in conca no giughet de sale
3.
mancari las pistes chei su sale, no ti ndhe faghes bona de cussas piciocas ◊ toca e faidhu tui, gei no ses mancu a mesu ’e sali! ◊ sas undhas dividesint sas codinas, rocas e pedras faghiant a sales ◊ comente li sunt rutas at fatu sas tatzas a sales ◊ su sale mi ant ghetau in domo mia, pérdiu mi ant sa menzus pitzinnia!◊ tasta s’àcua de sa pasta po bí chi est bella de sali!
Surnames and Proverbs
smb:
Sai, Sais, Sale, Salis
Scientific Terminology
mnr
Etymon
ltn.
sal
Translations
French
sel
English
kitchen salt
Spanish
sal
Italian
sale alimentare
German
Kochsalz.
sabòca , nf, nm: sabocu,
saloca,
saloco,
saluca,
saruca,
sauca Definition
sale fine a bisura de tzúcuru, o prus fine puru
Synonyms e antonyms
salipa
Sentences
mallai, ferreris, mallai tot'e is centu milla custu mar'e saboca… cantu saboca! (V.Pisanu)◊ a unu chirru dhi at postu pane, una patata ispuligada e chibudha cun saloca ◊ sa saloca la teniat in su corru pro istare in assutu
Etymon
srd.
Translations
French
sel de table
English
table salt
Spanish
sal fina
Italian
sale da tàvola
German
Tafelsalz.
salípa , nf Definition
sale móliu fine fine, che tzúcuru, de pònnere in mesa, saloca, po aciúnghere a ispergiadura a su papare
Synonyms e antonyms
saboca
/
ttrs. saripa
Etymon
srd.
Translations
French
sel de table
English
table salt
Spanish
sal fina
Italian
sale da tàvola
German
Tafelsalz.