afícu , nm: afincu Definition genia de fide chi si tenet, cosa de bonu chi s'isperat o chi s'ibertat po su tempus benidore, su isperare; s’imprastu o contivígiu e atentzione chi si ponet po àere o fàere calecuna cosa de bonu, fintzes s’arresurtau Synonyms e antonyms aficàntzia, apíchiu, avocu, cabu, incuru, imprastu, iscetu, ispera, isperànscia, médiu / atenscione | ctr. disisperu Idioms csn: pònnere aficu a una faina = àere sa gana, pònnere cabu a fàghere una faina a manera de ndhe bogare carchi cosa de bonu; pònnere aficu a…, aficu chi… = dare tentu, fàghere contu; a s'aficu ’e Deu! = a su fadu ’e Deus, a su chi cheret Deus; male chentza aficu = chi no curat; contu chentza aficu = chi no si ndi tenit nudha Sentences s'aficu nostru lu ponimus in Deus ◊ mortu in rughe torresit a bida pro difúndhere in terra aficos mannos ◊ si intras in pretu cun ricu, mancari tenzas rejone, de bincher no as aficu (Piras)◊ bae tue e pone aficu, candho unu at mala fortuna! ◊ no tegno prus aficu de mi cojare ◊ tantu no bi at aficu, aite sighis a proare? ◊ no est malu s'aficu si istamus ispetendhe sos anzenos a fàghere su nostru!… 2. sempre ponzendhe a su tribàgliu aficu est diventadu finamentra ricu ◊ cosas de tzou no ndhe imparant, ma ponent aficu a sos disirvios ◊ fit un'istudiante chin pacu aficu a sos libbros ◊ su póberu no at àteru aficu si no sa zoronada 3. sunt annos consumados sentza aficu ◊ balanzos de cocoi… aficos mortos: su tantu de si campare a mesa bentre! 4. si l'at abbratzadu chentza pònnere aficu a sa preséntzia de sos duos furisteris ◊ isse no bi ponzeit aficu chi fit pro li fàghere sa furca ◊ isse a sas ciarras no bi poniat aficu meda ◊ su diretore est veninne pro iscuntrobare si sos impiegatos sont travaglianne chin aficu Etymon srd. Translations French confiance English trust Spanish confianza, expectativa Italian affidaménto, fidùcia, aspettativa, prospettiva German Vertrauen, Erwartung.
bonómine , nm Definition ómine giustu, àbbile, sàbiu, postu a peritziare dannos, addesumare o ispartzire interessos, pònnere paghes: po sa matessi cosa si narat fintzes solu ómine; si narat fintzes a unu calesiògiat ómine po dhu tzerriare, candho no s'ischit ite dhu narant 2. bonómine, e de ue sezis? Etymon srd. Translations French médiateur, homme de confiance English peacemaker Spanish conciliador Italian pacière, uòmo di fidùcia German Versöhner, Vertrauensmann.
créita , nf: crétida Definition su crèdere, su giare fide; su si crèdere a tropu, su si craculare prus de su chi unu est Synonyms e antonyms credéntzia 1, cretimenta, imbufadura / creitura, magnosidade, presuméntzia Sentences o sognos incantosos, crétida s'apo dadu, ma però solu un'umbra apo sighidu (P.Sulis)◊ no mi fido ne crétida ti dao 2. cussa pitzoca no istat ritza dae sa créita ◊ fit ufratu che bússica dae sa créita Etymon srd. Translations French crédit, confiance, très grande estime de soi-même English credit, trust, excessive self evaluation Spanish crédito, confianza, sobrestimarse Italian crédito, fidùcia, autostima eccessiva German Ansehen.
cunfiài , vrb: cunfidai, cunfidare Definition giare fide a unu, su si fidare de unu, tènnere cunfidàntzia / cunfidai cun = àere fide in…, dare fide a… Synonyms e antonyms fidaisí Sentences cunfiu chi eis a olvidai de cantu bos apu aggraviau ◊ Segnori, dèu cunfiu m’eis a usai misericórdia (Ctz) Etymon spn. confiar Translations French avoir confiance English to confide Spanish confiar Italian confidare, aver fidùcia German vertrauen.
fíde , nf: fidi Definition su crèdere a unu o a calecuna cosa, mescamente a Deus Synonyms e antonyms fidéscia, fidúcia / fidu Idioms csn: àere fide in Deus, chin Deus; zúghere o portare sa fide a unu = èssere pessone fidada de unu; dare, no dare fide a unu, tenni, no tenni fidi a ccn. = giúghere, tènnere, no tènnere fide, crere, no crere, fidàresi, no si fidare de unu; dare una cosa in fide o a fide = donai a fidu, a dépidu; de fide de s'ànima, a fide! (zenia de zuramentu) = devide!, abberu!; sa fide de su cane, de su batu cun su sórighe = fide chi… no si daet (ca no bi ndhe podet àere); pònneresi in fide de… = ponnirisí in conca de…; avalorai sa fidi = crèschere, afortire sa fide (in Deus) Sentences cambiai vida e torrai fidi a sa nova bona de Deus! ◊ cun tegus aia fide, ma ses faltzu! ◊ sa fide l'aiat falada a Cristos, no a sos santos ◊ sa fide ti at sarvu! ◊ sa fide professade pro tènnere salvamentu! ◊ a chini at a èssi prenu de fidi Deus dh'at a salvai ◊ si annoant sas isperas che tràmula in s'olia e torrat bia sa fide (G.M.Cherchi)◊ totus aiant fide chin issu comente issu aiat fide chin Deus (G.Piga)◊ chie no aiat fide s'unu cun s'àteru faghiat cuntratu iscritu, sinono bastaiat sa paràula ◊ de non prus pecai cun proponimentu sa fidi cun Deus si dh’at cunfirmada (F.Urracci 2. niunu sa fide giutesit a mie (P.Pisurzi)◊ su padronu at a punire su teracu chi no li at giutu sa fide ◊ no li tenzo fide a custa cosa: so timindhe chi fetat male! ◊ no dias fide a su cane dannarzu!)◊ a issu no dhi tèngiu fidi! 3. a fide gai est! ◊ devide comente ti so nendhe ant fatu! 4. leas cafè a fide in sas butegas: ti lu dant, ti lu bufas e ti negas! ◊ sa cosa de papai fiat pagu, cantu si poriat fai marcai a fidi in sa butega Surnames and Proverbs prb: fidi tenindi, ma no ndi donghis! Etymon itl. Translations French foi English faith Spanish fe, confianza Italian féde, fidùcia German Vertrauen, Glaube.
fidúcia , nf: fidútzia Definition genia de fide, de crétia / àere a ccn. in fidútzia = dàreli fide, fidàresi de ccn. Synonyms e antonyms fide, fidéscia Sentences fidúcia tenindi e no ndi geist! ◊ soe sa prus chi ti apo in fidútzia Etymon itl. Translations French confiance English confidence Spanish confianza Italian fidùcia German Ansehen.