ammoinài , vrb: ammoniare,
ammuinae,
ammuinai,
ammuinare 1,
amuinai Definition
fàere muina, genia de sonu, de moida coment'e de abes o fintzes de gente foedhandho a boghighedha bàscia, giare ifadu, fàere sa conca che casidhu a unu in crica de dhu cumbínchere a calecuna cosa / ammuinare sos calbedhos = cufúndhere sas ideas
Synonyms e antonyms
afastidiai,
annischissai,
ifadare,
pibincai
/
imbirdiolare,
imbuvonare,
improsae,
incapiare
Sentences
ammuinada dae su caldu e múmulas de chígula ti drommias
Etymon
spn.
amohinar
Translations
French
ennuyer,
embobiner
English
to annoy,
to cheat
Spanish
molestar,
embaucar
Italian
annoiare,
infastidire,
abbindolare
German
langweilen,
belästigen,
betrügen.
arrusài , vrb Definition
bogare o cricare rusas, iscusas
Etymon
srd.
Translations
French
tricher
English
to cheat
Spanish
hacer trampa
Italian
barare
German
betrügen.
atrécu , nm: atréculu,
atregu Definition
cosa chi si narat o chi si faet, a befa, po erríere de ccn.; fintzes iscusa, arreghèscia
Synonyms e antonyms
allera,
arréula,
befa,
bisera,
ciacota,
cionfra,
deleu,
dellezu,
dríngula,
iscàranu,
iséria,
mofa,
siera
Sentences
currat chena àere atregu su topu!
2.
teracu, tue ses malintragnadu: atréculos, como, ses boghendhe!
Translations
French
moquerie,
farce
English
cheat
Spanish
mofa
Italian
bèffa
German
Spott,
Streich.
bèfa , nf: befe Definition
cosa chi si narat, o si faet, po erríere de unu, pigare in giru, fintzes a disprétziu
Synonyms e antonyms
allera,
arréula,
atrecu,
béfula,
bisera,
ciacota,
cionfra,
deleu,
dellezu,
dríngula,
iscàranu,
iséria,
mofa,
siera
Idioms
csn:
leare a befe a unu, pònnere in befa a unu; èssiri sa befa de totus = èssere a risu de totugantos; fàgheresi a befe, a una befe = fàgheresi a tretu de fàghere a ríere sa zente, fintzas imbrutàresi; prànghere sa befe = (nau de chini pigat a befa is àterus), fai arriri, torrai a puntu de si ndi befai is àterus, una genia de pratu torrau; èssiri totu befas = befulianu
Sentences
non mancat s'allirghia e intra óminis e féminas si intzutzullant part'e pari fadendusí befas e brullitas ◊ lu giughent a befe pro sas birgonzas chi faghet ◊ proite est chi ti as fatu de me sa befe? ◊ za si ndhe ant a fàghere de sa befe, chi no semus bonos mancu a nos fàghere su fogu!…◊ cussu est sa befe de totu sa bidha: za si ndhe rient pagu!…◊ mi so fatu a una befe colendhe in su ludrau ◊ is dus fradis funt torraus po si dha fai pagai, a Cucudedhu, sa befa chi dhis iat cuncodrau
2.
ma càstia una befa, mi as fatu trobiri s'arregionamentu e immoi no arrenèsciu a ti dhu ispiegai!
3.
sa befe chi teniat, pro sos àteros, como che la pranghet: totu sa bidha si ndh'est rindhe, de isse!
Surnames and Proverbs
prb:
chini befas fait, in befas benit ◊ onzi befe si pranghet!
Etymon
itl.
Translations
French
tour,
farce
English
cheat,
joke
Spanish
befa,
mofa,
escarnio
Italian
bèffa
German
Spott.
camòrra , nf Synonyms e antonyms
imbusta,
ingannia,
troga
Sentences
in cue bi at camorra: a pàrrere meu ti sunt ingannendhe
Translations
French
duperie
English
cheat
Spanish
estafa,
trampa
Italian
imbròglio
German
Betrug.
camorrài , vrb Definition
fàere camorra, giúghere s'ingannu
Synonyms e antonyms
ingannai
Sentences
s'unu istat camorrendi a s'altru ◊ a Gigina Licu dha camorrat!
Etymon
srd.
Translations
French
duper
English
to cheat
Spanish
estafar
Italian
imbrogliare
German
betrügen.
colovrinàre , vrb Definition
giare a bíere o a cumprèndhere una cosa po un'àtera, a ingannia
Synonyms e antonyms
abbovai,
abbuvonare,
coglionai,
coluvronare,
corogliare,
furcare 1,
imbusterai,
imbuvonare,
ingannai,
ingrangugliare,
ingregai,
istusciare,
mariolare,
mariotare,
piocai,
scafai,
trampai
Sentences
si firmat finghindhe assustu tantu chi su maresciallu faghet a cumprèndhere chi est persuasu chi s'ómine no colovrinat pro nudha
Translations
French
tromper,
duper
English
to cheat
Spanish
engañar
Italian
ingannare
German
betrügen.
farràssa , nf Definition
cosa chi si cuncodrat cun ingannia, a dannu de s'àteru / cuncordai una f.
