cannèdha , nf: gannedha Definizione
ossu a cannedhu (de sa serra de sa camba, de su bratzu); sa canna de su gúturu; genia de tubbighedhu; cambu de erba buidu aintru / sa c. manna de su bratzu = s'ossu de su cuidu
Sinonimi e contrari
cannitedha
/
cambatzu,
cambedha,
tílviu,
tínchinu
/
cambu
Frasi
za l'at tentu su dannu: bénzichi si at segadu sa cannedha de s'anca, comente est rutu! ◊ a fortza de gana, s'ossu nudu si viet in cannedhas ◊ fumendhe ses? fúmadi sa cannedha de s'anca si no tenes àteru de fàghere! ◊ che fipi rutu in d-unu treminile e in su bratzu mancu zughio ambas cannedhas truncaas
2.
ita sabori de mari, sa cassola: ti calat lisa lisa in cannedha!
Cognomi e Proverbi
smb:
Cannedda
Etimo
ltn.
cannella
Traduzioni
Francese
tibia,
chaume
Inglese
shinbone
Spagnolo
canilla
Italiano
stinco,
tìbia,
culmo
Tedesco
Schienbein,
Halm.
cannitàre , vrb Definizione
fàere s'incannitzau
Sinonimi e contrari
incannitare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ramer,
entourer de chaume
Inglese
to cover with canes
Spagnolo
encañizar
Italiano
incannucciare
Tedesco
mit Rohr umzäunen.
incannài, incannàre, incannàri , vrb Definizione
pònnere sa canna (es. a is tamatas po istare artas de terra, o a orrugos acapiaos a s'arremu segau de un'animale); fàere s'incannitzada; fàere cannedhos, imbodhigare (su filu o cosas deasi) in su cannedhu de s'ispola; incamminare, cumenciare?
Sinonimi e contrari
arraigare
/
incannedhae
/
incannitare
Frasi
ma ita nanca at a fai cudhu béciu, ca boit incannau po abarrai istrantaxu?!…
2.
po incannari sa crobitura de sa domu agiudaus totus
5.
ant a incannare su messonzu cun d-una messadolza
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ramer,
couvrir de chaume,
entourer de chaume
Inglese
to stake
Spagnolo
encañar,
encanillar
Italiano
incannucciare
Tedesco
mit Rohr umzäunen.
istúla , nf: istulla,
stua Definizione
is campos messaos, pàsculu, totu su chi abbarrat in su campu de su sede de su laore messau (canna, ispiga, fenu)/ pònnere una cosa a s'istula = pònnere a cúrrere, dare
Sinonimi e contrari
sutalle
/
messonzu
Frasi
tiu Mauredhu boliat leare a pesone s'istula po dha pàschere su fígiu Basile finas a cabudanni ◊ de meriadorzu movet su masone in paschimenta, a lucore de luna, in s'istula, a gramuzu e a trachedhu
2.
cussos unu motivu, zustu o tortu, l'ant pro pònnere a s'istula sa bida: ma nois pro cale motivu semus fachendhe custa gherra? ◊ a sa cumarca li at postu a s'istula chentu litros de binu
Etimo
ltn.
*stup(u)la
Traduzioni
Francese
chaume,
éteule
Inglese
stubble
Spagnolo
rastrojo
Italiano
stóppia
Tedesco
Stoppel.
restrúcu , nm: arrestugu,
lestrucu,
restrugu,
restúgiu,
restugu,
restuju,
restuxu,
ristrucu,
rustúgiu Definizione
su sutasèghede, sa canna de is laores (mescamente trigu, avena, órgiu) foras su granu, su chi abbarrat in su terrenu apustis messau su sede cun s'ispiga
Sinonimi e contrari
restíciu
Frasi
giughet paza e rista dogni mannuju, s'annada bona s'ischit a s'incunza: tandho ponimus fogu a su restuju! ◊ sos campos parent unu mare de restuxu
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
ltn.
*restuc(u)lum
Traduzioni
Francese
chaume
Inglese
stubble
Spagnolo
estopa
Italiano
stóppia
Tedesco
Stoppel.
sàidu , nm, nf: seda 1,
sede,
sedi,
see,
sèide,
sèidi,
séidu,
sete 2 Definizione
su laore a fundhu, chentza treulau, de messare e mescamente messau / in su sèide si distinghent bàtoro partes: arraighina, cambu, fògia, ispiga; cadira a fundu de sèidi = a fundhu de fenu o àteru de gai intéssidu
Sinonimi e contrari
restrugu,
sebe,
sèghede
/
cdh. sedu
Frasi
su trigu fit bonu a sede, ma no at cumpridu ranu ◊ su sede est ammuntonadu in s'arzola pro lu triulare ◊ candho intraiant in su sede, a messare, sa ràglia si allongàt cantu andhat s'oju ◊ su ranu semenadu naschet, creschet, faghet sede, si aupat, bogat s'ispiga e ingranit ◊ sos messajos atelaiant su messonzu a manzanile chito, a sede lenta (G.Addis)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
moisson,
chaume
Inglese
stubbles (harvest),
forage
Spagnolo
mies,
rastrojos
Italiano
biada mietuta,
stóppie
Tedesco
Ernte,
Stoppeln.