aerèdha , nf Definizione
bentighedhu lébiu
Sinonimi e contrari
aeresita,
aerita,
sisia 2
Traduzioni
Francese
brise
Inglese
gentle wind
Spagnolo
airecillo
Italiano
venticèllo
Tedesco
leichter Wind.
agigotàdu , pps, agt Definizione
de agigotare
Sinonimi e contrari
arrogau
Traduzioni
Francese
fracassé,
cassé,
brisé
Inglese
smashed
Spagnolo
destrozado
Italiano
fracassato
Tedesco
zerbrochen.
aràghe, aràgi, aràgia , nf, nm: araxi,
oragi Definizione
bentighedhu fritu / araxi de fogu = su caentedhu de su fogu, coment'e bentighedhu chi benit de su fogu
Sinonimi e contrari
abra,
abrina,
arvile,
atza 1,
frina,
saniete
Frasi
fait araxi frida ◊ cant'e una pampixedha móvia de un'araxi ligeru circu de mi allonghiai po ti biri (S.Medved)◊ cust'araxi dhis fait dannu a is birduras!
2.
femu abarrau fúrria fúrria coment'e una tratalia posta araxi a fogu ◊ si aparant a s'araxi de su fogu po si callentai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brise froide
Inglese
cold breeze
Spagnolo
brisa fría
Italiano
brézza frédda
Tedesco
kühle Brise.
aragòne , nm Definizione
bentighedhu forte; fintzes fortza, coràgiu, abbrítiu / ómine de a. = porosu, corazosu, chi s'ischit difèndhere
Sinonimi e contrari
araghe
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brise forte
Inglese
strong breeze
Spagnolo
brisa fuerte
Italiano
brézza fòrte
Tedesco
Wind.
arrogàu , pps, agt Definizione
de arrogai; fatu a orrugos / istrada arrogada = totu a fossos siat a fortza de bi colare mezos graes e siat pro iscavos, triballos
Sinonimi e contrari
chimentau,
secau,
truncadu
| ctr.
intregu
Traduzioni
Francese
cassé,
brisé
Inglese
broken
Spagnolo
hecho añicos,
destrozado
Italiano
rótto,
infranto
Tedesco
zerbrochen.
arvíle , nm Definizione
ariedha, bentighedhu fridu meda
Sinonimi e contrari
abra,
abrina,
araghe,
atza 1,
saniete
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brise froide
Inglese
cold breeze
Spagnolo
brisa fría
Italiano
brézza frédda
Tedesco
kühle Brise.
bentitzólu , nm Definizione
min. de bentu, bentu de pagu contu, lenu
Sinonimi e contrari
bentichedhu,
frina,
sisia 2
/
cdh. vinticiolu
Frasi
bellu, mih, custu bentitzolu: est faghindhe una bella friscura ◊ est bentitzolu e a brusiare no faghet ca nos podet fuire su fogu
Traduzioni
Francese
brise
Inglese
little wind
Spagnolo
brisa
Italiano
venticèllo
Tedesco
leichter Wind,
Brise.
frína , nf Definizione
bentighedhu lenu, lébiu / min. frinighedha
Sinonimi e contrari
abra,
abrina,
aeresita,
araghe,
arvile,
atza 1,
bentitzolu,
sisia 2,
tirantella
/
afatúgiu
Modi di dire
csn:
lébiu che f. = lebiedhedhu; regògliere f. = collire maledissiones; f. topa (nau in cobertantza) = fémina chi caminat abbellu abbellu, fintzas fémina contularja, cràstula; f. mala = maledissione, dannu; leare f. = ingòllere cosa mala, irbariare
Frasi
sa frina frita s'intendhet arribbandhe intas a s'ossu (G.Deriu)◊ s'ape reina si pesat a bolu in s'undhallera lépia de sa frina (A.Mura)◊ donzi frina mi gighet moe moe ◊ su chercu chi deris ismarranaiat sos bentos oe timet sa frina (L.Brozzu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brise
Inglese
breeze
Spagnolo
brisa
Italiano
brézza
Tedesco
Brise.
imbàtidu , nm: imbàtiru Definizione
bentu friscu de mare chi movet is undhas e infriscat s’abba, pruschetotu de su Sud
Sinonimi e contrari
australe,
imbatu*
Frasi
su piscadori portat sa pedhi niedha, arrecota de su soli e de s'ària salia de s'imbàtiru chi ndi benit de mari
Terminologia scientifica
tpm
Traduzioni
Francese
brise de mer
Inglese
sea breeze
Spagnolo
viento marero
Italiano
imbatto,
brézza di mare
Tedesco
Meeresbrise.
sciasciàu , pps, agt Definizione
de sciasciai; chi est totu bogau de pare
Sinonimi e contrari
iscónciu,
isorduladu,
sciusciau
2.
carru sciasciau torrat a dèpiri su chi at pagau!
Traduzioni
Francese
brisé
Inglese
smashed
Spagnolo
destrozado
Italiano
sfasciato
Tedesco
zerbrochen,
zertrümmert.
secàu , pps, agt, nm: segadu Definizione
de secare; chi est a cantos, a orrugos; cosa segada; fintzes terrenu a pàsculu; iscavu a bisura de canale, po fundhamentu
Sinonimi e contrari
arrogau
/
cunsolza,
segada 1
| ctr.
intregu
Modi di dire
csn:
macu segadu de crèschere = chi no at callau a ciorbedhu; ne polto sa cara segada = portu sa faci in terra de sa bregúngia
3.
tenzo su segadu de campu a bidatone e apo bisonzu de àtera pastura ◊ ant fatu su secau pro ghetare sos fundhales de sa domo ◊ ant acontzau su camminu e apertu unu secau! (G.F.Sedda)
Traduzioni
Francese
coupé,
cassé,
rompu,
brisé
Inglese
cut (off),
amputated
Spagnolo
cortado,
roto
Italiano
tagliato,
reciso,
rótto,
spezzato,
infranto
Tedesco
geschnitten,
abgeschnitten,
gebrochen,
zerbrochen.
sisía 2 , nf Definizione
bentighedhu lébiu
Sinonimi e contrari
aeresita,
bentitzolu,
frina
Frasi
de su bentu no s'intendhet piús una sisia (N.Cucureddu)◊ sa sisia si ndhe picat sas fozas grogas e sicas, múlina múlina ◊ s'ànima nostra est sartisartis a cada móghia de sisia ◊ no si pesat ne frina e ne sisia ◊ cussa pedra de tocu no la movent sisias ne bentos!
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brise
Inglese
breeze
Spagnolo
brisa
Italiano
venticèllo
Tedesco
leichter Wind.