béstia , nf Definizione
númene chi si giaet a css. animale mannu, ma chi si narat a gente mescamente po disprétziu; genia de giogu a cartas / b. de mola = àinu; cudha b., sa b. maledita = su grodhe
Sinonimi e contrari
animabi,
fiadu,
pecus
| ctr.
criltianu
Frasi
custa no est vida de cristianus, seus coment'e is béstias! ◊ babbu tú ndi torrat fadiau che una béstia, marrendi!◊ is serbiroras abarrànt a totu dí pulendi cristianus e béstias
2.
pòvera béstia!… in debbadas che ses in domo mia!
Etimo
ltn.
bestia
Traduzioni
Francese
bête
Inglese
beast
Spagnolo
bestia
Italiano
béstia
Tedesco
Tier,
Bestie.
errebíu , nm: arrabbiu*,
erribiu,
irribbiu Definizione
dónnia genia de bobboi chi faet dannu; nau fintzes de piciochedhu maliocu
Sinonimi e contrari
babbaúciu,
babboi,
cerpiu,
errebbígiu
Frasi
cantant sas feras, apedhant sos canes, mummúchiat cada casta de errebios ◊ como tzàculo tra pischinas e ludraos in mesu de ischifosos erribios
Traduzioni
Francese
bête monstrueuse,
insecte
Inglese
insect,
monster
Spagnolo
bicho dañoso
Italiano
béstia mostruósa,
insètto
Tedesco
Scheusal,
Insekt.
fiàdu , nm, nf Definizione
css. animale mannu de petza (baca, brebè, cuadhu, e àteru); nau in cobertantza (fintzes fiadedhu), una calesiògiat persona, nau unu pagu a disprétziu, bolendho nàrrere chi no est tanti persona bona, e si narat fintzes de bobboi (unu pagu a brulla, po erríere)/ min. fiadutzu
Sinonimi e contrari
animabi,
pecus
Modi di dire
csn:
malu fiatu = fiadu malu, cristianu pagu bonu; fiadu berbeghinu, béchinu, bulu, fiadu minudu (animali piticu); fiadu russu = animali mannu
Frasi
ite bella fiadu, cussa baca! ◊ su pastore deviat dare contu a unu fiotedhu de fiados berveghinos ◊ li ant regaladu fiados minudos e fiados russos ◊ in su saltu paschiat paritzos fiadutzos ◊ fia teracu anzenu ma mi ndhe essei e mi ponei abbandha cun fiados mios
2.
arratza de fiadu chi at buscadu, a maridu, Fulana: mandrone de prima calidade!
Traduzioni
Francese
bête,
pièce de bétail
Inglese
beast,
head (of cattle)
Spagnolo
cabeza de ganado,
res
Italiano
béstia,
capo di bestiame
Tedesco
Vieh,
Tier.
ispéigu , nm: spegu Definizione
pegus mortu, pérdiu, abbandhonau, mescamente su chi abbarrat de ossos e de pedhe
Sinonimi e contrari
carúmene,
cóntzica,
iscórtigu,
moltolzu,
steressu
Frasi
in altu si bidiant bolos de untulzos bramosos de godire sos ismulzos cun calchi ispéigu in punta de una serra (A.Casula)◊ sa Sardigna is istràngios dh'iant dividia coment’e un’ispéigu is intúrgios
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
charogne
Inglese
carrion
Spagnolo
carroña
Italiano
carógna,
béstia mòrta abbandonata
Tedesco
Aas.
moltólzu , nm: mortógiu,
mortógliu,
mortórgiu,
mortóriu,
mortorju,
mortorzu,
mortoxu,
motroxu,
multóriu,
murtógiu Definizione
pegus mortu, pérdiu, abbandhonau, mescamente su chi abbarrat de ossos e de pedhe; bochimentu de animales e gente; logu chi dhue at pegus o persona morta, inue est totugantu mortu o no dhue at singiale de vida, de movimentu, fintzes sa funtzione po che portare su mortu a campusantu / is mortórius = totu su tempus chi, in chida santa, no si sonant sas campanas (de s'incravamentu a sas allegrias)
Sinonimi e contrari
cóntzica,
ispéigu
/
bochimentu
Modi di dire
csn:
ghetàresi a mortorju = betàresi a burbas mortas, ghetaisí a s'abbramia che animali a su spéigu, a morti tzurpa; zanna, domo, logu serradu a mortóriu = coment'e chi siant mortus totus, chi no dhoi siat prus nemus; dòlere a mortóriu = meda, de pàrrere morindhe; èssere unu mortóriu, nadu de unu logu = chi no dhoi at genti, movimentu, ispàssiu; genia de frastimu: Su mortóriu sa bidha li paghet! = essiri pòberu a s'úrtimu puntu; sudoratu a mortógliu = sueradu totu ifustu, a una murca de suore
Frasi
sos abbilastros sunt arrodiados a su mortorzu ◊ parent canes iscudèndhesi a moltolzu ◊ bi godit solu si biet mortórgiu, annanno de fogile in fogile (A.Zedde)
2.
ant arrestau a unu po su motroxu de Bissenti
3.
sa bichina fit relizonosa e si prestaiat a cada mortóriu ◊ ant àpidu sa zanna serrada a mortóriu ◊ custa bidha est unu mortóriu! ◊ cussu logu ti at a pàrriri unu mortóriu ◊ at pagadu su mortóriu a su preíderu
4.
pro su dinare s'ómine si ghetat a mortorju
Cognomi e Proverbi
prb:
a su mortorzu current sos corvos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
charogne,
abattage,
enterrement
Inglese
murder,
carrion,
funeral
Spagnolo
carroña,
matanza,
entierro
Italiano
carógna,
béstia mòrta,
uccisióne,
mortòrio
Tedesco
Aas,
Kadaver (animale),
Leiche (cristianu),
Tötung,
ausgestorbener Ort.