allabentàre , vrb rfl Definition
essire allabentaos
Synonyms e antonyms
illabentare
Etymon
srd.
Translations
French
devenir bête,
s'étourdir,
se distraire
English
to become careless,
fool,
reckless
Spanish
volverse bobo,
atolondrado
Italian
diventare sciòcco,
sventato,
sbadato
German
leichtsinnig,
zerstreut werden.
bacòco, bacòcu , agt, nm: bacucu Definition
bambu de conca, pagu sàbiu
Synonyms e antonyms
isaliadu,
isàpidu,
macoco,
nuscentri
| ctr.
abbistu,
sàbiu
Surnames and Proverbs
smb:
Bacuccu
Etymon
itl.
bacocco
Translations
French
bête,
sot,
fade
English
fool
Spanish
soso
Italian
scioccherèllo
German
Tölpel.
balòsso, balòssu , agt, nm Definition
chi o chie est pagu abbistu, bambiocu
Synonyms e antonyms
babbalocu,
ballalloe,
biobba,
gingiorre,
scimpri,
sciolocau,
tolondro,
tontu
| ctr.
abbistu,
àbbile 1
Sentences
de óminis nci nd'est tontus, intelligentis, furcas, balossus, bonus e malus ◊ no teniat gana de abarrai fadendi s'ampuecala in sa passillada coment'e una balossa in mesu de genti prus balossa puru
Scientific Terminology
ntl
Translations
French
stupide,
bête,
idiot
English
stupid
Spanish
estúpido,
necio,
cretino
Italian
stùpido,
cretino
German
dumm,
Tölpel.
bambàrru , agt Synonyms e antonyms
babbaocu,
baliodha,
bichimmeo,
bucalloto,
gingiorre,
isaliadu,
issemechiau,
làvinu,
nuscentri,
prantamone,
tolondro
Scientific Terminology
ntl
Etymon
srd.
Translations
French
bête,
sot,
stupide
English
fool
Spanish
necio,
bobo
Italian
sciòcco
German
dumm.
bambiòco, bambiócu, bambióncu , agt Definition
nau de unu, chi si cumportat cun pagu giudítziu
Synonyms e antonyms
babbaocu,
bambu,
bijoncu,
braballu,
salàpiu,
tzinnai,
tzullu
| ctr.
abbistu,
cabosu
Sentences
fit pisedha bella meda, ma bambioca
Scientific Terminology
ntl
Etymon
srd.
Translations
French
imbécile,
abruti,
nigaud,
bête,
sot
English
dull
Spanish
bobalicón,
bobales
Italian
scimunito,
melènso
German
dumm.
béstia , nf Definition
númene chi si giaet a css. animale mannu, ma chi si narat a gente mescamente po disprétziu; genia de giogu a cartas / b. de mola = àinu; cudha b., sa b. maledita = su grodhe
Synonyms e antonyms
animabi,
fiadu,
pecus
| ctr.
criltianu
Sentences
custa no est vida de cristianus, seus coment'e is béstias! ◊ babbu tú ndi torrat fadiau che una béstia, marrendi!◊ is serbiroras abarrànt a totu dí pulendi cristianus e béstias
2.
pòvera béstia!… in debbadas che ses in domo mia!
Etymon
ltn.
bestia
Translations
French
bête
English
beast
Spanish
bestia
Italian
béstia
German
Tier,
Bestie.
brabàllu , agt, nm: brabballi,
brabballu Definition
nau de ccn., chi si lassat pigare in giru, cullonare, chi no est bonu a nudha
Synonyms e antonyms
babbalocu,
bambioco,
bovo,
deleadu,
tzinnai
| ctr.
abbistu
Sentences
brabballi tontu, a genti aici fait is arregalus!…
Etymon
srd.
