argamíle , nm Definition
nau de ccn., chi est un'arga, persona de dispretziare, chie si cumportat male meda
Synonyms e antonyms
argamilossu,
ascamile,
mascartzone,
remitanu
Sentences
baediche, argamile ischifosu! ◊ argamiles, li ant mortu unu fizu a cudhu malevadadu!
Etymon
srd.
Translations
French
vaurien
English
rascal
Spanish
bribón,
canalla
Italian
farabutto
German
Schurke.
bèlme, bèlmene, bélmu , nm: bemme,
berme,
breme,
bremi,
brèmini,
ferme,
verme Definition
genia de animaledhu, bobboi pitichedhu e longhitu chi faet mescamente in sa cosa guasta (ma deosi narant fintzes cudhos mannos chi podent fàere in bentre de su cristianu, oxyurus), e fintzes su chi ponet a su casu fatu, o su chi si papat sa lana; nau de gente, chi balet pagu; maladia puru; pistighíngiu mannu / min. bermighedhu, bremixedhu, bermizolu
Synonyms e antonyms
gherme,
lolloi,
merme,
solde,
tilingione
Idioms
csn:
b. manigadore, solitàriu = alisanzedhas; bremi pintus = gremedha; bremi de corru = badhinzu, idea maca; bremi berrinadori = broma, "teredo navalis"; erba de bremis = allupaguadhu, (Santolina chamaecyparissus); bremi de casu = sartasarta, giambaghe; pàrriri unu bremi de casu = zúghere sa cara chei sa tela
Sentences
no ca est ammachiandusí… si dh'est móviu su berm'e corru! ◊ est a dolore de mata ca zughet bermes ◊ s'olia ocannu est totu cun su berme ◊ sa musca ponit su bremi a sa petza, a su casu, a s'olia ◊ su pipiu portat is bremis
2.
po cantu lígia, isciu de balli cantu de unu brèmini
3.
sa timoria de no agatai trabballu po is fillus fiat su brèmini chi arronciuàt a babbu ◊ seis sempri ingurtendi pareis brèmini solitàriu!
Surnames and Proverbs
prb:
a linna sana no dh'intrat brèmini
Scientific Terminology
crp
Etymon
ltn.
verme(m)
Translations
French
ver
English
worm
Spanish
gusano
Italian
vèrme
German
Wurm,
Schurke.
birbànte , agt, nm: birbanti,
birbantu,
bribanti,
bribbanti Definition
(f.-a), petzu de furca, chi o chie faet birbantadas, cosas de furbos e no sèmpere bonas o po su bonu
Synonyms e antonyms
canàgliu,
fulbu
/
cdh. bilbanti
Sentences
est istétia una fortuna manna mera po mei a connosci una língua birbanta chi ti permitit sa pichiara vera (T.Mundula Crespellani)◊ birbante imboligosu, tramposu! ◊ tontu o bribanti, no dhu cumprendu custu piciocu! ◊ cussa si creit prus bribbanta de sa morti!
2.
cussu est unu bribanti segau de cresci, no ndi potzu fai ni ferru e ni aciou!
Etymon
itl.
Translations
French
fripon,
fourbe
English
scoundrel
Spanish
canalla,
pillo
Italian
birbante
German
schurkisch,
Schurke.
imbirbantài , vrb Definition
fàere o essire birbante
Translations
French
devenir polisson
English
to become rascal
Spanish
volverse bribón
Italian
infurfantire
German
ein Schurke werden.
miseràbbile, miseràbbili , agt, nm Definition
foedhu nau sèmpere a disprétziu po chie faet bascesas, vilesas, faet su male aprofitandosindhe de chie no si podet mancu difèndhere, istat male o est in poberesa
Synonyms e antonyms
incruvu,
ischifosu,
istelzeri,
miseràciu
Sentences
miseràbbile, a che furare su zú a unu malevadadu! ◊ miseràbbile chi no est àteru: a l'at fata sa balentia a bochire cudha criadura!
Translations
French
lâche,
abject,
méprisable
English
contemptible,
coward
Spanish
ruin
Italian
vile,
abiètto,
spregévole
German
gemein,
Schurke.
míseru , agt, nm Definition
nau de ccn., chi est pòberu, o de cosa chi creschet chi at fatu pagu isvilupu; nau de unu po comente acostumat a fàere, chi est malu, chi faet su male aprofitandho de chie no si podet abbàlere: si narat fintzes de unu chi est de pagu impita, pagu àbbile; si narat a làstima coment'e tenendho piedade
Synonyms e antonyms
pòberu
/
cdh. mísaru
/
miseràbbile
/
iscedau,
siscuru
| ctr.
ricu
/
àbbile 1,
balente
/
imbénnidu
Sentences
chin cussa leze su ricu s'at sichiu a prenare sas bértulas de s'ingurtonia e su míseru est abbarrau míseru ◊ no bi est faghindhe cust'arburedha: est mísera mísera cun totu chi la so abbendhe
2.
cussu bandhiu fit un'ómine míseru, irfidiau, chin su dillíriu de su sàmbene in su coro ◊ bi fit su balente e bi fit su míseru
3.
míseru a chie si che andhat: sos bibos za si campant! ◊ míseru chie b'intrat, a presone! ◊ míseru chie chircat pane anzenu! ◊ míseru ’e mene, míseru ’e tene!
Translations
French
misérable,
piètre (meschino)
English
poor
Spanish
miserable
Italian
mìsero,
miseràbile
German
arm,
gemein,
Arme,
Schurke.
remitànu , nm: arimitanu,
eremitanu,
rimitanu Definition
chie bivet a una parte a solu in ccn. logu ispérdiu, atesu de sa gente, ma dhu narant pruschetotu po pigare a foedhos malos a unu malu faidore, gente mala de fàere istare aillargu; unu chi est de pagu contu, pagu àbbile, de pagu importu
Synonyms e antonyms
arimitu,
maritanu,
remengu
/
argamile,
delincuente,
pedhitzoni
| ctr.
balente
Sentences
issu a dommo no intrat mai, su rimitanu: bae chi ti lu allargo deo! ◊ remitanu chi no ses àteru, sàrtiami su logu chi no ti cherzo bídere mai prus, inoghe! ◊ cussu remitanu mi ch'est furendhe totu!
Etymon
itl.
eremitano
Translations
French
vaurien
English
crook
Spanish
bribón
Italian
farabutto
German
Schurke.