Synonyms e antonyms
abberintu,
afrascu,
estremagiogu,
imbovu,
imbusta,
ingànniu,
mangalofu,
marrufa,
tarasca,
tràglia,
tramòglia,
trampa,
troga
Sentences
no est po sa saludi ma po càncua farrassa manna chi oint fai cambiai totu! ◊ notesta, nat Gesús, no mi at a abarrai mancu un'amigu, ca sa farrassa est manna!
2.
custa est una farrassa chi boint fai po nci guadangiai
Translations
French
duperie,
piège
English
cheat,
trap
Spanish
enredo (m),
maraña,
trampa,
estafa
Italian
imbròglio,
tranèllo,
intrallazzo
German
Betrug,
Schwindel,
Machenschaften (Pl.).
imbelecàre , vrb: imbellecare Definition
pigare a ingannu, a trampa, cun trogas
Synonyms e antonyms
abbovai,
abbuvonare,
arrebbusai,
coglionai,
colovrinare,
corogliare,
imbaucare,
imbusterai,
imbuvonare,
impastociare,
improsae,
ingannai,
mariolare,
scafai,
trampai
Sentences
isse nos cheret imbellecare!
Etymon
spn.
embelecar
Translations
French
embobiner
English
to cheat
Spanish
embaucar,
trampear
Italian
raggirare
German
betrügen.
imbelécu , nm: imbellecu Definition
cosa chi si faet a ingannia de s'àteru [Salis, Orgòsolo… 184: ostinazione, comportamento ostinato, idea fissa]; ispàssiu?
Synonyms e antonyms
abberintu,
cumpoltura,
estremagiogu,
imbovu,
ingànniu,
intrània,
mangalofu,
màngana,
tarasca,
tràglia,
tramòglia,
trampa,
trapassa,
transa,
troga
Sentences
libberade sos fideles de totu sos imbellecos! ◊ cussas addescant s'amore cun imbelecu
2.
s'imbellecu prus mannu fit unu ajanedhu chi tiu Bore aiat aproverzadu "Su ritardatàriu"
Etymon
spn.
embeleco
Translations
French
escroquerie
English
cheat
Spanish
estafa
Italian
truffa
German
Betrug.
imbovài , vrb: imbovare Definition
pigare a unu che unu bovu, che tontu, in su sensu de ingannare o de si lassare ingannare; tupare, istangiare / i. una carrada = tupare bene, istanzare sas doas chi no perdant
Synonyms e antonyms
abbovai,
coglionai,
colovrinare,
corogliare,
imbollocai,
imbusterai,
imbuvonare,
improsae,
ingannai,
mariolare,
trampai
/
calafatai
Sentences
calincunu est circhendi de imbovai sa populatzioni cun promissas (A.Garau)◊ tui ses tonta e ti lassas imbovai ◊ tui imbovas genti de pagu giudítziu ◊ cussu si est lassau cun sa mulleri e si est imbovau de àtera fémina ◊ bois imbovades sas féminas macas!
2.
su fenu de ispàdula is butajus dhu ponint po imbovai is carradas
Etymon
spn., ctl.
embobar, embovar
Translations
French
duper
English
to cheat
Spanish
embaucar
Italian
gabbare,
circuire
German
betrügen,
umgarnen.
imbovéri , agt, nm Definition
chi o chie costumat a imbovare sa gente
Synonyms e antonyms
arrebuseri,
fraitzu,
imbodhiosu,
imbusteri,
inganneri,
ingregheri,
tramperi,
tramposu
Sentences
no fait a giogai cun genti imbovera: ndi perdis totu!
Scientific Terminology
ntl
Etymon
srd.
Translations
French
trompeur
English
cheat
Spanish
embaucador
Italian
gabbatóre
German
Betrüger.
imbustéri , agt, nm Definition
chi o chie leat s'àteru a ingannia
Synonyms e antonyms
afrascadore,
arrebuseri,
imbodhiosu,
inganneri,
maltariosu,
mandragheri,
mànghinu,
tramperi,
trampisteri
Sentences
cussu no est imbusteri, no est mincidiosu! (A.Perra)
Etymon
spn.
embustero
Translations
French
dupeur
English
cheat
Spanish
embaucador
Italian
turlupinatóre
German
Schwindler.
ingannadòre, ingannadòri , agt, nm Definition
chi o chie faet ingannos
Synonyms e antonyms
aciseri,
incatramu,
inganneri,
inganniosu
/
dimóniu
Sentences
custu ingannadore induit a s'errore mannos e pitzinnos ◊ no bos intzeghet sa chimera ingannadora de faltzos profetas pagados dai manu furistera! ◊ una, male pro me, ndhe apo istimadu cretendhe chi no fit ingannadora
Surnames and Proverbs
prb:
s'ingannu torrat a s'ingannadore
Etymon
srd.
