allabentàre , vrb rfl Definizione
essire allabentaos
Sinonimi e contrari
illabentare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
devenir bête,
s'étourdir,
se distraire
Inglese
to become careless,
fool,
reckless
Spagnolo
volverse bobo,
atolondrado
Italiano
diventare sciòcco,
sventato,
sbadato
Tedesco
leichtsinnig,
zerstreut werden.
bacòco, bacòcu , agt, nm: bacucu Definizione
bambu de conca, pagu sàbiu
Sinonimi e contrari
isaliadu,
isàpidu,
macoco,
nuscentri
| ctr.
abbistu,
sàbiu
Cognomi e Proverbi
smb:
Bacuccu
Etimo
itl.
bacocco
Traduzioni
Francese
bête,
sot,
fade
Inglese
fool
Spagnolo
soso
Italiano
scioccherèllo
Tedesco
Tölpel.
bambàrru , agt Sinonimi e contrari
babbaocu,
baliodha,
bichimmeo,
bucalloto,
gingiorre,
isaliadu,
issemechiau,
làvinu,
nuscentri,
prantamone,
tolondro
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bête,
sot,
stupide
Inglese
fool
Spagnolo
necio,
bobo
Italiano
sciòcco
Tedesco
dumm.
befài , vrb: abbefare,
befare,
befiare Definizione
pigare a befa, erríere de àtere unu pagu a disprétziu
Sinonimi e contrari
abbilgonzare,
abbirgonzire,
bufonai,
ciacotai,
ilvilgonzare,
sbregungiri
Frasi
a issu totus dhu befant ◊ si aiat gana de si ndhe befare, sa sorte, mi podiat fàghere macu! ◊ cussu si béfiat de su male anzenu: si aiat abbaidadu a su sou!…◊ sunt befendhe de s'unu e de s'àteru e no si abbàidant mai a carrones!◊ su ponidori de fogu est finas cussu chi befat is atrus cun sa limba
Traduzioni
Francese
se moquer de quelqu'un,
de quelque chose
Inglese
to make a fool of s.o.
Spagnolo
burlarse,
mofarse,
befarse de algo o alguien
Italiano
farsi bèffa di qlc.,
di qlcs
Tedesco
verspotten,
auslachen.
bufonài , vrb: bufonare Definizione
pigare a unu a errisu, a brullas, a cullonu, a bregúngia, a befa
Sinonimi e contrari
abbefiare,
befai,
brugliare,
ciascare,
collonare
Frasi
ti ses bufonadu de tanta zente, tue! ◊ a bufonare cun su fogu est comente a si chircare sa morte ◊ bos ndhe sezis bufonendhe, de isse ◊ peri su babbu at bufonau a su fizu prus mannu ca fit galu a códias a si cojubare
Etimo
itl.
buffonare
Traduzioni
Francese
bouffonner,
plaisanter
Inglese
to play the fool,
to laugh at
Spagnolo
vacilar
Italiano
burlare,
buffoneggiare
Tedesco
verspotten,
Possen reißen.
impiocài , vrb Definizione
pigare a ingannu
Sinonimi e contrari
abbovai,
abbuvonare,
coglionai,
coluvronare,
imbusterai,
imbuvonare,
improsae,
ingannai,
mariolare,
mariotare,
piocai,
scafai,
trampai
Frasi
narat tantis bellus fuedhus po impiocai sa genti, ca estt unu grandu imbrollioni e improsat a totus ◊ agatant sempri sa manera de s'impiocai cun prumissas de malu pagadori
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
duper
Inglese
to fool
Spagnolo
embaucar,
embrollar
Italiano
imbrogliare
Tedesco
betrügen.
innóchidu , agt, nm Definizione
tontu, chi o chie no faet atentzione, bambu, chi no si acatat chi is àteros funt cullonandhodhu
Sinonimi e contrari
ballalloe,
galabboi,
nocoronzu,
scimpri,
scioncu,
tontarrone
/
ttrs. santunnoce
| ctr.
abbistu
Frasi
su maghiarzu trateit sos duos innóchidos in làgrimas de ternura, subratotu candho l'intregheint una bertuledha de cosas bonas ◊ bois sezis innóchidas e istenoradas!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
stupide
Inglese
daft,
fool
Spagnolo
estúpido
Italiano
fésso,
stùpido
Tedesco
dumm.
isaliàdu , agt Definizione
chi no portat salia, sale, o sustàntzia; chi faet is cosas cun pagu atentzione
Sinonimi e contrari
babbaocu,
bacocu,
bambarru,
barbuliscu,
isàpidu,
issemechiau
| ctr.
abbistu,
acabadu,
atentzionadu,
cabosu
Frasi
no cumprendho chi un'isaliadu e mesu matracheri, ridíndhesi de totu, mi domandhet su votu pro èssere deputadu o cussizeri! (M.Sanna)◊ ma ses macu isaliadu, mih!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sot
Inglese
fool
Spagnolo
bobo,
tonto
Italiano
sciòcco
Tedesco
dumm,
fad.
isàpidu , agt: isciàpidu,
isciàpiru,
issàpidu,
ixàpidu,
sciàpidu Definizione
nau de cosa de papare, chi no tenet sabore, o ndhe giughet pagu o de pagu contu; nau de gente, chi est de ideas metzanas, chi narat irbéntios, chi portat pagu giudítziu
Sinonimi e contrari
issaltzidu
/
babbaocu,
bacocu,
bambarru,
bambu,
illavadu,
isaliadu,
issemechiau,
làvinu,
nuscentri
| ctr.
