ammoinài , vrb: ammoniare,
ammuinae,
ammuinai,
ammuinare 1,
amuinai Definizione
fàere muina, genia de sonu, de moida coment'e de abes o fintzes de gente foedhandho a boghighedha bàscia, giare ifadu, fàere sa conca che casidhu a unu in crica de dhu cumbínchere a calecuna cosa / ammuinare sos calbedhos = cufúndhere sas ideas
Sinonimi e contrari
afastidiai,
annischissai,
ifadare,
pibincai
/
imbirdiolare,
imbuvonare,
improsae,
incapiare
Frasi
ammuinada dae su caldu e múmulas de chígula ti drommias
Etimo
spn.
amohinar
Traduzioni
Francese
ennuyer,
embobiner
Inglese
to annoy,
to cheat
Spagnolo
molestar,
embaucar
Italiano
annoiare,
infastidire,
abbindolare
Tedesco
langweilen,
belästigen,
betrügen.
arrusài , vrb Definizione
bogare o cricare rusas, iscusas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tricher
Inglese
to cheat
Spagnolo
hacer trampa
Italiano
barare
Tedesco
betrügen.
atrécu , nm: atréculu,
atregu Definizione
cosa chi si narat o chi si faet, a befa, po erríere de ccn.; fintzes iscusa, arreghèscia
Sinonimi e contrari
allera,
arréula,
befa,
bisera,
ciacota,
cionfra,
deleu,
dellezu,
dríngula,
iscàranu,
iséria,
mofa,
siera
Frasi
currat chena àere atregu su topu!
2.
teracu, tue ses malintragnadu: atréculos, como, ses boghendhe!
Traduzioni
Francese
moquerie,
farce
Inglese
cheat
Spagnolo
mofa
Italiano
bèffa
Tedesco
Spott,
Streich.
bèfa , nf: befe Definizione
cosa chi si narat, o si faet, po erríere de unu, pigare in giru, fintzes a disprétziu
Sinonimi e contrari
allera,
arréula,
atrecu,
béfula,
bisera,
ciacota,
cionfra,
deleu,
dellezu,
dríngula,
iscàranu,
iséria,
mofa,
siera
Modi di dire
csn:
leare a befe a unu, pònnere in befa a unu; èssiri sa befa de totus = èssere a risu de totugantos; fàgheresi a befe, a una befe = fàgheresi a tretu de fàghere a ríere sa zente, fintzas imbrutàresi; prànghere sa befe = (nau de chini pigat a befa is àterus), fai arriri, torrai a puntu de si ndi befai is àterus, una genia de pratu torrau; èssiri totu befas = befulianu
Frasi
non mancat s'allirghia e intra óminis e féminas si intzutzullant part'e pari fadendusí befas e brullitas ◊ lu giughent a befe pro sas birgonzas chi faghet ◊ proite est chi ti as fatu de me sa befe? ◊ za si ndhe ant a fàghere de sa befe, chi no semus bonos mancu a nos fàghere su fogu!…◊ cussu est sa befe de totu sa bidha: za si ndhe rient pagu!…◊ mi so fatu a una befe colendhe in su ludrau ◊ is dus fradis funt torraus po si dha fai pagai, a Cucudedhu, sa befa chi dhis iat cuncodrau
2.
ma càstia una befa, mi as fatu trobiri s'arregionamentu e immoi no arrenèsciu a ti dhu ispiegai!
3.
sa befe chi teniat, pro sos àteros, como che la pranghet: totu sa bidha si ndh'est rindhe, de isse!
