múru , nm Definitzione
genia de fràigu agiummai sèmpere a duas afaciadas (o pinnas) fatu, cun impastu (m. fraigau) o chentza impastu (murubbullu), assentandho bene (no sèmpere a lentza e a prumu) pedra, brochetos, matone o àteru, a manera de serrare e agguantare pesu / min. muredhu, murigedhu, murixedhu
Maneras de nàrrere
csn:
m. fràigu = muru fatu cun impastu; m. púrdiu = mururdu, muru bullu, fatu cun pedra chentza impastu, muru sicu; m. imberritadu, incobertinadu: acabbau cun pedras longas cantu est largu; m. maistu = su chi rezet prus pesu; m. de fora, de mesu = muru chi faghet fatzada a fora, muru intro de domo intremesu de duos aposentos; m. falsu = tramesu fatu a tàulas o cun àteru materiale de gai; m. traessu = traessa; pesai o pesàrendhe unu m. = istrantaxai, fai unu muru; foga o barra de m. = barrela, tretu o parti de unu muru arruendindi o arruta; m. rumbosu = a gobba, tzedindhe; incrostai unu m. = dàreli una prima manu de intúnigu; arrebbussai unu m. = intunigare in fine, dàreli s'úrtima manu; intrare su m. = fai su muru artziendi e tirendi prus aintru, acomenti si fait po is muràglias, po murus chi depint aguantai a una parti po no smuronai sa terra; intràreche unu m. = fai unu muru de làcana (pruscatotu me in s'arruga) prus aintru a manera de lassai s'arruga prus larga; su m. si oberit, si filat, si fait a brenti, tzumburudu, ndi arruit; m. tzumburudu = fatu male, totu a gobbas; no istare ne in m. e ne in zanna = cosa chentza zudu, chi no andhat bene de peruna manera, chi no tenit sétiu; èssere a m. in mesu = bíviri a muru apari, tènnere sa domo unu a costazu de sa ’e s'àteru, èssere lacanantes, nadu semper de domos, de cortiles, de possessos; cuare una cosa in sete pizos, in sete piza de m. = bèni meda de no dha pòdiri agatai; learesila muru muru = pigaisidha in cudhu logu; andhare muru muru = ororu de muru; fuedhai, nàrrere a su m. = samunare sa conca a s'àinu, faedhare a chie no iscurtat, in debbadas; erba de murus = erba de santa Palónia, de arrugas, crispus (Erigeron canadensis); tela de muru = tallaranis; danna, giana, gianna, tana de muru = annaemele
Frases
su muru bene pesadu faghet bellesa e onore ◊ unu muru male frabbicau podet orrúere dae fundhamentu ◊ est fabbrichendi su stari a murumesu cun su stangu ◊ s'abba est falendhe de sa terratza a coras muru muru ◊ unu muru de traessa faghet pesendhe e ritirendhe a intro a manera de rèzere prus ispinta
2.
bai e pigadidha muru muru! ◊ a ti rispondher no bido su tantu puite est a lu nàrrere a su muru! (A.Piredda)
Sambenados e Provèrbios
smb:
(De)muru, Muru
Terminologia iscientìfica
dmo
Ètimu
ltn.
murus
Tradutziones
Frantzesu
mur
Ingresu
wall
Ispagnolu
muro
Italianu
muro
Tedescu
Mauer.
múru 1 múdu