allabentàre , vrb rfl Definizione
essire allabentaos
Sinonimi e contrari
illabentare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
devenir bête,
s'étourdir,
se distraire
Inglese
to become careless,
fool,
reckless
Spagnolo
volverse bobo,
atolondrado
Italiano
diventare sciòcco,
sventato,
sbadato
Tedesco
leichtsinnig,
zerstreut werden.
bacòco, bacòcu , agt, nm: bacucu Definizione
bambu de conca, pagu sàbiu
Sinonimi e contrari
isaliadu,
isàpidu,
macoco,
nuscentri
| ctr.
abbistu,
sàbiu
Cognomi e Proverbi
smb:
Bacuccu
Etimo
itl.
bacocco
Traduzioni
Francese
bête,
sot,
fade
Inglese
fool
Spagnolo
soso
Italiano
scioccherèllo
Tedesco
Tölpel.
balòsso, balòssu , agt, nm Definizione
chi o chie est pagu abbistu, bambiocu
Sinonimi e contrari
babbalocu,
ballalloe,
biobba,
gingiorre,
scimpri,
sciolocau,
tolondro,
tontu
| ctr.
abbistu,
àbbile 1
Frasi
de óminis nci nd'est tontus, intelligentis, furcas, balossus, bonus e malus ◊ no teniat gana de abarrai fadendi s'ampuecala in sa passillada coment'e una balossa in mesu de genti prus balossa puru
Terminologia scientifica
ntl
Traduzioni
Francese
stupide,
bête,
idiot
Inglese
stupid
Spagnolo
estúpido,
necio,
cretino
Italiano
stùpido,
cretino
Tedesco
dumm,
Tölpel.
bambàrru , agt Sinonimi e contrari
babbaocu,
baliodha,
bichimmeo,
bucalloto,
gingiorre,
isaliadu,
issemechiau,
làvinu,
nuscentri,
prantamone,
tolondro
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bête,
sot,
stupide
Inglese
fool
Spagnolo
necio,
bobo
Italiano
sciòcco
Tedesco
dumm.
bambiòco, bambiócu, bambióncu , agt Definizione
nau de unu, chi si cumportat cun pagu giudítziu
Sinonimi e contrari
babbaocu,
bambu,
bijoncu,
braballu,
salàpiu,
tzinnai,
tzullu
| ctr.
abbistu,
cabosu
Frasi
fit pisedha bella meda, ma bambioca
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
imbécile,
abruti,
nigaud,
bête,
sot
Inglese
dull
Spagnolo
bobalicón,
bobales
Italiano
scimunito,
melènso
Tedesco
dumm.
béstia , nf Definizione
númene chi si giaet a css. animale mannu, ma chi si narat a gente mescamente po disprétziu; genia de giogu a cartas / b. de mola = àinu; cudha b., sa b. maledita = su grodhe
Sinonimi e contrari
animabi,
fiadu,
pecus
| ctr.
criltianu
Frasi
custa no est vida de cristianus, seus coment'e is béstias! ◊ babbu tú ndi torrat fadiau che una béstia, marrendi!◊ is serbiroras abarrànt a totu dí pulendi cristianus e béstias
2.
pòvera béstia!… in debbadas che ses in domo mia!
Etimo
ltn.
bestia
Traduzioni
Francese
bête
Inglese
beast
Spagnolo
bestia
Italiano
béstia
Tedesco
Tier,
Bestie.
brabàllu , agt, nm: brabballi,
brabballu Definizione
nau de ccn., chi si lassat pigare in giru, cullonare, chi no est bonu a nudha
Sinonimi e contrari
babbalocu,
bambioco,
bovo,
deleadu,
tzinnai
| ctr.
abbistu
Frasi
brabballi tontu, a genti aici fait is arregalus!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
imbécile,
abrutinigaud,
balourd,
bête
Inglese
foolish
Spagnolo
necio,
bobo
Italiano
scimunito,
melènso
Tedesco
dumm,
Dummkopf.
