alingàda , nf: arangada,
arengada,
aringada,
aringata,
arrangada,
arringada,
rangada Definitzione
arengu postu in sale
Sinònimos e contràrios
arenga
Frases
bati mesu petza de arrangada ca oje mi ndhe tato!
Terminologia iscientìfica
psc, clupea harengus
Ètimu
ctl.
arengada
Tradutziones
Frantzesu
alose
Ingresu
herring under salt
Ispagnolu
arenque bajo sal
Italianu
salacca
Tedescu
Sardine.
sàbi , nf, nm: sai,
sale,
sali,
sàui Definitzione
cumpostu chímicu, mescamente cloruru de sódiu, genia de minerale chi si ponet a is papares po dhos cundhire e po no si guastare; si narat fintzes in su sensu de sabidoria / genias de sale: a pedra o grussu (a farinos mannos), pistau o fini (salipa, saboca); caminu de su sale = difítzile meda
Sinònimos e contràrios
ttrs. sari
Maneras de nàrrere
csn:
èssiri tocau a sali, avantzau de sale = ispuntante, salidedhu; intrare su sale a sa cosa = surzire o leare sale; essire su sale a sa cosa = èssere ispuntantedha a sale, salidonza; èssiri bellu de sali (nau de cosas de papai)= zustu a sale; arrusciai de sali = salire, paspiare sale; ghetai, aciúngiri una punta de s. = un'apenas, una pitzigadedha; fàghere, fàgheresi a sales = arrogai, arrogaisí a pimpiridas, a arroghedhus coment'e perdas de sali; istrúeresi che pedra ’e sale = ispèrderesi de no ndhe abbarrare nudha; ocru ’e sale = ocriggàtinu, chi portat is ogus asulus; pistare a unu chei su sale = surrai meda; èssiri a mesu ’e sali = barriadu a tropu, a tretu de no poder fàghere nudha; pèrderendhe sacu e sale = pèrdiri totu, lati e cradhaxu; ghetare su sale in d-unu logu = fagherebbei disacatu, distrúere
Frases
su mànigu chentza sale est bambu ◊ su sale est bonu si no est tropu ◊ si est solta che sale in abba ◊ a su casu li est intradu su sale ◊ po cussa cosa si ponit sa sai grussa ◊ porta sa sabi ca custa cosa est bamba! ◊ apu ghetau sa sali a s'àcua
2.
ses istimadu ca as sale in su chelbedhu ◊ a ndhe zughes de sale, nendhe machines!…◊ chie dogni rejone tenet franta renas in conca no giughet de sale
3.
mancari las pistes chei su sale, no ti ndhe faghes bona de cussas piciocas ◊ toca e faidhu tui, gei no ses mancu a mesu ’e sali! ◊ sas undhas dividesint sas codinas, rocas e pedras faghiant a sales ◊ comente li sunt rutas at fatu sas tatzas a sales ◊ su sale mi ant ghetau in domo mia, pérdiu mi ant sa menzus pitzinnia!◊ tasta s’àcua de sa pasta po bí chi est bella de sali!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Sai, Sais, Sale, Salis
Terminologia iscientìfica
mnr
Ètimu
ltn.
sal
Tradutziones
Frantzesu
sel
Ingresu
kitchen salt
Ispagnolu
sal
Italianu
sale alimentare
Tedescu
Kochsalz.
sabòca , nf, nm: sabocu,
saloca,
saloco,
saluca,
saruca,
sauca Definitzione
sale fine a bisura de tzúcuru, o prus fine puru
Sinònimos e contràrios
salipa
Frases
mallai, ferreris, mallai tot'e is centu milla custu mar'e saboca… cantu saboca! (V.Pisanu)◊ a unu chirru dhi at postu pane, una patata ispuligada e chibudha cun saloca ◊ sa saloca la teniat in su corru pro istare in assutu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
sel de table
Ingresu
table salt
Ispagnolu
sal fina
Italianu
sale da tàvola
Tedescu
Tafelsalz.
salípa , nf Definitzione
sale móliu fine fine, che tzúcuru, de pònnere in mesa, saloca, po aciúnghere a ispergiadura a su papare
Sinònimos e contràrios
saboca
/
ttrs. saripa
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
sel de table
Ingresu
table salt
Ispagnolu
sal fina
Italianu
sale da tàvola
Tedescu
Tafelsalz.