brioníre , vrb Definition bogare pigionatzos, cambos noos, nau de is linnas, de naes segadas in tretu grussu Synonyms e antonyms apillonai, brionare, briorare, broculare, brotai, brundhire, incorumedhai, pigionaciare, puzonire / nàschere Sentences sos bentos malos ti ant irratada, ma deves brionire torra! ◊ inue su sole ispalghet grinas de incantu totu brionit e prendhet a oro che pispiadu de càlighe santu (G.Stara) 2. candho iscumparint sas furas e brionit s'onestade torro a bolare ◊ brionit s'aficu Etymon srd. Translations French bourgeonner, pousser des bourgeons English to sprout Spanish brotar, germinar Italian germogliare German sprossen.
fròa , nf: froga, frua 1, fruga Definition s'abba chi suspint e bogant is matas; ogu de cambu, is cambos noos chi bogant is matas (candho funt longos meda, ispuligaos s'impreant a fàere iscartedhas, cestas o àteru deasi, mescamente po su fundhu) Synonyms e antonyms abbaorja, allatante, froe, froedha Sentences cust'àrbore est in sa mezus froa ◊ candho s'àrbure est in frua no si pudat, ma s'innestat 2. cust'àlvure est chena piús brotare fruas bellas ◊ est fozida dogni frua ◊ canta frua ojit su truncu tou sempre in cria!…◊ s'àrbure segada bogat sas fruas Scientific Terminology rbr Etymon srd. Translations French sève, bourgeon English germination, lymph Spanish savia, germinación Italian linfa, germogliazióne German Pflanzensaft, Saft, Sprießen, Sprossen.
piglionài , vrb: pillonai, apillonai, pixonai, puzonare Definition fàere àteru pigione; bogare sa tzeurra, àteros tudhos o pigionatzos, àteros cambos, nau de s'erba, de su laore, de is matas; aciapare, cassare pigiones; in cobertantza, cricare pillona, cricare ómine / pudha pillonada = chi zughet sos pudhighinedhos, is pigionedhos aifatu Synonyms e antonyms schissurai / acambare, afroghedhare, apuzonare, brionire, brotai, brundhire, pigionaciare, puzonire, rampudhire, tidhire / turdare Sentences cussos mògios bi ant pagu a puzonare ◊ candho si acúrtziat sa die de puzonare, sa reina faghet unu cíulu fine fine e sas àteras abes si ponent in movimentu pro si tucare 2. s'erva est puzonendhe ◊ su trigu at puzonadu in sete e oto cambas ◊ segundu s'erba chi est, mancai ndi dha tiris torrat a pillonai ◊ sa craba distruit sa mata apena pillonendi ◊ a sos frutales sa temporada los danníficat candho sas àrvures sunt fioridas o puzonadas ◊ totus is sèminis pillonant 3. custa est una pudha piglionada 4. chi cuss'amori torrit a pillonai! Etymon srd. Translations French bourgeonner English to sprout Spanish germinar, brotar Italian germogliare German sprießen, sprossen, treiben.
rampudhíre , vrb: arrampudhire, rebudhire, rempudhire, rimpudhire, ripudhire Definition bogare rempudhos, tzeurra; su naschire de is sèmenes, su essire de s'erba, bogare su cambu nou, torrare a bogare nau de erba o ebrúgiu sicau o segau Synonyms e antonyms rampudhare / apillonai, inceurrare, pudhire, pumpullare, rupire, tidhire, tzirriotire, tzutzinare Sentences su frenugu in sa raighina torrat a rebudhire donzi annu comente ifriscat e proet 2. cantamus a boghe ladina pro rebudhire in fizos noitolos sa limba sarda Etymon ltn. *repullire Translations French bourgeonner English to bud Spanish brotar Italian rampollare, germogliare German sprossen, sprießen.
seríre , vrb: sirire Definition nau de is sèmenes, bogare sa tzeurra, su sirione cumenciandho a naschire, fàere su síriu o cima Synonyms e antonyms inceurrare, sirionare, tidhire, tzirriotire Sentences custa cosa sirit e frorit, si l'abbas Etymon ltn. serere Translations French taller English to germinate Spanish entallecer Italian tallire German keimen, sprossen.