sàbiu
Frasi
de cantu est durche est fintzas isàpidu
2.
mi ant dadu unu maridu coconeri, issàpidu e lezeri chi mi contat donzi cosa ◊ cussa est una vida issàpida e metanza ◊ est a s'arrejona arrejona contendhe calchi istrallera ixápida
Etimo
itl.
sciàpito
Traduzioni
Francese
fade,
sot
Inglese
insipid,
fool
Spagnolo
soso
Italiano
insìpido,
sciòcco
Tedesco
fad,
dumm.
isènte , agt, nm: isentu,
ixente Definizione
chi o chie tenet de naschia pecu mannu a sa carena, o fintzes chi at tentu dannu mannu de dh'àere istrupiau; chi est chentza cabu in manera grave de no bàlere de conca
Sinonimi e contrari
diculau,
imprestile,
irvàlitu,
iscalfante,
isentiau,
istropiadu,
lertone,
tzémiu,
tzómigu
/
iscabadu,
labadu
| ctr.
àbbile 1
Frasi
fit unu chi teniat dolu de sa zente isenta ◊ cudhu isentu no si abbalet mancu a si bufare abba, a solu
2.
deghe piciocas ant leadu sas làmpanas e sunt andhadas a atopare su cojadu nou: chimbe fint isentas e no ant leadu s'ozu, chimbe fint sàbias e ant leadu s'ozu puru paris cun sas làmpanas
Traduzioni
Francese
invalide,
inepte
Inglese
disable (person),
stupid,
fool,
incompetent
Spagnolo
minusválido,
estúpido,
tonto
Italiano
invàlido,
inètto,
stúpido
Tedesco
invalide,
untüchtig,
albern
lèra , nf: allera,
léria Definizione
chistionu chentza imprastu, cosa chi si narat tanti po erríere; cosa chi noghet, ch'istrobbat
Sinonimi e contrari
arréula,
atrecu,
befa,
bisera,
ciacota,
cionfra,
deleu,
dellezu,
dríngula,
iscàranu,
iséria,
laredha,
mofa,
siera
Modi di dire
csn:
giúghere a léria = leare a menisprésiu, a befe; èssere cotu a l. = imbriagu pérdiu, a una ciodha; fàgheresi a l. = imbriagàresi, fàgheresi a befe de s'imbriaghera
Frasi
fit cuntentu ca lu picabant a cassa, mancari fachèndheli sas pejus leras ◊ mi faghet dogni befe e dogni lera ◊ sos pòveros no si giughent a léria! ◊ a búfidos che fodhe, zughet sos primones a lera de s'apretu
2.
sas leras sunt bochindhe pisches e aes ◊ pojos e funtanas fint a lera, luados dae sa pesta ◊ ma est una lera, cussu, lah: o si ndi andat o nci dhu bogu!
Cognomi e Proverbi
smb:
Lera
Traduzioni
Francese
papotage,
raillerie
Inglese
chat,
cheat,
fool
Spagnolo
tontería,
befa
Italiano
chiàcchiera sciòcca,
bèffa
Tedesco
Schwatz.
minciàle, minciàli , nm Definizione
unu chi si lassat cullonare, chi totus dhu cullonant
Sinonimi e contrari
babbaocu,
baliodha,
bichimmeo,
bovo,
bucalloto,
gingiorre,
minchilloni,
minchione,
mindrónguru,
tolondro
Frasi
nois semus sos sólitos minciales coglionados in modu diplomàticu ◊ mal'apat e mascu, sempri atumbendi: ma chi no t'iscorramu emu a èssi minciali!
Traduzioni
Francese
bête,
sot
Inglese
fool
Spagnolo
bobo
Italiano
sciòcco
Tedesco
Dummkopf.
scióncu , nm, agt: iscioncu* Definizione
chi o chie est conchilébiu, pagu de giudu, chi no est tanti giustu de conca
Sinonimi e contrari
ammadredhadu,
innóchidu,
scimpri,
tontassu
/
abbaunzu,
peca 1
Modi di dire
csn:
fai su s. = fàghere cosa chi andhat tropu male, dannu, (nadu de duos ammorados: pònnere ràida sa fémina innantis de cojare); ischertzus scioncus = brullas malas; fai cropu e scioncu = chentza grabbu, in manera isazerada, a sa maconatza
Frasi
no fait a arriri mancu a unu scioncu ◊ pòberu scioncu, ita creis, ca unu pisci de cussu manniori tengat ganas de si firmai inguni po comodidadi tua? ◊ cussa frasi scionca ofendit
2.
po si lassai cojai, mamma, eus imbentau chi emus fatu su scioncu ◊ custus pretendint de fai su scioncu e poi is fillus si dhus depint mantenni is atrus
3.
scioncas abbétias lasseus, ca a mama morendi bieus! ◊ cussa est genti scionca ◊ castiai aundi arribbat sa fémina scionca, a narri ca est fastigendi cun mimi e mancu dha connòsciu!◊ ma càstiai custu, fait cropu e scioncu!
Traduzioni
Francese
sot
Inglese
stupid,
fool
Spagnolo
estúpido
Italiano
stùpido
Tedesco
dumm.