Translations
French
imbécile,
abrutinigaud,
balourd,
bête
English
foolish
Spanish
necio,
bobo
Italian
scimunito,
melènso
German
dumm,
Dummkopf.
bucallòto, bucallótu, bucalótu , agt, nm: bucarotu Definition
tontatzu, chi est pagu abbistu
Synonyms e antonyms
babbalocu,
bibbillocu,
bucabbentu,
bucamindotu,
gingiorre,
tolondro
Sentences
pro dare su votu a unu bucallotu de s'ischeda ndhe fato unu zirotu e poi bi l'ataco a su chervedhu! ◊ ancora esistit calchi bucalloto chi l'adorat che unu santu in bida
Etymon
srd.
Translations
French
stupide,
bête,
idiot,
balourd,
nigaud
English
stupid,
dullard
Spanish
estupido
Italian
stùpido,
balórdo
German
dumm,
Tölpel.
errebíu , nm: arrabbiu*,
erribiu,
irribbiu Definition
dónnia genia de bobboi chi faet dannu; nau fintzes de piciochedhu maliocu
Synonyms e antonyms
babbaúciu,
babboi,
cerpiu,
errebbígiu
Sentences
cantant sas feras, apedhant sos canes, mummúchiat cada casta de errebios ◊ como tzàculo tra pischinas e ludraos in mesu de ischifosos erribios
Translations
French
bête monstrueuse,
insecte
English
insect,
monster
Spanish
bicho dañoso
Italian
béstia mostruósa,
insètto
German
Scheusal,
Insekt.
fiàdu , nm, nf Definition
css. animale mannu de petza (baca, brebè, cuadhu, e àteru); nau in cobertantza (fintzes fiadedhu), una calesiògiat persona, nau unu pagu a disprétziu, bolendho nàrrere chi no est tanti persona bona, e si narat fintzes de bobboi (unu pagu a brulla, po erríere)/ min. fiadutzu
Synonyms e antonyms
animabi,
pecus
Idioms
csn:
malu fiatu = fiadu malu, cristianu pagu bonu; fiadu berbeghinu, béchinu, bulu, fiadu minudu (animali piticu); fiadu russu = animali mannu
Sentences
ite bella fiadu, cussa baca! ◊ su pastore deviat dare contu a unu fiotedhu de fiados berveghinos ◊ li ant regaladu fiados minudos e fiados russos ◊ in su saltu paschiat paritzos fiadutzos ◊ fia teracu anzenu ma mi ndhe essei e mi ponei abbandha cun fiados mios
2.
arratza de fiadu chi at buscadu, a maridu, Fulana: mandrone de prima calidade!
Translations
French
bête,
pièce de bétail
English
beast,
head (of cattle)
Spanish
cabeza de ganado,
res
Italian
béstia,
capo di bestiame
German
Vieh,
Tier.
lócu , agt, nm: allocu 1,
Definition
chi o chie est pagu giustu de conca, prus che àteru chi est chentza cabu, chentza abbistesa / locu fracu = macu deretu
Synonyms e antonyms
bambioco,
baosatzu,
baosone,
deleadu,
macu
| ctr.
achistiadu,
atinadu,
atoadu,
cabosu,
giudisciosu,
sàbiu
Sentences
chini est cudha loca chi s'innamorit de mei?! ◊ fiat nàsciu locu e de lolloi abbentau iat bíviu
Etymon
spn.
loco
Translations
French
sot,
stupide,
bête,
idiot
English
dumb
Spanish
lelo,
bobo
Italian
stòlido,
scémo
German
dumm.
mammalúcu , agt, nm Definition
chi o chie est pagu abbistu
Synonyms e antonyms
babballucu,
ballullu,
bichillocu,
innóchidu,
lolle,
mamusocu
Sentences
bellus mammalucus chi creint ancora a sa boxi ingannadora de is cucus! ◊ cussu est unu mammalucu, sentza perunu cumprendóniu ◊ cussu mammalucu de fillu miu a trint'annus est bagadiu ca timit a tocai fémina!
