afíssu , pps, agt Definition
de afíere; chi est meda in pagu logu, chi no faet giogu, no movet / istare in afissu = in tropu in pagu tretu, a cracu
Synonyms e antonyms
calcu,
ispremu,
sizidu,
sízigu,
sucicu
| ctr.
làschiu,
sciagu
Sentences
cussa cosa est lasca ca bi l'as afissa male ◊ apo afissu sos bullones
2.
est unu bellu gurdoni afissu ◊ sa domo est minore, nois semus in medas e istamus in afissu ◊ sa mossa muntenet sa cosa afissa, frimma de no si mòere
Etymon
ltn.
affixus
Translations
French
pressé,
serré
English
pressed
Spanish
apretado
Italian
strétto,
comprèsso,
pigiato
German
Zusammengepreßt.
astríntu , pps, agt Definition
de astrínghere / min. astrintonzu
Synonyms e antonyms
afissu,
istrintu
/
bisognu
/
astrintone,
limidu,
susuncu
| ctr.
làschiu
/
isperditziau,
istrubberi
Idioms
csn:
bívere a s'astrinta = campare cun pagu, che a sos pòveros; parentes de a. = is parentis prus de acanta
Sentences
custos faedhos sérios e medios m'aiant in dudas penosas astrintu (Z.Cappai)
2.
sos pitzinnos giuchiant su cocone astrintu a su survicu
3.
fit astrintu a su puntu chi no manicabat pro no ispèndhere ◊ bi at tzente astrinta e tzente ispennijola
Translations
French
étroit
English
narrow,
strait (s)
Spanish
estrechado,
estrecho
Italian
strétto
German
fest.
càticu , nm, nf: càtiga,
càtigu Definition
su catzigare / a c. = nau de cosa, chi portat pesu in pitzu o istat in istrintu meda
Synonyms e antonyms
acracigu,
calcighinzu,
iscàticu
Idioms
csn:
una càtiga de zente = zente meda, a muntones, a càtiga muredhu, unu subra de s'àteru azummai che a sas pedras de unu muru; pònnere una cosa a càtigu = asuta, asuta de is peis
Sentences
sa zente in crésia bi fit a càticu, a càtiga ◊ no bi ndhe ponzas meda ca a càtigu si pistat, sa figu ◊ bi est acudida piús zente de sa chi bi podiat istare: meràculu si no bi ndhe at mortu a càtigu! ◊ sa sue a càtigu s'at mortu unu porchedhu
2.
si l'at posta a càtigu sa cosa bona!
Scientific Terminology
Etymon
srd.
Translations
French
piétinement,
serré
English
trampling,
pressed,
tight
Spanish
pisado,
estrecho
Italian
calpestìo,
pigiato,
strétto
German
Getrappel,
gedrückt,
eng.
gurútu , nm, nf: gútura,
gúturu Definition
su tretu de sa carena, a parte de fora e a parte de aintru, tra sa buca e su tzugu; carrela, orruga o camminu istrintedhu, badhigru istrintu; sa trumba de sa geminera / min. gurutinu = boturinu
Synonyms e antonyms
bilguzu,
bula,
búturu
/
caminu,
carrela,
àidu
Idioms
csn:
mela de su gúturu = su nodu, o figu, nughe de sa bula, annou de su tzugu o nú de su gúturu; sa canna de su gúturu = garguena; gúturu de monti = tretu astrintu a zisa de badhigru, coladorzu in mesu de duas puntas de monte; gúturu istrintu = nau de ccn., chi manighendhe ndhe sèberat carchi cosighedha prus a físsiu chi no pro bisonzu (es. su sèmene de sa ua)
Sentences
chi bolit papai e bufai apalas mias dh'at a arresci in su gúturu! ◊ no mi est arribbau mancu a su gúturu, de cantu fut pagu! ◊ pro ingurti custa cosa tocat a portai su gúturu che mainga de capotu!…
2.
