feurrèdha , nf: fiurredha Definition
feruledha de àinu, de casu, una calidade de feurra; su matessi númene dhu narant fintzes a su lauguadhinu o cicuta feurredha
Synonyms e antonyms
ciciriopis,
ferulagasari,
feruledhagàsina,
feurrabburda,
fraudha
/
bidhuri
Scientific Terminology
rba, Thapsia garganica
Translations
French
thapsia
English
thapsia
Spanish
tapsia
Italian
tàpsia
German
eine Steckenkrautsorte.
flúsia , nf: frúsia Definition
genia de matighedha
Scientific Terminology
mt, Fuchsia coccinea
Translations
French
fuchsia
English
fuchsia
Spanish
fucsia
Italian
fùcsia
German
eine Fuchsiesorte.
focàle , nm: fogale,
fogali Definition
genia de maladia chi leat a is gràndhulas a is procos e faet a ufradura e tupamentu a su gúturu
Synonyms e antonyms
focone 1,
guturones,
ischinéntzia
Sentences
anchi dhu pighit su fogali a chini mi at fatu arrui! ◊ sos porcos moriant de fogale
Scientific Terminology
mld.
Etymon
ltn.
focale
Translations
French
angine,
adénite épidémique qui frappe les cochons
English
angina,
swine adenitis
Spanish
angina
Italian
angina,
adenite epidèmica suina
German
eine Drüsenentzündungssorte.
fostinàcia , nf: frustinaca,
frustinaga,
fustinaga,
fustinàglia Definition
sa calidade areste de sa pistinaga
Synonyms e antonyms
aligalzagàmpina,
pastinaca,
pestianga,
pinnoi,
pubusone
Sentences
birduras de papare: beda, isparau, frenugu, àpiu, caulitu, porru, ambularza, cardu, tzicória, nafrutza, ortigada, fustinaga e ateras
Scientific Terminology
rba, Daucus carota
Etymon
ltn.
pastinaca + fuste
Translations
French
carotte fourragère
English
carrot
Spanish
zanahoria silvestre
Italian
caròta selvàtica
German
eine Möhresorte.
frabbaínzu , nm: fraggavinu,
frambainzu,
frateggavinu Definition
genia de pigionedhu
Synonyms e antonyms
barbarrúbia,
brinchidhi,
brinci,
chilisi,
cridhi,
dhodhi,
iscalzurúgiu,
petiruju,
princiotu,
tintillu,
tradhera,
tzichi
Sentences
paret deris, de candho chircaimus nidos de sorighedhas e frambainzos!
Scientific Terminology
pzn, erithacus rubecula sardus
Etymon
srd.
Translations
French
rouge-gorge
English
robin
Spanish
petirrojo
Italian
pettirósso
German
eine Rotkehlchensorte.
francusína 2 , nf Definition
fintzes barràluga a f. o cocóide farrancudu: animaledhu de mare, croxiu e totu farrancas (deghe), chi si nche istichit e istat po difesa aintru de unu tzintzigorredhu buidu
Synonyms e antonyms
peada 1
Scientific Terminology
crx, paguristes oculatus, clibanarius misanthropus, diogenes pugilator
Translations
French
pagure,
Bernard-l'hermite
English
hermit-crab
Spanish
ermitaño
Italian
paguro bernardo
German
eine Einsiedlerkrebssorte.
frobbàdu , nm Definition
una calidade de àghina bianca, e de binu, chi assimbígiat a su nuragus
Translations
French
raisin "torbato"
English
kind of white grapes
Spanish
cepa de uva blanca y el vino que da
Italian
torbato
German
eine sardische Wein sorte (trauben).
froníca , nf: froninca,
frorinca Definition
genia de erba a cambos longos chi faet unu frore asulu craru
Synonyms e antonyms
brunica,
proinca
/
ttrs. giàmpana
Sentences
in is notes de luna prena bodhiat su lodhorasi, sa navrighedha, sa trafodha, sa frorinca e àteras erbas chi no naiat a nessunu (E.Madeddu)
Scientific Terminology
rba, Vinca difformis
Etymon
ltn.