Cognomi e Proverbi
prb:
chini befas fait, in befas benit ◊ onzi befe si pranghet!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
tour,
farce
Inglese
cheat,
joke
Spagnolo
befa,
mofa,
escarnio
Italiano
bèffa
Tedesco
Spott.
camòrra , nf Sinonimi e contrari
imbusta,
ingannia,
troga
Frasi
in cue bi at camorra: a pàrrere meu ti sunt ingannendhe
Traduzioni
Francese
duperie
Inglese
cheat
Spagnolo
estafa,
trampa
Italiano
imbròglio
Tedesco
Betrug.
camorrài , vrb Definizione
fàere camorra, giúghere s'ingannu
Sinonimi e contrari
ingannai
Frasi
s'unu istat camorrendi a s'altru ◊ a Gigina Licu dha camorrat!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
duper
Inglese
to cheat
Spagnolo
estafar
Italiano
imbrogliare
Tedesco
betrügen.
colovrinàre , vrb Definizione
giare a bíere o a cumprèndhere una cosa po un'àtera, a ingannia
Sinonimi e contrari
abbovai,
abbuvonare,
coglionai,
coluvronare,
corogliare,
furcare 1,
imbusterai,
imbuvonare,
ingannai,
ingrangugliare,
ingregai,
istusciare,
mariolare,
mariotare,
piocai,
scafai,
trampai
Frasi
si firmat finghindhe assustu tantu chi su maresciallu faghet a cumprèndhere chi est persuasu chi s'ómine no colovrinat pro nudha
Traduzioni
Francese
tromper,
duper
Inglese
to cheat
Spagnolo
engañar
Italiano
ingannare
Tedesco
betrügen.
farràssa , nf Definizione
cosa chi si cuncodrat cun ingannia, a dannu de s'àteru / cuncordai una f.
Sinonimi e contrari
abberintu,
afrascu,
estremagiogu,
imbovu,
imbusta,
ingànniu,
mangalofu,
marrufa,
tarasca,
tràglia,
tramòglia,
trampa,
troga
Frasi
no est po sa saludi ma po càncua farrassa manna chi oint fai cambiai totu! ◊ notesta, nat Gesús, no mi at a abarrai mancu un'amigu, ca sa farrassa est manna!
2.
custa est una farrassa chi boint fai po nci guadangiai
Traduzioni
Francese
duperie,
piège
Inglese
cheat,
trap
Spagnolo
enredo (m),
maraña,
trampa,
estafa
Italiano
imbròglio,
tranèllo,
intrallazzo
Tedesco
Betrug,
Schwindel,
Machenschaften (Pl.).
imbelecàre , vrb: imbellecare Definizione
pigare a ingannu, a trampa, cun trogas
Sinonimi e contrari
abbovai,
abbuvonare,
arrebbusai,
coglionai,
colovrinare,
corogliare,
imbaucare,
imbusterai,
imbuvonare,
impastociare,
improsae,
ingannai,
mariolare,
scafai,
trampai
Frasi
isse nos cheret imbellecare!
Etimo
spn.
embelecar
Traduzioni
Francese
embobiner
Inglese
to cheat
Spagnolo
embaucar,
trampear
Italiano
raggirare
Tedesco
betrügen.
imbelécu , nm: imbellecu Definizione
cosa chi si faet a ingannia de s'àteru [Salis, Orgòsolo… 184: ostinazione, comportamento ostinato, idea fissa]; ispàssiu?
Sinonimi e contrari
abberintu,
cumpoltura,
estremagiogu,
imbovu,
ingànniu,
intrània,
mangalofu,
màngana,
tarasca,
tràglia,
tramòglia,
trampa,
trapassa,
transa,
troga
Frasi
libberade sos fideles de totu sos imbellecos! ◊ cussas addescant s'amore cun imbelecu
2.
s'imbellecu prus mannu fit unu ajanedhu chi tiu Bore aiat aproverzadu "Su ritardatàriu"
Etimo
spn.
embeleco
Traduzioni
Francese
escroquerie
Inglese
cheat
Spagnolo
estafa
Italiano
truffa
Tedesco
Betrug.
