cabussòni 1 , nm Definizione
genia de lobu betau a sa lavra de su cuadhu po dhu poderare firmu
Sinonimi e contrari
cariasa 1,
carighinu,
cugurra 1
Terminologia scientifica
ans
Traduzioni
Francese
tord-nez
Inglese
barnacles
Spagnolo
acial,
badal
Italiano
torcinaso,
cavézza del diàvolo
Tedesco
Maulknebel.
corrói , nm Definizione
unu de is tantos númenes de su dimóniu
Sinonimi e contrari
demóniu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
diable
Inglese
devil
Spagnolo
diablo
Italiano
diàvolo
Tedesco
Teufel.
diàbulu , nm: diàulu,
diàvulu,
tiau Definizione
iat a èssere su male in persona, su cane mannu, èssere chi si ponet contras a Deus e a dónnia bene: sa gente, po mancu dhu numenare, dhi narat unu muntone de númenes chi tenent totugantos valore de male o malu o chi s'imperant a disprétziu; foedhu chi si narat frastimandho, o fintzes a css. cosa cun arrennegu
Sinonimi e contrari
demóniu
/
anemigu,
antzipirri,
arremínciu,
béstiu,
coedhu,
corroi,
dincendu,
foradenosu,
maliche,
mentzitissu,
pudidinosu
Modi di dire
csn:
intregadu dae sos diàulos = abbundhoradu, chi zughet bundhos; intregau a su diàulu = chi est dadu a fàghere male; basai matonis e cagai tiàulus = fàghere duas cosas chi sunt s'una contrària a s'àtera; pònnere su pede a su diàulu = perdonare, lassare andhare, no fàghere contu de un'ofesa o dannu
Frasi
a su tàmbula tàmbula, a su rue rue, faghiat unu trechetu de totu sos diàulos ◊ nachi fit malu che chentu diàulos ◊ in s'iferru no bi at boja ne bundhu: sos diàvulos sunt in custu mundhu! (T.Ziranu)
2.
diàulu de ispiju e chie l'at inventadu! ◊ ísci s'ebba, su diàulu chi ti at fata! ◊ diàulu de brullas, torràdemi su chi mi azis cuadu! ◊ diàulu de s'intranna chi ti at fatu, francu Deus e nostra Segnora!
Cognomi e Proverbi
prb:
su diàulu faghet padedhas e no sèmpere cobertores
Etimo
ltne.
diabolus
Traduzioni
Francese
diable
Inglese
devil
Spagnolo
diablo
Italiano
diàvolo
Tedesco
Teufel.
doènna , nf, nm: duena,
duenda,
duendu,
duengu,
duèngia,
duenna Definizione
un'èssere de sa fantasia, pentzau a bortas coment'e malu, a bortas coment'e bonu; fintzes pantuma, persona làngia meda
Sinonimi e contrari
dinghellu,
fogliete,
mascatzu,
matzamurredhu,
mauredhu,
surtora
/
fada
Frasi
Castedhu de Susu est acabbau a logu de cogas e duendas ◊ is umbras si avolotant coment'e duendas malas ◊ mannai cantat che doenna ◊ no agatant sa zanna pro intrare e pregant sos duengos a lis dare azudu ◊ innòi no nci at fantàsimas e mancu duendas ◊ duenna malarita, tui mi bollis bociri!
2.
mi ndhe at furau su sentidu una duenda…
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
gnome,
lutin
Inglese
gnome,
elf,
devil
Spagnolo
gnomo,
duende
Italiano
gnòmo,
follétto,
diàvolo
Tedesco
Kobold.
incartài , vrb: incartare Definizione
imbodhigare cosa, pònnere in paperi; obbrigare a unu cun calecunu iscritu, fàere cuntratu; rfl. giare o impromitire s'ànima a su dimóniu; giogandho a cartas, abbarrare cun cartas in manu chi no cuncordant impare po pòdere serrare sa giogada
Sinonimi e contrari
imbodhiai
2.
su cuntratu dipendhiat de su tantu de sa robba: cun prus de dughentas chimbanta berveghes incartaias pro chimbe annos ◊ chie cheriat imparare un'arte s'incartaiat cun d-unu mastru pro unu tantu de annos
3.
no fit un'istincu de santu, tiu Nigola, ma no fit mancu incartadu a su dimóniu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
envelopper
Inglese
to come to a written agreement
Spagnolo
envolver,
encartar,
encartarse
Italiano
incartare,
obbligare uno con scrittura,
fare un patto col diàvolo
Tedesco
in Papier einpacken,
einen Vertrag schließen,
sich dem Teufel verschreiben.