bucallòto, bucallótu, bucalótu , agt, nm: bucarotu Definizione
tontatzu, chi est pagu abbistu
Sinonimi e contrari
babbalocu,
bibbillocu,
bucabbentu,
bucamindotu,
gingiorre,
tolondro
Frasi
pro dare su votu a unu bucallotu de s'ischeda ndhe fato unu zirotu e poi bi l'ataco a su chervedhu! ◊ ancora esistit calchi bucalloto chi l'adorat che unu santu in bida
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
stupide,
bête,
idiot,
balourd,
nigaud
Inglese
stupid,
dullard
Spagnolo
estupido
Italiano
stùpido,
balórdo
Tedesco
dumm,
Tölpel.
errebíu , nm: arrabbiu*,
erribiu,
irribbiu Definizione
dónnia genia de bobboi chi faet dannu; nau fintzes de piciochedhu maliocu
Sinonimi e contrari
babbaúciu,
babboi,
cerpiu,
errebbígiu
Frasi
cantant sas feras, apedhant sos canes, mummúchiat cada casta de errebios ◊ como tzàculo tra pischinas e ludraos in mesu de ischifosos erribios
Traduzioni
Francese
bête monstrueuse,
insecte
Inglese
insect,
monster
Spagnolo
bicho dañoso
Italiano
béstia mostruósa,
insètto
Tedesco
Scheusal,
Insekt.
fiàdu , nm, nf Definizione
css. animale mannu de petza (baca, brebè, cuadhu, e àteru); nau in cobertantza (fintzes fiadedhu), una calesiògiat persona, nau unu pagu a disprétziu, bolendho nàrrere chi no est tanti persona bona, e si narat fintzes de bobboi (unu pagu a brulla, po erríere)/ min. fiadutzu
Sinonimi e contrari
animabi,
pecus
Modi di dire
csn:
malu fiatu = fiadu malu, cristianu pagu bonu; fiadu berbeghinu, béchinu, bulu, fiadu minudu (animali piticu); fiadu russu = animali mannu
Frasi
ite bella fiadu, cussa baca! ◊ su pastore deviat dare contu a unu fiotedhu de fiados berveghinos ◊ li ant regaladu fiados minudos e fiados russos ◊ in su saltu paschiat paritzos fiadutzos ◊ fia teracu anzenu ma mi ndhe essei e mi ponei abbandha cun fiados mios
2.
arratza de fiadu chi at buscadu, a maridu, Fulana: mandrone de prima calidade!
Traduzioni
Francese
bête,
pièce de bétail
Inglese
beast,
head (of cattle)
Spagnolo
cabeza de ganado,
res
Italiano
béstia,
capo di bestiame
Tedesco
Vieh,
Tier.
lócu , agt, nm: allocu 1,
Definizione
chi o chie est pagu giustu de conca, prus che àteru chi est chentza cabu, chentza abbistesa / locu fracu = macu deretu
Sinonimi e contrari
bambioco,
baosatzu,
baosone,
deleadu,
macu
| ctr.
achistiadu,
atinadu,
atoadu,
cabosu,
giudisciosu,
sàbiu
Frasi
chini est cudha loca chi s'innamorit de mei?! ◊ fiat nàsciu locu e de lolloi abbentau iat bíviu
Etimo
spn.
loco
Traduzioni
Francese
sot,
stupide,
bête,
idiot
Inglese
dumb
Spagnolo
lelo,
bobo
Italiano
stòlido,
scémo
Tedesco
dumm.
mammalúcu , agt, nm Definizione
chi o chie est pagu abbistu
Sinonimi e contrari
babballucu,
ballullu,
bichillocu,
innóchidu,
lolle,
mamusocu
Frasi
bellus mammalucus chi creint ancora a sa boxi ingannadora de is cucus! ◊ cussu est unu mammalucu, sentza perunu cumprendóniu ◊ cussu mammalucu de fillu miu a trint'annus est bagadiu ca timit a tocai fémina!
