acabidaméntu , nm Sinonimi e contrari
acabidadura,
acabidinzu,
assodhimentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rècolte,
recrutement
Inglese
harvest,
crop,
recruitment,
enlistment
Spagnolo
recogida,
reclutamiento
Italiano
raccòlta,
reclutaménto
Tedesco
Ernte,
Sammlung.
arragòta , nf: arregota,
arregolta,
arregorta,
arrigorta,
regolta Definizione
su arregòllere; sa cosa chi si arregollet (fintzes matéria chi si faet in is segadas, in is freaduras); su tempus chi si arregollet sa cosa / a pagai a s'a. = a s'incunzada, candho s'incúngiat
Sinonimi e contrari
acasàgiu
/
acogliera,
assodhidura,
cabigiulada,
collia,
collinzu,
tódhida
/
ancúngia,
incunzada
/
incunza
Frasi
depiat èssere calchi ànima in giru chentza arregolta
2.
bella fut sa lorantza e promitiat una bella arregorta ◊ s'iscapat tropu ranu a manu isolta podet fèrrere a sèmene su trigu e guastare totu s'arregolta (A.Casula)◊ in die de arregorta volat sa paza in bratzos de su ventu (T.Cherchi)
3.
sa ferida dhi podit fai arregorta
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
récolte
Inglese
harvest
Spagnolo
recogida,
cosecha
Italiano
raccòlta,
raccòlto
Tedesco
Sammlung,
Ernte.
incúgna , nf: ancúngia,
incúngia,
incunza Definizione
totu su chi produet su trebballu de sa terra e si arregollet de su sartu a provista (ma si narat fintzes de css. intrada o badàngiu o profetu); su tempus de ndhe arregòllere sa cosa de su sartu
Sinonimi e contrari
arragota
/
incunzada
Modi di dire
csn:
a i. fata = apustis de s'incunza, acabbau de fai s'incúngia; a incúngias = a s'incunzada; incunza de su binu = iscubonadura
Frasi
betat s'arzola cun tribàgliu e munza pro nachi ndhe àere achistu e profetu e benit a su tempus de s'incunza chi mancu giustu ndhe torrat su betu! (M.Murenu)◊ su messaju timet chi su fogu li brujet s'incunza ◊ in s'istadi si fait s'incúngia de sa linna po s'ierru
2.
a s'incunza m'iscútino sa runza, chi mi che apo a bogare sos dépidos! ◊ a incúngias bos apo a giare fae e pisu ◊ non podeus ispetare a incúngias po papare!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
récolte
Inglese
harvest
Spagnolo
cosecha
Italiano
raccòlto
Tedesco
Ernte.
incungiài, incungiàre , vrb: incunzare Definizione
arregòllere s'incúngia, is laores o àteru chi produet sa terra, a domo, a magasinu; arregòllere e chistire, assentare in su logu, fintzes batire a domo calecuna cosa; mantènnere o istare isserrau
Sinonimi e contrari
coglire,
coltoire,
remonire
/
inserrai
Frasi
chini messat incúngiat ◊ geo sèmeno, incúngio e béntulo
2.
de tantas peràulas ndhe apo incunzadu unu sacu de fàulas ◊ dhoi at genti chi pentzat isceti a incungiai dinai ◊ cun sas manos bostras murghides e incunzades su late
3.
cussa cosa incungiaidha in su calàsciu ◊ a una certa ora tocat a incungiai is pudhas ◊ candho si ammamabant sos crapitos, sas crapas fint incunzadas in sa mandra ◊ est abarrau otu diis incungiau in s'aposentu ◊ dhu possant ingungiai in d-unu presoni nou!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engranger
Inglese
to harvest,
to keep the harvest
Spagnolo
encamarar,
cosechar
Italiano
fare la raccòlta,
ripórre il raccòlto
Tedesco
ernten,
die Ernte einbringen.
sàidu , nm, nf: seda 1,
sede,
sedi,
see,
sèide,
sèidi,
séidu,
sete 2 Definizione
su laore a fundhu, chentza treulau, de messare e mescamente messau / in su sèide si distinghent bàtoro partes: arraighina, cambu, fògia, ispiga; cadira a fundu de sèidi = a fundhu de fenu o àteru de gai intéssidu
Sinonimi e contrari
restrugu,
sebe,
sèghede
/
cdh. sedu
Frasi
su trigu fit bonu a sede, ma no at cumpridu ranu ◊ su sede est ammuntonadu in s'arzola pro lu triulare ◊ candho intraiant in su sede, a messare, sa ràglia si allongàt cantu andhat s'oju ◊ su ranu semenadu naschet, creschet, faghet sede, si aupat, bogat s'ispiga e ingranit ◊ sos messajos atelaiant su messonzu a manzanile chito, a sede lenta (G.Addis)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
moisson,
chaume
Inglese
stubbles (harvest),
forage
Spagnolo
mies,
rastrojos
Italiano
biada mietuta,
stóppie
Tedesco
Ernte,
Stoppeln.