cabussòni 1 , nm Definition
genia de lobu betau a sa lavra de su cuadhu po dhu poderare firmu
Synonyms e antonyms
cariasa 1,
carighinu,
cugurra 1
Scientific Terminology
ans
Translations
French
tord-nez
English
barnacles
Spanish
acial,
badal
Italian
torcinaso,
cavézza del diàvolo
German
Maulknebel.
corrói , nm Definition
unu de is tantos númenes de su dimóniu
Synonyms e antonyms
demóniu
Etymon
srd.
Translations
French
diable
English
devil
Spanish
diablo
Italian
diàvolo
German
Teufel.
diàbulu , nm: diàulu,
diàvulu,
tiau Definition
iat a èssere su male in persona, su cane mannu, èssere chi si ponet contras a Deus e a dónnia bene: sa gente, po mancu dhu numenare, dhi narat unu muntone de númenes chi tenent totugantos valore de male o malu o chi s'imperant a disprétziu; foedhu chi si narat frastimandho, o fintzes a css. cosa cun arrennegu
Synonyms e antonyms
demóniu
/
anemigu,
antzipirri,
arremínciu,
béstiu,
coedhu,
corroi,
dincendu,
foradenosu,
maliche,
mentzitissu,
pudidinosu
Idioms
csn:
intregadu dae sos diàulos = abbundhoradu, chi zughet bundhos; intregau a su diàulu = chi est dadu a fàghere male; basai matonis e cagai tiàulus = fàghere duas cosas chi sunt s'una contrària a s'àtera; pònnere su pede a su diàulu = perdonare, lassare andhare, no fàghere contu de un'ofesa o dannu
Sentences
a su tàmbula tàmbula, a su rue rue, faghiat unu trechetu de totu sos diàulos ◊ nachi fit malu che chentu diàulos ◊ in s'iferru no bi at boja ne bundhu: sos diàvulos sunt in custu mundhu! (T.Ziranu)
2.
diàulu de ispiju e chie l'at inventadu! ◊ ísci s'ebba, su diàulu chi ti at fata! ◊ diàulu de brullas, torràdemi su chi mi azis cuadu! ◊ diàulu de s'intranna chi ti at fatu, francu Deus e nostra Segnora!
Surnames and Proverbs
prb:
su diàulu faghet padedhas e no sèmpere cobertores
Etymon
ltne.
diabolus
Translations
French
diable
English
devil
Spanish
diablo
Italian
diàvolo
German
Teufel.
doènna , nf, nm: duena,
duenda,
duendu,
duengu,
duèngia,
duenna Definition
un'èssere de sa fantasia, pentzau a bortas coment'e malu, a bortas coment'e bonu; fintzes pantuma, persona làngia meda
Synonyms e antonyms
dinghellu,
fogliete,
mascatzu,
matzamurredhu,
mauredhu,
surtora
/
fada
Sentences
Castedhu de Susu est acabbau a logu de cogas e duendas ◊ is umbras si avolotant coment'e duendas malas ◊ mannai cantat che doenna ◊ no agatant sa zanna pro intrare e pregant sos duengos a lis dare azudu ◊ innòi no nci at fantàsimas e mancu duendas ◊ duenna malarita, tui mi bollis bociri!
2.
mi ndhe at furau su sentidu una duenda…
Etymon
spn.
Translations
French
gnome,
lutin
English
gnome,
elf,
devil
Spanish
gnomo,
duende
Italian
gnòmo,
follétto,
diàvolo
German
Kobold.
incartài , vrb: incartare Definition
imbodhigare cosa, pònnere in paperi; obbrigare a unu cun calecunu iscritu, fàere cuntratu; rfl. giare o impromitire s'ànima a su dimóniu; giogandho a cartas, abbarrare cun cartas in manu chi no cuncordant impare po pòdere serrare sa giogada
Synonyms e antonyms
imbodhiai
2.
su cuntratu dipendhiat de su tantu de sa robba: cun prus de dughentas chimbanta berveghes incartaias pro chimbe annos ◊ chie cheriat imparare un'arte s'incartaiat cun d-unu mastru pro unu tantu de annos
3.
no fit un'istincu de santu, tiu Nigola, ma no fit mancu incartadu a su dimóniu
Etymon
srd.
Translations
French
envelopper
English
to come to a written agreement
Spanish
envolver,
encartar,
encartarse
Italian
incartare,
obbligare uno con scrittura,
fare un patto col diàvolo
German
in Papier einpacken,
einen Vertrag schließen,
sich dem Teufel verschreiben.