imbovài , vrb: imbovare Definizione
pigare a unu che unu bovu, che tontu, in su sensu de ingannare o de si lassare ingannare; tupare, istangiare / i. una carrada = tupare bene, istanzare sas doas chi no perdant
Sinonimi e contrari
abbovai,
coglionai,
colovrinare,
corogliare,
imbollocai,
imbusterai,
imbuvonare,
improsae,
ingannai,
mariolare,
trampai
/
calafatai
Frasi
calincunu est circhendi de imbovai sa populatzioni cun promissas (A.Garau)◊ tui ses tonta e ti lassas imbovai ◊ tui imbovas genti de pagu giudítziu ◊ cussu si est lassau cun sa mulleri e si est imbovau de àtera fémina ◊ bois imbovades sas féminas macas!
2.
su fenu de ispàdula is butajus dhu ponint po imbovai is carradas
Etimo
spn., ctl.
embobar, embovar
Traduzioni
Francese
duper
Inglese
to cheat
Spagnolo
embaucar
Italiano
gabbare,
circuire
Tedesco
betrügen,
umgarnen.
imbovéri , agt, nm Definizione
chi o chie costumat a imbovare sa gente
Sinonimi e contrari
arrebuseri,
fraitzu,
imbodhiosu,
imbusteri,
inganneri,
ingregheri,
tramperi,
tramposu
Frasi
no fait a giogai cun genti imbovera: ndi perdis totu!
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
trompeur
Inglese
cheat
Spagnolo
embaucador
Italiano
gabbatóre
Tedesco
Betrüger.
imbustéri , agt, nm Definizione
chi o chie leat s'àteru a ingannia
Sinonimi e contrari
afrascadore,
arrebuseri,
imbodhiosu,
inganneri,
maltariosu,
mandragheri,
mànghinu,
tramperi,
trampisteri
Frasi
cussu no est imbusteri, no est mincidiosu! (A.Perra)
Etimo
spn.
embustero
Traduzioni
Francese
dupeur
Inglese
cheat
Spagnolo
embaucador
Italiano
turlupinatóre
Tedesco
Schwindler.
ingannadòre, ingannadòri , agt, nm Definizione
chi o chie faet ingannos
Sinonimi e contrari
aciseri,
incatramu,
inganneri,
inganniosu
/
dimóniu
Frasi
custu ingannadore induit a s'errore mannos e pitzinnos ◊ no bos intzeghet sa chimera ingannadora de faltzos profetas pagados dai manu furistera! ◊ una, male pro me, ndhe apo istimadu cretendhe chi no fit ingannadora
Cognomi e Proverbi
prb:
s'ingannu torrat a s'ingannadore
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
trompeur
Inglese
cheat,
deceiving
Spagnolo
engañador
Italiano
ingannatóre,
seduttóre
Tedesco
Betrüger,
Verführer.
inzàmu , nm: inzomu Definizione
su inzomare; cosa chi si cuncordat po pigare o bínchere a ingannu a ccn.
Sinonimi e contrari
abberintu,
afrascu,
cadràbula,
cumpoltura,
imbovu,
ingànniu,
intrània,
tramòglia,
trampa,
trapassa,
transa,
trebedhu,
troga
/
cdh. ignomu
Frasi
sos inzomos sunt in bois filados chentza fusu ◊ za ndhe zughes de inzomos, bellu meu! ◊ inoghe sos astraos de s'ijerru pro zente furistera sunt acamu, e in s'istiu rajos a inzamu li ordint sos lentolos de s'interru (A.Dettori)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
complot,
manigance
Inglese
plot,
cheat
Spagnolo
trama,
embrollo
Italiano
trama,
raggiro
Tedesco
Intrige,
Betrug.
