atuaméntu , nm Definition
su atuare, capacidade de pentzare, cunsiderare e cumprèndhere is cosas, de dhas tènnere bene presentes in sa mente, de agatare ite est méngius o andhat bene e ite est peus o andhat male
Synonyms e antonyms
atibbidura,
atibbiscione,
atinadura,
atou,
cumprendhóniu,
seru,
tinnu
Sentences
chentza atuamentu perunu ses: faghes sa cosa chentza bi pessare! ◊ su malàidu no podet faedhare, ma zughet totu sos atuamentos: connoschet, fintzas ◊ su malàidu est grave, at pérdidu sos atuamentos ◊ a bortas si at coment'e un’alluta de atuamentu
Etymon
srd.
Translations
French
conscience
English
consciousness
Spanish
conciencia,
razón
Italian
consapevolézza,
ragióne
German
Bewußtsein,
Vernunft.
séru , nm: sieru Definition
su si serare, su cunsiderare bene totu is cosas, sa capacidade de si acatare de una cosa e de dha cumprèndhere
Synonyms e antonyms
àrviu,
imprastu,
saeru,
selembru,
sinnu
Idioms
csn:
male chentza s. = male (fintzas pecu, físsiu) chi unu no si lu connoschet; fémina, ómine de s. = abbistus, àbbilis, atentus, giuditziosus; cane de s. = chi abbizat; leare su s. de carchi cosa = leare oru, àrviu; fora de seru = fora de tinu, chi no atinat, ammachiadu; èssere in seru = in tinu, zustu de conca
Sentences
sas criaduras sunt chentza seru, ma su mannu depet atuare a su chi faghet! ◊ de sa note chi ant segadu a pedra sos bidros de sos barcones nche li est intrannadu unu seru malu ◊ cussu est macu chena seru ◊ a sos fizos de seru su nuraghe mustrat luntanas andheras ◊ est galu a seru sanu mancari apat giampadu sos chent'annos ◊ carimanna, si seru aias tentu ti fist assolada che murone! (M.Murenu)◊ tue morta e deo… ancora so in seru?! ◊ ses resultadu sentza cunsideru ca in sa conca no giughias seru ◊ faedha sintzeru, prite ue sia no ndhe tenzo seru ◊ cussa est genti chen'e sieru!
Etymon
srd.
Translations
French
jugement,
sagesse,
conscience
English
judgement,
consciousness
Spanish
juicio,
sabiduría,
conciencia
Italian
sénno,
giudìzio,
saggézza,
consapevolézza
German
Verstand,
Vernunft,
Weisheit,
Bewußtsein.