bíde , nf: bidi, vide Definition genia de linna chi faet a cannàile longu e fine si no est pudada, est de tantas calidades, faet fògia manna a bicos, bogat su frutu (àghina, ua) a gurdone Synonyms e antonyms aidi, salmentu Idioms csn: b. americana = zenia de bide areste, bide chi si prantat a fàghere a barbatella pro l'innestare a b. sarda (sa chi batit frutu bonu); canna de b. = pértia, itl. tràlcio (a bortas est totu su fundhu puru, candho sa b. est fata a bérgula); filu de bide = órdine, giuali Sentences sa bide si podet pesare a fundhos minores o a bérgula ◊ sa bide si pudat tra frearzu e martu ◊ sa bide sarda agguantat de prus s'assutore Scientific Terminology frt, Vitis vinifera ssp. vinifera Etymon ltn. vite(m) Translations French vigne, cépage English vine Spanish vid Italian vite, vitigno German Weinrebe, Weinstock.
brandalliéri , nm Definition bide, pértiga, sarmentu americanu Translations French vigne americaine English American vine Spanish vid americana, labrusco Italian vite americana German Art Weinstock.
cabidiàna , nf: cabudiana, capidiana, caburiana Definition de duas pudas de sa bide, sa prus in artu, sa primu pértiga de su sermentu, sa chi portat s'ogu de frutu e chi si lassat prus longa (e fintzes sa pértiga noa chi faet) Synonyms e antonyms barriadorza, carriadòrgia | ctr. codiana Sentences su bentu mi ndi at isciusciau totu sa caburiana, in bíngia Scientific Terminology bng Translations French sarment fructifère English vine-shoot Spanish sarmiento fructífero Italian tràlcio di vite fruttìfero German Rebling.
màdria 1 , nf: matria Definition vite, orrugu de cosa tundhu e longu (prus che àteru metallu), sèmpere prus finóngiu de sa conca a sa punta e cun d-unu surcu chi girat a caragolu a manera chi sa crista, comente si faet girare a fortza, s'incàsciat in mesu de sa linna e dha poderat firma / partes de una m.: iscógliu o conca, ferme a caragolu, passu, punta Synonyms e antonyms via 2 Sentences sa motocicreta l'apo revistada in donzi màdria, ma no bi cheret partire gai etotu Etymon itl. madre Translations French vis English screw Spanish tornillo, rosca Italian vite German Schraube.
rabatzòne, rabatzòni , nm Definition fundhu de bide (mescamente andhau male, sicau) Synonyms e antonyms cocina, truigu Sentences pro su fogu batiat chimuza e calchi rabatzone Etymon ctl. rabassó Translations French cep de vigne English vine stump Spanish cepa de vid Italian céppo di vite German Rebenstamm.
salméntu , nm, nf: sammentu, sarmenta, sarmentu, sermenta, sermentu, silmentu, sirmentu Definition sa bide chi bogat s’àghina de papare e po binu, nau siat de su fundhu e siat de is cambos o pértigas chi bogat dónni’annu in is pudones (saetàmine, cannas o pértigas): si narat fintzes de terrenu prantau a bíngia; sonajolu o pitariolu fatu cun d-unu orrugu de canna de bide sicada isperrau de longu: is duas perras si acàpiant a cada parte ponendhodhoe in mesu una tirighedha de corgiola de bide etotu / in su sarmentu si distinghet: sa cotzina, su truncu, sa pértia, su pudoni o puda o cabudiana e in custa is ogos; sa pértiga bogat sa fògia, su gurdone, is sintzillus o filongiana Synonyms e antonyms bide, gialmentu, isammentu, rubbanu Idioms csn: sa sula de sa sarmenta = canna de bide, pértia o camba de sarmentu; giuali de s. = órdine; su sermentu iscapat = isparat, bogat sa bide noa Sentences in bíngia tenit mila fundus de sarmentu ◊ su sirmentu si allumat luego ◊ is perdixis benint a si apatai asuta de is fundus de sermentu ◊ s'abba de su silmentu l'assaboro prima a píndulas e pustis che… Noè (A.Dettori)◊ in maju su sammentu nou cheret ipuzonadu ◊ prima chi su sermentu iscapit bollu arai sa bíngia ◊ dona cura a meigai sa bíngia ca peronòspera e pesta niedha funt atracandu sa sarmenta! 2. ajaja tenit un'arroghedhu de sarmentu e po sa binnenna boit a dh'agiurai Surnames and Proverbs prb: àcua e bentu, annada de sarmentu Scientific Terminology frt, Vitis vinifera ssp. vinifera Etymon ltn. sarmentum Translations French vigne, sarment English vine-shoot Spanish vid, sarmiento Italian vite, sarménto German Weinrebe, Rebschößling.
truígu , nm Definition fundhu de bide, pitzu Synonyms e antonyms rabatzone Sentences est torradu cun sa béltula prena de truigos Translations French cep de vigne English vine stock Spanish cepa Italian céppo di vite German Stock.