ispiligàmba , agt, nm: spilligamba Definizione
chi o chie aprofitat a face manna de is cosas angenas
Sinonimi e contrari
brunzeri,
imbolicosu,
mangiafrancu,
smurfidori,
tramperi
/
mandronàciu
Frasi
benint pro fàghere promissas istrambas a sa manera de sos ispiligambas (L.Ilieschi)◊ su babbu at àpidu sa fiza passizendhe cun d-unu ispiligamba ◊ si l'imbrocas in domo anzena cun sa banca aparitzada, s'ispiligamba ispilit fintzas sa conca de su mortu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
escroqueur,
trompeur
Inglese
cadger,
cheat
Spagnolo
gorrón
Italiano
scroccóne,
gabbamóndo
Tedesco
Schmarotzer.
lèra , nf: allera,
léria Definizione
chistionu chentza imprastu, cosa chi si narat tanti po erríere; cosa chi noghet, ch'istrobbat
Sinonimi e contrari
arréula,
atrecu,
befa,
bisera,
ciacota,
cionfra,
deleu,
dellezu,
dríngula,
iscàranu,
iséria,
laredha,
mofa,
siera
Modi di dire
csn:
giúghere a léria = leare a menisprésiu, a befe; èssere cotu a l. = imbriagu pérdiu, a una ciodha; fàgheresi a l. = imbriagàresi, fàgheresi a befe de s'imbriaghera
Frasi
fit cuntentu ca lu picabant a cassa, mancari fachèndheli sas pejus leras ◊ mi faghet dogni befe e dogni lera ◊ sos pòveros no si giughent a léria! ◊ a búfidos che fodhe, zughet sos primones a lera de s'apretu
2.
sas leras sunt bochindhe pisches e aes ◊ pojos e funtanas fint a lera, luados dae sa pesta ◊ ma est una lera, cussu, lah: o si ndi andat o nci dhu bogu!
Cognomi e Proverbi
smb:
Lera
Traduzioni
Francese
papotage,
raillerie
Inglese
chat,
cheat,
fool
Spagnolo
tontería,
befa
Italiano
chiàcchiera sciòcca,
bèffa
Tedesco
Schwatz.
mariolàre , vrb: ammariolare Definizione
pigare a ingannu, cun ispedientes a manera de portare s'àteru a su chi si bolet / fàghere sa cosa mariolamariola = a trassa, a sa fraissina
Sinonimi e contrari
abbovai,
abbuvonare,
coluvronare,
imbaucare,
imbusterai,
improsae,
ingannai,
ingrangugliare,
piocai,
trampai
Frasi
Pilatu timet mascamente sa traganza de sa piata mariolada dai sos inimigos de Gesús
Etimo
itl.
mariolare
Traduzioni
Francese
duper,
tromper,
corrompre
Inglese
to cheat,
to corrupt
Spagnolo
engañar,
estafar
Italiano
imbrogliare,
corrómpere
Tedesco
betrügen,
verderben.
rebbusàre , vrb: arrebbusai,
rebusai,
rebusare,
rebussare Definizione
fàere rebbuserias, pruschetotu in su giogu
Sinonimi e contrari
abbovai,
abbuvonare,
coglionai,
coluvronare,
imbusterai,
improsae,
ingannai,
ingregai,
piocai,
scafai,
trampai
Frasi
in su zogu de sas cartas a rebussare fit prus àbbile de un'imboligosu
Etimo
spn.
rebozar
Traduzioni
Francese
tricher au jeu
Inglese
to cheat
Spagnolo
hacer trampa
Italiano
barare al giòco
Tedesco
mogeln.
trambollài , vrb Definizione
pigare a trampa, a ingannu
Sinonimi e contrari
abbuvonare,
coglionai,
colovrinare,
imbaucare,
imbuvonare,
improsae,
ingannai,
mariolare,
piocai,
trampai
Frasi
s'erricu a trassa e a fartzidadi at trambollau su fradi (G.Moi)◊ funt agiudendu a imbovai e trambollai sa genti innioranti
Traduzioni
Francese
duper
Inglese
to cheat
Spagnolo
embaucar
Italiano
turlupinare
Tedesco
täuschen.