pervinca + frore
Translations
French
pervenche
English
periwinkle
Spanish
alcandórea,
pervinca
Italian
pervinca
German
eine Immergrünsorte.
fruferàrzu , nm: frufurarzu,
fuferazu,
fufuraju,
fulferalzu,
furferalzu,
furferarzu,
furfularju,
furfuraju,
furfurarju,
furfurarzu,
fusferarzu Definition
puzone trinu, de turra, de palatu, pigione múrinu o murinatzu, connotu meda ca faet meda su niu fintzes in is teuladas (e fintzes in is matas)
Synonyms e antonyms
afuràrgiu,
bidhisone,
brufulàgiu,
craculeu,
crucúciu,
frufurinu,
fúrfure 1,
mamegherisi,
muntonarjari,
murinàgiu,
pibischirra,
poforinu,
trinedha,
tziria
Sentences
narant chi sunt andhendhe a catza russa e isparant a sos furferarzos! ◊ su cànticu tou est unu píliu de furfularju pérdiu in d-una temporada mala ◊ duos fufurajos ant carratu lana pro fàchere su nidu
2.
est allegru che furferalzu
Surnames and Proverbs
prb:
fulferalzu in gianna temporada manna
Scientific Terminology
pzn, passer hispaniolensis, p. montanus
Etymon
ltn.
furfurareus
Translations
French
moineau
English
sparrow
Spanish
gorrión
Italian
pàssero
German
eine Sperlingssorte,
Feldsperling,
Feldspatz.
frufurínu , nm: fulferinu,
fulfurinu,
furfurinu Definition
s’arratza sarda de su puzone trinu, de turra, de palatu, pigione múrinu o murinatzu; in cobertantza nau de ccn., feminari (furfurinu, paga vida!)
Synonyms e antonyms
afuràrgiu,
brufulàgiu,
craculeu,
crucúciu,
fruferarzu,
mamegherisi,
muntonarjari,
murinàgiu,
pibischirra,
poforinu,
trinedha,
tziria
Sentences
sos furfurinos pienant un'àrvere manna de alas e de càntigos ◊ sos furfurinos si mànigant su laorzu ◊ e finidemindhela, o fulfurinos, custu ciulamentu! ◊ sos fulferinos chirchendhe asséliu punnant a trumadas a sa solzaga
Scientific Terminology
pzn, passer hispaniolensis, p. montanus
Etymon
srd.
Translations
French
moineau
English
sparrow
Spanish
gorrión moruno,
gorrión molinero
Italian
pàssera sarda
German
eine Sperlingssorte,
Feldsperling,
Feldspatz.
fruschiajòlos , nm pl Definition
una genia de erba chi narant puru origa de para
Synonyms e antonyms
niedhunuraghe
Scientific Terminology
rba, Silene latifolia ssp. alba
Etymon
srd.
Translations
French
lychnis
English
campion
Spanish
planta del género lychnis
Italian
lìcnide
German
eine Lichtnelkesorte.
fundhuràssu , nm Definition
duas calidades de erba: a) erba de porcus, erba o latuca porchina, b) limba, língua e fintzes origa de cani
Synonyms e antonyms
limbuda 1,
lolloiosa
/
nughenughe 1
Scientific Terminology
rba, Echium plantagineum, Cynoglossum creticum
Etymon
srd.
Translations
French
langue-de-bœuf,
cynoglosse
English
dog's tongue
Spanish
viborera,
lengua de perro
Italian
lìngua bovina,
cinoglòsso
German
eine Natterkopfsorte (Echium),
eine Hundszungesorte (Cynoglossum).
gàlu , nm Definition
genia de erba, chi benit de s'Àsia e de s'Àfrica, bona fintzes a meighina: faet unu truncu de calecunu metro
Synonyms e antonyms
carrúciu,
sebada
Scientific Terminology
rba, Aloe vera
Etymon
mls.
garo
Translations
French
aloès
English
aloe
Spanish
áloe
Italian
àloe
German
eine Aloesorte.
