arraxòni , nf: arregione, arregioni, arrejone, arresone, arressone, arrexone, arrexoni, erresone, rajone Definition capacidade de sa mente de cumprèndhere is cosas, mescamente su giustu, sa beridade, su chi andhat bene o méngius; su èssere in su giustu (e antigamente fintzes sa lei, su ’e sa lei, sa giustítzia); su motivu, su poite si faet calecuna cosa e fintzes argumentu, chistionu Synonyms e antonyms iscúgia, motivu / alleca, chistionu Idioms csn: is arrexonis = sos chistionos; arraxoni at a èssiri! = tenzo, tenes, tenet própiu resone!; no bòlliri a dh'atrotiai s'arrexoni = si narat de chie no bàliat crítigas, arguai a l'iscontroriare, arguai a li rispòndhere a su chi narat; dàresi resones = àere sa pretesa de tènnere resone Sentences custu gherru po su pani a bortas annéulat s'arrexoni ◊ tenes arrexone: tocat a fàere deasi! 2. Bachis Sulis at criticadu cun arrejone su modu malu de amministrare ◊ abbarrae in s'arressone! ◊ issa furiat una mamma e teniat sempri arregioni (T.Piredda) 3. pighendi arrexonis gei fait a ndi arregordai, de fuedhus! 4. arrexoni de tzerriai: fiant istrechendidhu su pei! ◊ bidíndhela gasie trista dimandhadu ndhe dh'apo s'arresone (A.Atzori) Surnames and Proverbs prb: a su cadhu s'isprone, a sa fémina s'arresone Etymon itl. Translations French raison English reason Spanish razón Italian ragióne German Vernunft.

atuaméntu , nm Definition su atuare, capacidade de pentzare, cunsiderare e cumprèndhere is cosas, de dhas tènnere bene presentes in sa mente, de agatare ite est méngius o andhat bene e ite est peus o andhat male Synonyms e antonyms atibbidura, atibbiscione, atinadura, atou, cumprendhóniu, seru, tinnu Sentences chentza atuamentu perunu ses: faghes sa cosa chentza bi pessare! ◊ su malàidu no podet faedhare, ma zughet totu sos atuamentos: connoschet, fintzas ◊ su malàidu est grave, at pérdidu sos atuamentos ◊ a bortas si at coment'e un’alluta de atuamentu Etymon srd. Translations French conscience English consciousness Spanish conciencia, razón Italian consapevolézza, ragióne German Bewußtsein, Vernunft.

rajòne , nf, nm: arraxoni*, erresone, raxoni, regione, rejone, resone, rexone, rexoni, rigione Definition capacidade de sa mente de cumprèndhere is cosas, mescamente su giustu, sa beridade, su chi andhat bene o méngius; su èssere in su giustu (e antigamente fintzes sa lei, su ’e sa leze, sa giustítzia de is Sardos); su motivu, su poite si faet calecuna cosa, fintzes argumentu, chistione / ómine de rejone = su chi ponet paghes; chircare su filu de sa resone = cricare s'arrexone, su giustu, punnare a sa filada o bandha giusta Synonyms e antonyms iscúgia, motivu / alleca, chistionu / giustu | ctr. toltu Sentences limbudu isageradu, contu male tiradu at maltratadu chena àere regione (A.Spanu)◊ sos emigrados tiant chèrrere torrare e tenent regione ◊ rajone no ndhe aiant, ma in tzarra binchiant chi pariant deghe ◊ issa l'at promissu e cun rexone ◊ caminas contr'a sa rejone ◊ a chie tocat sa rejone diant, ca tantu no si podet dennegare! (Pirastru)◊ tenes rigione tue! ◊ abazes resone!◊ a chie l'acumpanzat sa regione faghet sas cosas menzus 2. est unu de sos piús ómines de rejone 3. in orixos aiet ancora sos rexones de aprimu Surnames and Proverbs prb: a morte e a rejone no balet fuire Translations French raison English reason Spanish razón Italian ragióne German Verstand, Recht, Grund.

«« Search again