cannèdha , nf: gannedha Definitzione ossu a cannedhu (de sa serra de sa camba, de su bratzu); sa canna de su gúturu; genia de tubbighedhu; cambu de erba buidu aintru / sa c. manna de su bratzu = s'ossu de su cuidu Sinònimos e contràrios cannitedha / cambatzu, cambedha, tílviu, tínchinu / cambu Frases za l'at tentu su dannu: bénzichi si at segadu sa cannedha de s'anca, comente est rutu! ◊ a fortza de gana, s'ossu nudu si viet in cannedhas ◊ fumendhe ses? fúmadi sa cannedha de s'anca si no tenes àteru de fàghere! ◊ che fipi rutu in d-unu treminile e in su bratzu mancu zughio ambas cannedhas truncaas 2. ita sabori de mari, sa cassola: ti calat lisa lisa in cannedha! Sambenados e Provèrbios smb: Cannedda Ètimu ltn. cannella Tradutziones Frantzesu tibia, chaume Ingresu shinbone Ispagnolu canilla Italianu stinco, tìbia, culmo Tedescu Schienbein, Halm.
cannitàre , vrb Definitzione fàere s'incannitzau Sinònimos e contràrios incannitare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ramer, entourer de chaume Ingresu to cover with canes Ispagnolu encañizar Italianu incannucciare Tedescu mit Rohr umzäunen.
incannài, incannàre, incannàri , vrb Definitzione pònnere sa canna (es. a is tamatas po istare artas de terra, o a orrugos acapiaos a s'arremu segau de un'animale); fàere s'incannitzada; fàere cannedhos, imbodhigare (su filu o cosas deasi) in su cannedhu de s'ispola; incamminare, cumenciare? Sinònimos e contràrios arraigare / incannedhae / incannitare Frases ma ita nanca at a fai cudhu béciu, ca boit incannau po abarrai istrantaxu?!… 2. po incannari sa crobitura de sa domu agiudaus totus 5. ant a incannare su messonzu cun d-una messadolza Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ramer, couvrir de chaume, entourer de chaume Ingresu to stake Ispagnolu encañar, encanillar Italianu incannucciare Tedescu mit Rohr umzäunen.
istúla , nf: istulla, stua Definitzione is campos messaos, pàsculu, totu su chi abbarrat in su campu de su sede de su laore messau (canna, ispiga, fenu)/ pònnere una cosa a s'istula = pònnere a cúrrere, dare Sinònimos e contràrios sutalle / messonzu Frases tiu Mauredhu boliat leare a pesone s'istula po dha pàschere su fígiu Basile finas a cabudanni ◊ de meriadorzu movet su masone in paschimenta, a lucore de luna, in s'istula, a gramuzu e a trachedhu 2. cussos unu motivu, zustu o tortu, l'ant pro pònnere a s'istula sa bida: ma nois pro cale motivu semus fachendhe custa gherra? ◊ a sa cumarca li at postu a s'istula chentu litros de binu Ètimu ltn. *stup(u)la Tradutziones Frantzesu chaume, éteule Ingresu stubble Ispagnolu rastrojo Italianu stóppia Tedescu Stoppel.
restrúcu , nm: arrestugu, lestrucu, restrugu, restúgiu, restugu, restuju, restuxu, ristrucu, rustúgiu Definitzione su sutasèghede, sa canna de is laores (mescamente trigu, avena, órgiu) foras su granu, su chi abbarrat in su terrenu apustis messau su sede cun s'ispiga Sinònimos e contràrios restíciu Frases giughet paza e rista dogni mannuju, s'annada bona s'ischit a s'incunza: tandho ponimus fogu a su restuju! ◊ sos campos parent unu mare de restuxu Terminologia iscientìfica rbr Ètimu ltn. *restuc(u)lum Tradutziones Frantzesu chaume Ingresu stubble Ispagnolu estopa Italianu stóppia Tedescu Stoppel.
sàidu , nm, nf: seda 1, sede, sedi, see, sèide, sèidi, séidu, sete 2 Definitzione su laore a fundhu, chentza treulau, de messare e mescamente messau / in su sèide si distinghent bàtoro partes: arraighina, cambu, fògia, ispiga; cadira a fundu de sèidi = a fundhu de fenu o àteru de gai intéssidu Sinònimos e contràrios restrugu, sebe, sèghede / cdh. sedu Frases su trigu fit bonu a sede, ma no at cumpridu ranu ◊ su sede est ammuntonadu in s'arzola pro lu triulare ◊ candho intraiant in su sede, a messare, sa ràglia si allongàt cantu andhat s'oju ◊ su ranu semenadu naschet, creschet, faghet sede, si aupat, bogat s'ispiga e ingranit ◊ sos messajos atelaiant su messonzu a manzanile chito, a sede lenta (G.Addis) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu moisson, chaume Ingresu stubbles (harvest), forage Ispagnolu mies, rastrojos Italianu biada mietuta, stóppie Tedescu Ernte, Stoppeln.