cucú 1 , nm: cucui 1 Definitzione pane de sirbone, pane o fà de procus, patata pórchina, genia de frore chi faet a patatedha ladita, asuta de terra Sinònimos e contràrios cacacú, cacamalune, ciciugojuadu, lepirisposu, lepuritanu, ortiedhu, sennoredha Frases mi pares una tanca fiorida piena de cucui e sennoredha (A.Casula) Terminologia iscientìfica rba, Cyclamen repandum Ètimu srd.
cúcu 1 , nm Definitzione pane de pódhine fine impastau e fatu tundhu po is canes; pedrighedha tundha de erriu, o de mare (funt chimbe), chi si leat a giogare; genia de forma de casu; cumossu tundhu de calecuna cosa / cuchedhu = pumu, zenia de conchighedha tundha in letos de ferru, fintzas comente agabbat una ringhiera Sinònimos e contràrios tipe / bàtile 1, bicu 1, brusca 1, lecucu / casigiolu / cullullu, cumassa Frases papamus pani peus de is cucus po su cani ◊ lassamí acabbai de ponni su fromentu, ca teneus unu cuchixedhu isceti! 2. su pastori po paga mi at donau duus cucus de casu ◊ ariseu mi seu papau unu cuchixedhu de arrescotu 3. neridimí: unu cucu de òru aici cantu podit bàliri? ◊ at fatu sa giaca a cucu ◊ si pigat s'impastu e si fait a forma de unu cucuedhu po is pabassinas Sambenados e Provèrbios smb: Cuccu, Cuccus Ètimu srd.
cúcu 2 , nm Definitzione
una genia de pische de mare chi faet abbitu in su fundhu, ue si cuat asuta de s'arena
Sinònimos e contràrios
papagóciula
Terminologia iscientìfica
psc, uranoscopus scaber
Ètimu
itl.s
cuccu
Tradutziones
Frantzesu
uranoscope
Ingresu
stargazer
Ispagnolu
pez rata,
pejesapo
Italianu
pésce lucèrna
Tedescu
Himmelsgucker.
cúcu 3 , nm Definitzione genia de petenadura de is pilos de sa fémina chi abbarrant coment'e imbodhigaos a tedile in sa sedha de su cúcuru (unu pagu a cara a daesegus); àtera petenadura: is pilos s'ispartzint in bàtoro partes e si faent a trícia, duas apalas e duas ananti; sa parte prus in artu de calecuna cosa (muntone, monte o àteru) Sinònimos e contràrios cocoiledhu, cucajone, cucale, cuchedha, cucurinu, crucudhu, mogno, picioce / cúcuru, sedha Frases portàt is pius a cucu.
cúcu 4 , nm Definitzione
su frore de s'arenada
Terminologia iscientìfica
rbr
Tradutziones
Frantzesu
fleur du grenadier
Ingresu
pomegranate flower
Ispagnolu
flor del granado
Italianu
fióre del melograno
Tedescu
Blume des Granatapfelbaums.
cúcu 5 , nm: cúcuru 1 Definitzione
su contràriu de paris nau de is números chi ispartzios in duos lassant s'arrestu de unu
Sinònimos e contràrios
díspari,
schéciu
| ctr.
paris
Maneras de nàrrere
csn:
giogai a paris o cucu, giogare a cucu paris, leàresi c. o paris, c. o loba, ischitindhe pro bídere a chie tocat una cosa; bòi a cucu, a cúcuru = iscumpanzadu, solu
Frases
toca ca ischitimus: ite li leas, cucu o paris? ◊ po fàere custu giogu, in su púngiu serrau si ponet una o duas nenciolas e si depet ingertare si est cucu o loba
2.
custa caramella mi est abbarrada a cucu ◊ is tres ispretzint su dinai ma dhis abarrat a cúcuru unu francu
Tradutziones
Frantzesu
impair
Ingresu
odd number
Ispagnolu
impar
Italianu
caffo,
dìspari
Tedescu
ungerade Zahl.
cúcu, cucú , nm: cucui Definitzione
genia de pigione mannu, chi abbitat meda in Sardigna, curiosu ca che faet sa cria in su niu de àteros pigiones (chi deasi dhos frochint e candho naschint is pigionedhos dhos atendhent puru) e po cussu si narat fintzes de gente, de unu trassosu, tramposu, furbu; foedhandho de sa carena de unu, chi est bàsciu, pitichedhu / pè de cucu = pisceri, gicória burda, pabantzolu de coloru (erba a fiore grogu craru chi candho iscútinat su fiore zughet una pubúntzula chi assemizat a unu pinzellu pro arba: Urospermum dalechampii)
Sinònimos e contràrios
cuchedhu,
cucuerrai,
cucuevai,
cucuggregu,
cucumareu,
pachedhu 1
Maneras de nàrrere
csn:
dhi cantat su cucu = (nadu a unu), chi est meda códomu, tropu códomu; leare unu cucu = pitzigàresi un'imbriaghera; ispilire su cucu = irbentiare, ispilire s'imbriaghera; èssere che Deus e su cucu = duas cosas própiu diferentes, o babbu o cerda ’e palla; fàere su c. = istare a oretu chentza si fagher bídere, scocai
Frases
ascurtant is cucus: bellus mammalucus chi creint ancora in s'ingannadora boxi de dispretziai! (A.Zuddas)◊ a mie puru piaghet sa zente e canto allegru che cucu in beranu (Màsala)
2.
sas àlvures bi las ant ispilidas chei su cucu: no bi ant lassadu una cariasa! ◊ ca fimis cucos, sos Italianos nos ant surzidu meudhos e sàmbene!
3.
beni a papae, za ti apo bistu ca ses in cue faindhe su cucu!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Cuccu, Cuccui, Cuccus
Terminologia iscientìfica
pzn, cuculus canorus kleinschmidti
Tradutziones
Frantzesu
coucou
Ingresu
cuckoo
Ispagnolu
cuclillo
Italianu
cùculo
Tedescu
Kuckuck.