ganghilédhu , nm Definition
genia de arretza coment’e sacu, po piscare
Synonyms e antonyms
arraciallu,
arretza,
filau,
óbiga
Etymon
ctl.
gánguil
Translations
French
guideau (pêche)
English
kind of fishing net
Spanish
red para pescar
Italian
àngamo
German
eine Art Reuse.
gató, gatòe , nm: ghitou Definition
druche fatu cun méndhula e mele cotos impare a mórigu a mórigu, àrridu candho ifridat
Synonyms e antonyms
cartò,
catone
Sentences
mamma mi at fatu unu gatoe mannu po sa festa
Scientific Terminology
drc
Etymon
itl.
gattò
Translations
French
gâteau à base d'amandes et du miel
English
sweet stuffed with almonds
Spanish
dulce con miel y almendras
Italian
croccante (alle màndorle,
alle nocciòle)
German
eine Art Mandelkrokant.
gioríca , nf: (sa g. = saxoríca)
Definition
una calidade pitica de sàlvia de campu
Synonyms e antonyms
lucajabitica,
salviedha
Scientific Terminology
rba, Salvia verbenaca
Translations
French
sauge verveine,
variété de sauge
English
wild sage
Spanish
gallocresta
Italian
chiarèlla minóre
German
eine Wiesensalbeisorte.
gipòne, gipòni , nm: cipone,
giupone,
zibbone Definition
genia de bestimentu grussu de su costúmene, siat de ómine o de fémina, chi si ponet deretu in pitzu de sa camisa (o ghentone) o fintzes in pitzu de totu (camisa, pala o coritu, zipone)/ giponi de soldau = letítera (Lathyrus sylvestris)
Synonyms e antonyms
giacu 1
Sentences
apu connotu bragas e giponis fendu su ballu tundhu
Scientific Terminology
bst
Translations
French
corsage
English
bodice
Spanish
corpiño
Italian
corpétto del costume femminile
German
eine Mieder (oder Leibchen,
oder Kamisol)sorte.
gragàllu , nm Definition
indàtili o resorza de mare, genia de animaledhu de diferentes calidades, longu, a corgiolu tostau a duas perras, chi candho si serrat assimbígiat a una lepedha serrada / una creze de g.: mànigus de arresoja; g. de sànguni = gragallu de colore unu pagu biaitu (ensis siliqua)
Synonyms e antonyms
arrasoa,
gragalloni
Sentences
anguidha cun lissa, cóciula cun gragallus
Scientific Terminology
crx, pharus legumen, solen vagina, ensis ensis
Etymon
ltn.
cochlearium
Translations
French
datte de mer
English
razor-clam
Spanish
navaja
Italian
cannolìcchio
German
eine Messerscheidesorte,
eine Scheidenmuschelsorte.
grassíbile, grassíle, grassímene, grassímile , nm Definition
genia de animaledhu, gatagreste o cane de serra, pagu prus mannu de s'annaemele (o can’e linna), a pilu in colore de castàngia, in colore de aràngiu in su gúturu e in petorras, coa longa e grussa, pilosa: unu tempus in Sardigna si ndhe agataiat medas e como ch'est agiummai ispérdiu; papat sórighes, pigiones, arresias, conillos: sa lei dhu badrat po no che dh'ispèrdere deunudotu
Synonyms e antonyms
ansile,
assíbile,
bassili,
cassí,
ibbirru,
ischirru,
màrcia 3
Sentences
naschint crapitos, grassiles e mela de lidone ◊ bae, tue, cara de grassímile!◊ sont parandhe cropos po lèpores, marzanes e grassiles
Scientific Terminology
anra, martes martes, m. m. latinorum
Etymon
srd.
Translations
French
martre des pins
English
pine marten
Spanish
marta
Italian
màrtora comune,
m. sarda
German
Baummarder,
Edelmarder,
eine Edelmardersorte.
impaperotài , vrb: impapirotare Definition
fàere a imbodhigu, pònnere cosa imbodhigada, fata a imbodhigu
Synonyms e antonyms
imbodhiai
Translations
French
entortiller
English
to put in a paper bag
Spanish
enrollar
Italian
incartocciare
German
in eine Tüte geben.