barduangionínu , nm: carduangioninu Definition
una calidade de cardu pitichedhu, a fògias ingespiadas de colore biancu in sa costa, bona a papare, bona fintzes a mòrrere su late (su frore, una cranciofedha pitichedhedha de colore orrosa): dhi narant puru cardu o cardixedhu de pastori, cima de cibiru e spina bianca
Synonyms e antonyms
aldubbiancu,
aldubintu
Scientific Terminology
rba, Galactites elegans
Translations
French
chardon laiteux,
carline
English
carline
Spanish
cardota
Italian
scarlina
German
eine Eberwurzesorte.
batalímba , nf: batilimba,
batilinga Definition
genia de erba (e frutu puru) bona po fàere tinta orrúbia, tinta de sorixedha, po tínghere orrobba o fintzes àteru (a s'arraighina a logos dhi narant intinta)
Synonyms e antonyms
arrúbbia,
atzotalimba,
ciorisedha,
colalati,
orighedha 1,
pigalati,
ratalimba,
rúgia
Scientific Terminology
rba, Rubia peregrina
Etymon
srd.
Translations
French
garance
English
kind of madder
Spanish
rogeta
Italian
róbbia selvàtica
German
eine Krappsorte.
bentítzu , nm: bintitzu Definition
genia de linna chi faet a cannàile longu longu, finedhedhu in is puntas prus artas e noàdiles, ma grussu fintzes cantu su bratzu in partes prus bàscias (e coment'e ispòngia in mesu, tanti chi a ndhe surbare unu bículu sicau passat s'ària, o su fumu si est allutu): si che artzat a pitzu de is matas e che dhas carràgiat puru
Synonyms e antonyms
alúsara,
bidighignu,
bintirinzu*,
elighinzu,
filichinzu,
intretzu,
mussòrgia,
pidighinzu,
reti,
tintiritzu,
tretzu
Scientific Terminology
mt, Clematis cirrhosa
Translations
French
clématite
English
clematis
Spanish
vidalba
Italian
vitalba flòrida
German
eine Waldrebesorte.
bisèra , nf: visera Definition
genia de faciola de linna chi si ponent is mamutzones a carrasegare; istrópiu malu; bregúngia, befa / fàghere a b. = istrupiai, fai a una befa, a bregúngia
Synonyms e antonyms
allera,
arréula,
atrecu,
befa,
ciacota,
cionfra,
deleu,
dellezu,
dríngula,
iscàranu,
mofa,
siera
Sentences
li pariat de aer bidu ómines in pedhes e cun sa bisera in cara
2.
no faghes isbàgliu si amore e trabàgliu oferis candho unu bides a bisera (I.Virdis)◊ no est bestidu a lussu e ne a bisera ◊ bona parte de gai l'ant finida: in sas tupas lassèndhebbi sa vida fragassados e fatos a bisera (G.Virdis)◊ nos faghent a bisera ca medas si ndhe afutint de sas lezes ◊ ndhe ant bogadu a Barabba, e a Cristos l'ant fatu a bisera ◊ sas batulinas mi ant fatu su bestire a bisera
Etymon
itl.t
visiera
Translations
French
masque
English
mask
Spanish
máscara
Italian
màschera carnevalésca
German
eine Faschingsmaskesorte.
bísonas , nf pl: bísunas,
písonas Definition
genia de launedhas a duas cannitas, chentza su tumbu
Synonyms e antonyms
bisones,
bísosas,
launedhas
Scientific Terminology
sjl
Etymon
ltn.
bisonus
Translations
French
cornemuse a deus tuyaux sonores
English
double reed-pipe
Spanish
gaita de dos tubos
Italian
zampógna rùstica a due canne
German
eine Panflötesorte mit zwei Pfeifen.
bunnànneru , nm Definition
erba de Bunnànnaru, genia de erba fragosa a frores grogos: crammédiu de istrópios (ca sanat is segadas)
Scientific Terminology
rba, Teucrium flavum
Translations
French
germandrée jaune
English
oakling
Spanish
teucrio amarillo
Italian
querciòla maggióre
German
eine Gamandersorte.
burraciarèsti , nf Synonyms e antonyms
linguaradaresti
Scientific Terminology
rba
Translations
French
buglosse
English
bugloss
Spanish
buglosa
Italian
buglòssa
German
eine Anchusasorte.
ciapuédhu, ciapulédhu , nm Definition
min. de ciapu, ma mescamente genia de macarrone: is ciapuedhus o tzapuedhus funt macarrones fatos a manu, de chivarzu (ma no solu), orrughedhos de pasta alladiada segada a orrughedhos
Sentences
a papai eus fatu ciapuledhus a casu furriau
Translations
French
genre de pâtes courtes
English
a kind of macaroni
Spanish
clase de pasta corta
Italian
un tipo di pasta córta
German
eine Art Makkaroni.
discumbidài , vrb Definition
nàrrere o giare a ischire chi su cómbidu o brindhu no si faet prus, o chi a su cómbidu no si dhue andhat
Sentences
mi seu discumbidau e no dhoi andu
Translations
French
révoquer,
annuler une invitation
English
to cancel
Spanish
desconvidar
Italian
revocare o disdire un invito
German
eine Einladung absagen.
duruddúru , nm Definition
duru duru, genia de foedhu chi si narat a càntigu / cantare a d.