Etymon
itl.
mammalucco
Translations
French
nigaud,
sot,
bête
English
booby
Spanish
bobo,
tonto
Italian
allòcco,
balórdo
German
dumm,
Tölpel.
minciàle, minciàli , nm Definition
unu chi si lassat cullonare, chi totus dhu cullonant
Synonyms e antonyms
babbaocu,
baliodha,
bichimmeo,
bovo,
bucalloto,
gingiorre,
minchilloni,
minchione,
mindrónguru,
tolondro
Sentences
nois semus sos sólitos minciales coglionados in modu diplomàticu ◊ mal'apat e mascu, sempri atumbendi: ma chi no t'iscorramu emu a èssi minciali!
Translations
French
bête,
sot
English
fool
Spanish
bobo
Italian
sciòcco
German
Dummkopf.
resarèdha , nf Definition
css. bobboitedhu, nau mescamente de su pipiu chentza batiare
Synonyms e antonyms
cerpiu
/
moro
Etymon
srd.
Translations
French
petite bête
English
little beast
Spanish
bicho
Italian
bestiolina
German
Würmchen.
tentógliu , nm: tentórgiu,
tentorju,
tentorzu (f.-a)
tintógliu Definition
prus che àteru, vitellu (ma fintzes àteru animale) de duos a tres annos, bonu de domare
Synonyms e antonyms
nobedhu,
traiscone
/
anníciu,
pudhéricu
Sentences
forte annijat adhae su tentorzu ◊ li aggradaiat a cúrrere a cadhu e pro custu cheriat domare su tentógliu ◊ regollet sa fraschera, sa bértula e si ndhe andhat a cadhu de sa tentorza
Etymon
srd.
Translations
French
bouvillon,
taurillon,
bête de somme
English
steer,
young bull
Spanish
ternero,
jumento
Italian
giovènco,
torèllo,
giuménto
German
junges Rind,
Saumtier.
tontòne, tontòni , agt, nm Definition
nau de ccn., chi est de pagu cumprendhóniu, pagu abbistu, chi si lassat cullonare: si narat fintzes in cunfiantza a ccn. tanti po fàere pagu aprétziu de su chi narat o chi faet (ma nau fintzes po no giare tropu importu a cosas de pagu contu)
Synonyms e antonyms
bambóchinu,
fabbiocu,
innóchidu,
listrone,
tontarrone
/
machisóngiu
| ctr.
abbistu,
intelizente
Sentences
tontoni, chi no dh'íasta pigau su fítziu de fumai!…◊ tontoni, aici naraus a is piciochedhus po ndi dhus iscrei de bolli benni a Castedhu! ◊ tontonis, medas pillochedhus si faint aciapai in su lobu bichendu! ◊ si fist istadu sàbiu no l'aias tratadu de tontone!
Etymon
srd.
Translations
French
bête,
sot,
fade
English
dim,
dolt
Spanish
tontón
Italian
scioccherèllo
German
dümmlich.
tóntu , agt, nm Definition
chi o chie no tenet s'abbilesa, sa capacidade de cumprèndhere o chi cumprendhet tropu pagu
Synonyms e antonyms
càdumu
| ctr.
abbistu,
inteligenti
Idioms
csn:
t. che napu, che s'orbada, che sa bia, che una sépia, che unu prupu, che sa perda, che orroda de carru = tontu meda; t. ispaciau de crèsciri = tontu de natura, abarrau tontu apustis chi est créscidu puru, tontu e mutu!; tontixedhu!… = tontu meda; betàresi a t. = fai su tontu, fai fintas de no cumprèndiri; tontu tontu, … = belle e chi est/paret tontu…, mancai tontu siat…
Sentences
sos míseros de benes e de pannos, pro chi sient astutos, parent tontos (M.Murenu)◊ ita ti creis, chi a cussu, poita est tontu, dh'imbovas cumenti bolis?! ◊ dannu de medas consolu de tontos
2.
adiu, Nanne, tènedi contu: faghe su surdu, bètadi a tontu! ◊ tontu tontu, si che at leadu una rica a muzere, mih!
Scientific Terminology
ntl
Etymon
spn.
tonto
Translations
French
sot,
sotte,
bête
English
dense,
simpleton
Spanish
tonto
Italian
tónto
German
dumm.