sos gurutos in bidha fint bódios: no si bidiat ànima ◊ in sa cora aundi finiat su gúturu, Assunta fiat isciacuendu is pannus, in frúmini ◊ sos gurutos fint fatos a impredau ◊ nos poniamus a cúrrere a cantu potiamus in sos gurutinos de su vichinatu
Scientific Terminology
crn, bdh, slg
Etymon
ltn.
guttur
Translations
French
gorge,
sentier,
détroit
English
throat,
path
Spanish
garganta,
callejuela
Italian
góla,
vïòttolo strètto
German
Kehle,
enger Weg
istrintógliu, istrintólzu , nm, agt: istrintorju,
istrintorzu,
istrintozu,
strintórgiu Definition
logu o passadórgiu de pagu largària, genia de buca in mesu de duos tretos artos (muros, montes, terras o àteru)
Synonyms e antonyms
astrintógliu,
strintura
Sentences
in cue su caminu diventaiat un'istrintorzu chi a cantu bi passaiat un'ómine ◊ su caminu fut un'istrintórgiu, no dhue sciadhiat su giú chin su carru e no dhue colànt mancu duas personas paris
2.
àmbulo in mesu de muros istrintorzos
Scientific Terminology
slg
Etymon
srd.
Translations
French
ruelle,
chaussée rétrécie
English
alley,
strait (s),
narrow
Spanish
callejón,
calleja
Italian
vìcolo,
viuzza,
strètto
German
Gasse,
Engpaß.
istríntu , pps, agt, nm: strintu Definition
de istrínghere; nau de logu, chi est pagu largu; nau de unu, chi est malu a giare, de malugoro
Synonyms e antonyms
afissu,
astrintu
/
bisognu
/
astrintone,
limidu,
susuncu
| ctr.
lalgu,
làschiu
Idioms
csn:
èssere in i. = istai in pagu logu; imprassai a i. = afranzare forte
2.
isco chi sezis in istrintu e già bos do logu
3.
cun totu chi est istrintu, epuru pro su coju de su fizolu giughiat una beste de prima posta
Surnames and Proverbs
prb:
mellus a istrintu in domu sua chi no a largu in domu allena
Etymon
ltn.
*strinctus
Translations
French
étroit
English
narrow,
lane,
strait (s),
gripped
Spanish
estrecho
Italian
strètto,
angusto
German
eng.
sízigu , agt Definition
chi est a istrintu, intrau a fortza / a s. = in afissu, astrintu, intradu apare bene sidhidu de no lassare colare nudha, de no si che mòere; fintzas de acordu, cuncordu
Synonyms e antonyms
afissu,
sidhidu,
sizu
Sentences
su tapu tupat bene si intrat a sízigu ◊ cust'ampulla est mala a istupare ca su tapu est intradu a sízigu
Etymon
srd.
Translations
French
serré
English
tight
Spanish
estrecho
Italian
strétto,
serrato
German
eng,
gedrängt.
stríntu , pps, agt, nm: istrintu* Definition
de stríngiri; nau de unu, chi est de manu afissa, arrestigu; abbisóngiu, mancamentu de su necessàriu po bívere bene; nau de logu (bia, orruga, camminu, tretu de mare inter duas terras), passadórgiu chi dhue at pagu logu de fiancu
Synonyms e antonyms
afissu,
astrintu,
ispremu
/
bisognu
/
astrintógliu,
botorinu,
terighinu,
turinu,
urgu
| ctr.
lalgu
Idioms
csn:
acapiai a s. = prèndhere afissu; èssiri gúturu strintu = istare teníndheche cosa dae su mànigu (es. pizolu, carchi semenedhu, cosa chi no piaghet); strintu che unu cú de frommiga = prus de gai!…; parenti s. = custrintu, de acurtzu, de domo
3.
po intrai in su mari Mediterràneu de s'ocèanu si passat in su strintu de Gibbilterra
Surnames and Proverbs
prb:
mellus su strintu miu chi no su largu allenu
Translations
French
ruelle
English
narrow,
tight,
strict,
forced,
straits,
alley
Spanish
estrecho,
estrechez,
callejuela
Italian
strètto,
viuzza
German
Engpaß,
enge Gasse.