ballallòe, ballallói, ballalói , agt, nm Definition
chi o chie est pagu abbistu: foedhu po unu bonu a nudha
Synonyms e antonyms
babballucu,
ballullu,
bichillocu,
canivete,
innóchidu,
lolle,
mentzosu
Sentences
unu pódhighe inditat sa luna: su ballalloi mirat su pódhighe ◊ cussa est una fémina ballalloa ◊ est restatu a buca abberta che ballalloi ◊ so de abberu unu criu de casu friscu e unu ballalloi! ◊ s'ómine chi no est istirau a minore torrat a risu de cada unu, resurtat unu ballaloi
Etymon
srd.
Translations
French
crétin,
idiot,
imbécile
English
idiot
Spanish
bobo,
tonto
Italian
cretino,
fésso
German
dumm,
Tölpel.
bòvo , agt, nm: bovu Definition
nau de ccn., chi si lassat pigare in giru, si lassat cullonare / faisí su b. = fàghere finta de nudha, betàresi a tontu
Synonyms e antonyms
billella,
bovatzu,
bovete,
brabballu,
bucamindotu,
gongoatzu,
lollòi,
matacaleo,
noscentone,
scimprotu,
tontassu
Sentences
càgliadi, bovo, già ti do su médiu si no ischis su contu de leare! ◊ a chini fait su bovu dognunu dh'apetigat ◊ bova, bi devias pensare prima! ◊ curiosa dieta Semprónia gliusca, simplota e bova ◊ a sos bovos lis faghent crere una cosa pro un'àtera ◊ lassant is pipius a solus ananti de cussa incanta bovus de televisioni! (P.Pisu)
Scientific Terminology
ntl
Etymon
ctl., spn.
Translations
French
simplet,
nigaud,
gauche
English
clumsy,
sucker
Spanish
bobo,
tonto
Italian
sempliciòtto,
gòffo
German
Dumme,
plump.
gingiòrre, gingiòrro , nm Definition
unu tontatzu
Synonyms e antonyms
babbalocu,
galabboi,
tolondro
Translations
French
balourd,
nigaud
English
stupid
Spanish
tonto
Italian
balórdo,
stùpido
German
Dummkopf.
isaliàdu , agt Definition
chi no portat salia, sale, o sustàntzia; chi faet is cosas cun pagu atentzione
Synonyms e antonyms
babbaocu,
bacocu,
bambarru,
barbuliscu,
isàpidu,
issemechiau
| ctr.
abbistu,
acabadu,
atentzionadu,
cabosu
Sentences
no cumprendho chi un'isaliadu e mesu matracheri, ridíndhesi de totu, mi domandhet su votu pro èssere deputadu o cussizeri! (M.Sanna)◊ ma ses macu isaliadu, mih!
Etymon
srd.
Translations
French
sot
English
fool
Spanish
bobo,
tonto
Italian
sciòcco
German
dumm,
fad.
isènte , agt, nm: isentu,
ixente Definition
chi o chie tenet de naschia pecu mannu a sa carena, o fintzes chi at tentu dannu mannu de dh'àere istrupiau; chi est chentza cabu in manera grave de no bàlere de conca
Synonyms e antonyms
diculau,
imprestile,
irvàlitu,
iscalfante,
isentiau,
istropiadu,
lertone,
tzémiu,
tzómigu
/
iscabadu,
labadu
| ctr.
àbbile 1
Sentences
fit unu chi teniat dolu de sa zente isenta ◊ cudhu isentu no si abbalet mancu a si bufare abba, a solu
2.
deghe piciocas ant leadu sas làmpanas e sunt andhadas a atopare su cojadu nou: chimbe fint isentas e no ant leadu s'ozu, chimbe fint sàbias e ant leadu s'ozu puru paris cun sas làmpanas
Translations
French
invalide,
inepte
English
disable (person),
stupid,
fool,
incompetent
Spanish
minusválido,
estúpido,
tonto
Italian
invàlido,
inètto,
stúpido
German
invalide,
untüchtig,
albern
mammalúcu , agt, nm Definition
chi o chie est pagu abbistu
Synonyms e antonyms
babballucu,
ballullu,
bichillocu,
innóchidu,
lolle,
mamusocu
Sentences
bellus mammalucus chi creint ancora a sa boxi ingannadora de is cucus! ◊ cussu est unu mammalucu, sentza perunu cumprendóniu ◊ cussu mammalucu de fillu miu a trint'annus est bagadiu ca timit a tocai fémina!
Etymon
itl.
mammalucco
Translations
French
nigaud,
sot,
bête
English
booby
Spanish
bobo,
tonto
Italian
allòcco,
balórdo
German
dumm,
Tölpel.
scímpri , agt, nm: scimpru Definition
chi o chie dhi fartat meda s'inteligéntzia
Synonyms e antonyms
bichillocu,
cadhuabba,
carusci,
innóchidu,
ispistulonadu,
listrone,
macu,
scioncu,
simple*,
tontarrone,
trasciadu
| ctr.
àbbili,
abbistu,
intelizente
Sentences
ma it'est, scimpru o basucu tontu, ca no cumprendit nudha?! ◊ mi at pigau coment'e unu macu, coment'e unu pipiedhu scimpri!
Etymon
ctl.
ximple
Translations
French
sot
English
dumb
Spanish
tonto
Italian
scémo
German
dumm.
tóntu , agt, nm Definition
chi o chie no tenet s'abbilesa, sa capacidade de cumprèndhere o chi cumprendhet tropu pagu
Synonyms e antonyms
càdumu
| ctr.
abbistu,
inteligenti
Idioms
csn:
t. che napu, che s'orbada, che sa bia, che una sépia, che unu prupu, che sa perda, che orroda de carru = tontu meda; t. ispaciau de crèsciri = tontu de natura, abarrau tontu apustis chi est créscidu puru, tontu e mutu!; tontixedhu!… = tontu meda; betàresi a t. = fai su tontu, fai fintas de no cumprèndiri; tontu tontu, … = belle e chi est/paret tontu…, mancai tontu siat…
Sentences
sos míseros de benes e de pannos, pro chi sient astutos, parent tontos (M.Murenu)◊ ita ti creis, chi a cussu, poita est tontu, dh'imbovas cumenti bolis?! ◊ dannu de medas consolu de tontos
2.
adiu, Nanne, tènedi contu: faghe su surdu, bètadi a tontu! ◊ tontu tontu, si che at leadu una rica a muzere, mih!
Scientific Terminology
ntl
Etymon
spn.
tonto
Translations
French
sot,
sotte,
bête
English
dense,
simpleton
Spanish
tonto
Italian
tónto
German
dumm.