Translations
French
trompeur
English
cheat,
deceiving
Spanish
engañador
Italian
ingannatóre,
seduttóre
German
Betrüger,
Verführer.
inzàmu , nm: inzomu Definition
su inzomare; cosa chi si cuncordat po pigare o bínchere a ingannu a ccn.
Synonyms e antonyms
abberintu,
afrascu,
cadràbula,
cumpoltura,
imbovu,
ingànniu,
intrània,
tramòglia,
trampa,
trapassa,
transa,
trebedhu,
troga
/
cdh. ignomu
Sentences
sos inzomos sunt in bois filados chentza fusu ◊ za ndhe zughes de inzomos, bellu meu! ◊ inoghe sos astraos de s'ijerru pro zente furistera sunt acamu, e in s'istiu rajos a inzamu li ordint sos lentolos de s'interru (A.Dettori)
Etymon
srd.
Translations
French
complot,
manigance
English
plot,
cheat
Spanish
trama,
embrollo
Italian
trama,
raggiro
German
Intrige,
Betrug.
ispiligàmba , agt, nm: spilligamba Definition
chi o chie aprofitat a face manna de is cosas angenas
Synonyms e antonyms
brunzeri,
imbolicosu,
mangiafrancu,
smurfidori,
tramperi
/
mandronàciu
Sentences
benint pro fàghere promissas istrambas a sa manera de sos ispiligambas (L.Ilieschi)◊ su babbu at àpidu sa fiza passizendhe cun d-unu ispiligamba ◊ si l'imbrocas in domo anzena cun sa banca aparitzada, s'ispiligamba ispilit fintzas sa conca de su mortu!
Etymon
srd.
Translations
French
escroqueur,
trompeur
English
cadger,
cheat
Spanish
gorrón
Italian
scroccóne,
gabbamóndo
German
Schmarotzer.
lèra , nf: allera,
léria Definition
chistionu chentza imprastu, cosa chi si narat tanti po erríere; cosa chi noghet, ch'istrobbat
Synonyms e antonyms
arréula,
atrecu,
befa,
bisera,
ciacota,
cionfra,
deleu,
dellezu,
dríngula,
iscàranu,
iséria,
laredha,
mofa,
siera
Idioms
csn:
giúghere a léria = leare a menisprésiu, a befe; èssere cotu a l. = imbriagu pérdiu, a una ciodha; fàgheresi a l. = imbriagàresi, fàgheresi a befe de s'imbriaghera
Sentences
fit cuntentu ca lu picabant a cassa, mancari fachèndheli sas pejus leras ◊ mi faghet dogni befe e dogni lera ◊ sos pòveros no si giughent a léria! ◊ a búfidos che fodhe, zughet sos primones a lera de s'apretu
2.
sas leras sunt bochindhe pisches e aes ◊ pojos e funtanas fint a lera, luados dae sa pesta ◊ ma est una lera, cussu, lah: o si ndi andat o nci dhu bogu!
Surnames and Proverbs
smb:
Lera
Translations
French
papotage,
raillerie
English
chat,
cheat,
fool
Spanish
tontería,
befa
Italian
chiàcchiera sciòcca,
bèffa
German
Schwatz.
mariolàre , vrb: ammariolare Definition
pigare a ingannu, cun ispedientes a manera de portare s'àteru a su chi si bolet / fàghere sa cosa mariolamariola = a trassa, a sa fraissina
Synonyms e antonyms
abbovai,
abbuvonare,
coluvronare,
imbaucare,
imbusterai,
improsae,
ingannai,
ingrangugliare,
piocai,
trampai
Sentences
Pilatu timet mascamente sa traganza de sa piata mariolada dai sos inimigos de Gesús
Etymon
itl.
mariolare
Translations
French
duper,
tromper,
corrompre
English
to cheat,
to corrupt
Spanish
engañar,
estafar
Italian
imbrogliare,
corrómpere
German
betrügen,
verderben.
rebbusàre , vrb: arrebbusai,
rebusai,
rebusare,
rebussare Definition
fàere rebbuserias, pruschetotu in su giogu
Synonyms e antonyms
abbovai,
abbuvonare,
coglionai,
coluvronare,
imbusterai,
improsae,
ingannai,
ingregai,
piocai,
scafai,
trampai
Sentences
in su zogu de sas cartas a rebussare fit prus àbbile de un'imboligosu
Etymon
spn.
rebozar
Translations
French
tricher au jeu
English
to cheat
Spanish
hacer trampa
Italian
barare al giòco
German
mogeln.
trambollài , vrb Definition
pigare a trampa, a ingannu
Synonyms e antonyms
abbuvonare,
coglionai,
colovrinare,
imbaucare,
imbuvonare,
improsae,
ingannai,
mariolare,
piocai,
trampai
Sentences
s'erricu a trassa e a fartzidadi at trambollau su fradi (G.Moi)◊ funt agiudendu a imbovai e trambollai sa genti innioranti
Translations
French
duper
English
to cheat
Spanish
embaucar
Italian
turlupinare
German
täuschen.