Synonyms e antonyms
dudhurudhuru
Sentences
cantare a durudduru ◊ durudduru durusedhu, sas campanas de Castedhu las sonant a su manzanu! ◊ ballamus cudhu antigu durudduru ◊ a durudduru, tzia Mariola, che li at boladu su culu su bentu…
Etymon
srd.
Translations
French
cantilène
English
singsong
Spanish
cantilena
Italian
cantilèna
German
eine Geleiersorte.
duruddúru 1 , nm Definition
pisu de coloru, de cuadhu
2.
est amargu chei su durudduru
Scientific Terminology
rba, Vicia benghalensis
Translations
French
vesce sauvage
English
kind of vetch
Spanish
arveja roja,
veza púrpura
Italian
véccia selvàtica
German
eine wilde Wicke.
efèdra , nf Definition
genia de matighedha chi faet in logos de mare, bona po cura
Scientific Terminology
mt, Ephedra distachya
Translations
French
arbuste du genre Ephedra
English
ephedra
Spanish
belcho
Italian
uva marina
German
eine Ephedrasorte.
èlema , nf Definition
genia de erba chi faet in oros de mare in terra salamata e chi ponent po chistire imbodhigada sa birímbua cota orrostia o budhia: cun cust'erba faent sa merca
Synonyms e antonyms
atzibba,
elimedha
Scientific Terminology
rba, Atriplex portulacoides
Translations
French
pourpier des mers
English
kind of vervain
Spanish
verdolaga marina
Italian
porcellana di mare
German
eine Salzmeldesorte.
elimèdha, elimédhu , nf, nm Definition
genia de erba chi faet in oros de mare in terra salamata e chi ponent po chistire imbodhigada sa birímbua cota orrostia o budhia
Synonyms e antonyms
èlema,
atzibba
Scientific Terminology
rba, Atriplex portulacoides
Translations
French
pourpier des mers
English
kind of vervain
Spanish
verdolaga marina
Italian
porcellana di mare
German
eine Salzmeldesorte.
erbapicigòsa , nf Scientific Terminology
rba, Ononis viscosa
Etymon
srd.
Translations
French
brugane visqueux
English
sticky restharrow
Spanish
pegajosa
Italian
teriaca
German
eine Hauhechelsorte.
esópu , nm: isopu 1*,
issopu 2 Definition
genia de erba fragosa chi creschet a tupighedha, bona po fàere profumos e sabones
Synonyms e antonyms
timu,
tumbu
Scientific Terminology
rba, Coridothymus capitatus
Translations
French
thym
English
thyme
Spanish
tomillo
Italian
timo
German
eine Thymiansorte.
esópu 1 , nm: isope Synonyms e antonyms
mammuleu
Scientific Terminology
rba, Micromeria graeca
Translations
French
hysope
English
hyssop
Spanish
hisopo
Italian
issòpo
German
Wilder Ysop,
eine Satureisorte.
fallàda , nf: fellada,
velada Definition
bestimentu: ispétzia de corpitu chi usant is féminas e chi si portat chentza abbutonare
Scientific Terminology
bst
Etymon
itl.
velada
Translations
French
casaque
English
bodice
Spanish
corpiño de mujer abierto
Italian
giubbettóne delle dònne
German
eine weibliche Westesorte.
feridòri 1 , nm: vedidore Definition
astoredhu, astoritu feridore, genia de pigione mannu: una calidade si agatat in Sardigna e Córsica ebbia
Synonyms e antonyms
ispaderi,
spraberi
Scientific Terminology
pzn, accipiter nisus, a.n. wolterstorffi
Translations
French
épervier d'Europe,
épervier de Sardaigne
English
eurasian sparrowhawk
Spanish
gavilán
Italian
sparvièro,
sparvièro di Sardégna
German
Sperber,
eine Sperbersorte.
ferulagasàri , nf Definition
feruledha de àinu, de casu, una calidade de feurra
Synonyms e antonyms
ciciriopis,
feruledhagàsina,
feurrabburda,
feurredha,
fraudha
Sentences
at atzapatu un'istérrita de feruledha casari e una mola de tuntunnu fríghidu
Scientific Terminology
rba, Thapsia garganica
Etymon
srd.
Translations
French
thapsia
English
thapsia
Spanish
tapsia
Italian
tàpsia
German
eine Steckenkrautsorte.