Etimo
itl.
mammalucco
Traduzioni
Francese
nigaud,
sot,
bête
Inglese
booby
Spagnolo
bobo,
tonto
Italiano
allòcco,
balórdo
Tedesco
dumm,
Tölpel.
minciàle, minciàli , nm Definizione
unu chi si lassat cullonare, chi totus dhu cullonant
Sinonimi e contrari
babbaocu,
baliodha,
bichimmeo,
bovo,
bucalloto,
gingiorre,
minchilloni,
minchione,
mindrónguru,
tolondro
Frasi
nois semus sos sólitos minciales coglionados in modu diplomàticu ◊ mal'apat e mascu, sempri atumbendi: ma chi no t'iscorramu emu a èssi minciali!
Traduzioni
Francese
bête,
sot
Inglese
fool
Spagnolo
bobo
Italiano
sciòcco
Tedesco
Dummkopf.
resarèdha , nf Definizione
css. bobboitedhu, nau mescamente de su pipiu chentza batiare
Sinonimi e contrari
cerpiu
/
moro
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
petite bête
Inglese
little beast
Spagnolo
bicho
Italiano
bestiolina
Tedesco
Würmchen.
tentógliu , nm: tentórgiu,
tentorju,
tentorzu (f.-a)
tintógliu Definizione
prus che àteru, vitellu (ma fintzes àteru animale) de duos a tres annos, bonu de domare
Sinonimi e contrari
nobedhu,
traiscone
/
anníciu,
pudhéricu
Frasi
forte annijat adhae su tentorzu ◊ li aggradaiat a cúrrere a cadhu e pro custu cheriat domare su tentógliu ◊ regollet sa fraschera, sa bértula e si ndhe andhat a cadhu de sa tentorza
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bouvillon,
taurillon,
bête de somme
Inglese
steer,
young bull
Spagnolo
ternero,
jumento
Italiano
giovènco,
torèllo,
giuménto
Tedesco
junges Rind,
Saumtier.
tontòne, tontòni , agt, nm Definizione
nau de ccn., chi est de pagu cumprendhóniu, pagu abbistu, chi si lassat cullonare: si narat fintzes in cunfiantza a ccn. tanti po fàere pagu aprétziu de su chi narat o chi faet (ma nau fintzes po no giare tropu importu a cosas de pagu contu)
Sinonimi e contrari
bambóchinu,
fabbiocu,
innóchidu,
listrone,
tontarrone
/
machisóngiu
| ctr.
abbistu,
intelizente
Frasi
tontoni, chi no dh'íasta pigau su fítziu de fumai!…◊ tontoni, aici naraus a is piciochedhus po ndi dhus iscrei de bolli benni a Castedhu! ◊ tontonis, medas pillochedhus si faint aciapai in su lobu bichendu! ◊ si fist istadu sàbiu no l'aias tratadu de tontone!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bête,
sot,
fade
Inglese
dim,
dolt
Spagnolo
tontón
Italiano
scioccherèllo
Tedesco
dümmlich.
tóntu , agt, nm Definizione
chi o chie no tenet s'abbilesa, sa capacidade de cumprèndhere o chi cumprendhet tropu pagu
Sinonimi e contrari
càdumu
| ctr.
abbistu,
inteligenti
Modi di dire
csn:
t. che napu, che s'orbada, che sa bia, che una sépia, che unu prupu, che sa perda, che orroda de carru = tontu meda; t. ispaciau de crèsciri = tontu de natura, abarrau tontu apustis chi est créscidu puru, tontu e mutu!; tontixedhu!… = tontu meda; betàresi a t. = fai su tontu, fai fintas de no cumprèndiri; tontu tontu, … = belle e chi est/paret tontu…, mancai tontu siat…
Frasi
sos míseros de benes e de pannos, pro chi sient astutos, parent tontos (M.Murenu)◊ ita ti creis, chi a cussu, poita est tontu, dh'imbovas cumenti bolis?! ◊ dannu de medas consolu de tontos
2.
adiu, Nanne, tènedi contu: faghe su surdu, bètadi a tontu! ◊ tontu tontu, si che at leadu una rica a muzere, mih!
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
spn.
tonto
Traduzioni
Francese
sot,
sotte,
bête
Inglese
dense,
simpleton
Spagnolo
tonto
Italiano
tónto
Tedesco
dumm.