acumonài , vrb: acumonare Definition
arregòllere o pònnere totu impare, totu a unu (bestiàmene, àteru), a cumone; giare su bestiàmene a contivigiare a mesu pérdia e a mesu badàngiu, a mesapare; su si pònnere impare
Synonyms e antonyms
aggregare,
assotziai
Sentences
parte de sas abbas de cussu riu est intubbada: su restu est acumonada pro abbare campos e frutales ◊ si boleis guadangiai de prus, acumonaisí in sotziedadi!
Scientific Terminology
pst
Etymon
srd.
Translations
French
réunir
English
to aggregate
Spanish
juntar,
poner en común
Italian
aggregare,
méttere in comune
German
zusammentreiben,
Vieh in Halbpacht haben
beltiàmene, beltiàmine , nm: bestiàmene,
bestiàmine,
bestiàmini,
bistiàmene,
bistiàmini Definition
animales, mescamente mannos e pesaos po totu su chi podent produire / b. grussu = pegos mannos (boes, bacas, cuadhos); b. minudu = pegos de carena minore; b. rude = chentza domadu; min. bestiamenedhu = b. pagu, minudu / pesare, tènnere, contivizare, fàere, pastorigare b.; iscussuai su bestiàmini = suguzare, bogare a pàschere
Sentences
tra bestiàmine e terras tenet intradas bonas ◊ s'ortu cheret serradu no b'intret bestiàmine ◊ su bestiàmini in s'ierru istràgiat su logu ◊ a pasci óminis nci bolit prus passiénzia chi non a pasci bestiàmini ◊ a fàere bestiàmene dhue cheret triballu e ogos apertos ◊ su bestiaminedhu suo: pacas pudhas e una crapa
Etymon
itl.
Translations
French
bétail
English
cattle
Spanish
ganado
Italian
bestiame
German
Vieh.
fiàdu , nm, nf Definition
css. animale mannu de petza (baca, brebè, cuadhu, e àteru); nau in cobertantza (fintzes fiadedhu), una calesiògiat persona, nau unu pagu a disprétziu, bolendho nàrrere chi no est tanti persona bona, e si narat fintzes de bobboi (unu pagu a brulla, po erríere)/ min. fiadutzu
Synonyms e antonyms
animabi,
pecus
Idioms
csn:
malu fiatu = fiadu malu, cristianu pagu bonu; fiadu berbeghinu, béchinu, bulu, fiadu minudu (animali piticu); fiadu russu = animali mannu
Sentences
ite bella fiadu, cussa baca! ◊ su pastore deviat dare contu a unu fiotedhu de fiados berveghinos ◊ li ant regaladu fiados minudos e fiados russos ◊ in su saltu paschiat paritzos fiadutzos ◊ fia teracu anzenu ma mi ndhe essei e mi ponei abbandha cun fiados mios
2.
arratza de fiadu chi at buscadu, a maridu, Fulana: mandrone de prima calidade!
Translations
French
bête,
pièce de bétail
English
beast,
head (of cattle)
Spanish
cabeza de ganado,
res
Italian
béstia,
capo di bestiame
German
Vieh,
Tier.
pécus , nm: pegus Definition
css. animale mannu de petza (baca, brebè, cuadhu, e totu deosi); nau in cobertantza, una calesiògiat persona, nau unu pagu a disprétziu, bolendho nàrrere ca no est tanti persona bona, e si narat fintzes de bobboi (unu pagu a brulla, po erríere)/ min. peghitu, pegugedhu; pegos cuncordos = animalis, bòis, chi si addatant unu a s'àteru e fait a dhus giúngiri impari
Synonyms e antonyms
animabi,
fiadu
/
pècore
Sentences
cussos sunt pegos de mola! ◊ po no perdi unu pegus cantu no as girau!◊ de pegos bonos formadu at masones ◊ medas colant in cussu locu chin pecos mustrencos ◊ sos pacos pecos chi mi sunt restaos timo chi nche los giuca a bochidorju ◊ non pongas cani a dogna pegus! ◊ tenit centu pegus de brebeis
2.
bellu pegus, cussu cristianu, mih!
Etymon
ltn.
pecus
Translations
French
pièce,
tête
English
animal
Spanish
res,
cabeza de ganado
Italian
capo di bestiame
German
Stück Vieh.
ròbba 1 , nf Definition
su bestiàmene bastat chi siat, pigau totu a unu, coment'e tàgiu: dhu narant sing. ebbia / min. robbita, tàgiu de pagos pegos
Synonyms e antonyms
bama,
bestiàmine,
tàgiu
Idioms
csn:
r. istella = su mardiedu chi dhi anti bociu s'angioni; r. anzonada = su mardiedu chi portat s'angioni avatu; èssere, o èssereche, in sa r. = èssiri castiendi su bestiàmini; segaresiche una punta ’e r. = bèndheresi una parte de su bestiàmine; r. istraca (nadu in suspu) = fémina mala, bagassa; (nau de ccn.) èssereche in sa chida de sa r. = faendho sa chida chi dhi tocat de atèndhere su bestiàmene, candho dhu contivígiant a chida chida
Sentences
su pastore est immandrendhe sa robba ◊ sa robba in maju cheret tusa ◊ tenet sa robba in sa cussòrgia de fúrriu ◊ s'intendhet sa robba gramuzandhe a trachedhu ◊ maridu meu ch'est in sa robba ◊ una punta de robba mi che sego, ca mi bisonzat dinari ◊ Fulanu tenet in pastore sa robba de frades Piras ◊ fit tempus malu e sa robba morta de fàmine fit dendhe pagu late
Translations
French
bétail
English
livestock
Spanish
ganado
Italian
bestiame
German
Vieh.