Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbucài , vrb: abbucare, abbuchiare 1 Definition pònnere istrègios cun sa buca a cara a fundhu, conca a bàsciu, afacaos, o a buca apare (ma fintzes betare cosa a covecadura a un'istrégiu); serrare calecuna cosa, mancari no deunudotu; nàrrere cosa a unu coment’e po dhi tupare sa buca, in su sensu de dhu currègere, de dhi foedhare male, de dhu fàere citire Synonyms e antonyms abbucaciai, abbufiare, currèzere, irmurrare, iscontroriare / serrai / covecare, inconchinare, rebbucai Idioms csn: abbucai sa porta = tambàrela unu pagu; abbucare un'àidu, un'abbertura = tupai, serraidhus; abbucai su lentzoru = furriàrendhe unu pagu a subra de s'àtera cuguzura, in conca de letu; abbucaisí = rúere a buca a terra, nadu prus che àteru de isterzu; abbucai su sèmini = carrarzare su sèmene betadu in sa terra arada Sentences nau ca mi nci abbucu a mari chi m'intendu nai "presoni"! ◊ prima ndi est ampuau e apustis si nci est abbucau a iscabiossu ◊ abbuca totu a su cadhaxu! ◊ dèu dep'iap'ai tocau calancunu mucioni e sa pingiada de su trébini si ndi fut abbucada a terra 2. in su cunzadu bi at àidos de abbucare, no b'intret bestiàmine ◊ abbuchedhu bene cuss'àidu, ca sas albeghes podent repítere! 3. su babbu fiat murrungendi e abbuchendi su fillu ◊ su coronellu si ndh'est fichidu e cun boghe alterada l'at abbucadu ◊ dego no ndhe aio cosas de mi nàrrere tue, e mancu commo as de mi abbucare! ◊ si istat bona dh'aiat abbucada canno dh'at intesa faedhanne male! ◊ sa sorre si est posta a fàere sa maca e su frade dh’at abbuchiada Etymon srd. Translations French tancer, rabrouer English to reproach Spanish colmar, caerse de cabeza, reprochar Italian abboccare, cadére a tèsta in giù, rimbrottare German umkippen, mit dem Munde fassen, anlehnen, ausschimpfen.

briàre , vrb: brigai, brigare Definition giare unu certu, una briga, nàrrere cosa a unu, pigare a ccn. a tzérrios o cun arrennegu; nàrrere foedhos malos s'unu a s'àteru, tènnere murrúngiu mannu, a boghes e a gherra puru Synonyms e antonyms abbetiae, aciociai, brigociae, certai, ghirtare, irvapiare, iscancamurrare, pabarotare, trilliare Sentences fiant brighendi prima de cummentzai sa riunioni ◊ a briare chin tecus no bi at gustu ◊ cun sos cumpanzos tuos no ti brighes! ◊ sa mama l'at brigadu, a su pitzinnu, ca fit ora meda in ziru ◊ ci babbu e mama mi brigant tegno passiéncia ◊ aiat brigau s'amigu ca dh'aiat lassau solu ◊ murrunzade ma no bos brighedas!◊ brigadas apare si seis cun sa bighina, chi no dha bio prus in domo tua? 2. dae candho ant brigadu no sunt prus, cussas famíllias, e mancu si faedhant ◊ abbàssiami sas boghes, chi parimus brighendhe! Surnames and Proverbs prb: si unu no cheret duos no brigant Etymon itl. brigare Translations French réprimander, tancer, rabrouer, se disputer, se quereller English to dispute Spanish reprochar, echar la bronca, pelear Italian redarguire, rimbrottare, bisticciare, diverbiare, litigare German ausschelten, streiten.

irbrunchiàre , vrb: isvrunciare, ivrunciare Definition iscúdere; segare s'atza a unu, nàrrere cosa a briga, in contràriu, fintzes po giare imparu Synonyms e antonyms aciotai, aciotarai, afrustai, passillai / certai, irmurrare, irvapiare 2. si los isvrúncias, luego si annuzant Etymon srd. Translations French tancer English to scold Spanish reprochar Italian rimbrottare German ausschelten.

irmurràre , vrb: irmurriare, ismurrai, ismurriare, smurrai Definition pigare a cropos a murros; segare s'atza a unu, iscontroriare forte, giare una briga, segare s'atrivimentu; pirmare, fàere murros grussos Synonyms e antonyms abboluire, abbruncai, abbufiare, aciociai, chelcire, irmustatzare, irvapiare, iscancamurrare, istestulare, scontrariai, stronciai / ammurredhare, ammurrionai, annicare, pirmare | ctr. audire Etymon srd. Translations French réprimer, tancer, rabrouer English to repress, to reproach Spanish reprimir, reprochar Italian reprìmere, rimbrottare German unterdrücken, ausschelten.

ispochiàre , vrb: ispolchiare, isporchiare, isprochiare Definition betare un’ispórchiu, nàrrere cosa a unu po iscontróriu (pruschetotu a is pipios), pagos foedhos coment'e a briga, ccn. tzérriu, ammeletzandho fintzes ccn. cropu Synonyms e antonyms abbucai, certai, chelcire, irmurrare, irvapiare | ctr. audire Sentences su babbu fit chirchendhe de si ndhe pesare, ma sa fiza l'ispochiesit nendhe chi no fit ora ◊ su pisedhu cheret isporchiadu candho est faghindhe cosas chi no andhant bene ◊ aite l'ispórchias e no andhas a zogare cun isse?! 2. a cudhos ómines che los at bogados dae su cunzadu che duas criaduras isporchiadas, chin sa cara in terra! Etymon srd. Translations French tancer English to rebuke Spanish recriminar, reprochar Italian rimbrottare German ausschelten.