archiladórzu , nm: aschiladorzu Definizione
genia de trobea chi si ponet a un'animale tra unu pei de ananti e unu de asegus, o tra unu pei e is corros, po no si che istesiare candho est iscapu
Sinonimi e contrari
peigone
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
entrave
Inglese
hobble
Spagnolo
traba
Italiano
pastóia
Tedesco
Fessel.
ilbíu , nm: ilviu,
irbiu,
isviu Definizione
su si firmare de fàere calecuna cosa, css. cosa chi faet firmare de fàere istrobbandho e perdendho tempus; tempus po si pigare calecunu gustu o ispàssiu, o fintzes pàusu / sena i. = chentza sessare, chi no sessat
Sinonimi e contrari
desviu,
irbortu,
isdrobbu
/
disilviu,
spàssiu
Frasi
sas abbas de su riu pro lòmpere a su mare no ndhe cherent irbiu ◊ no li dias irbiu, ca tenet presse: làssalu fàghere! ◊ cussu telarzu paret chi sigat ancora sena isviu ◊ comente tia filare donzi die ponzendhe ilviu?! ◊ tantu za so deretu a triballare, cun totu custos irbios chi so tenindhe!…
2.
sos afannos sena isvios mi segant su sonnu ◊ su mundhu at puru disilvios e benes chi no connoschides: ndhe dezis beneíghere sos ilvios!
3.
mi das tantu a su mese e in prus duas zoronadas de ilbiu (Z.Porcu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
entrave,
gêne
Inglese
hindrance,
inconvenience,
loss of time
Spagnolo
estorbo
Italiano
intràlcio,
disturbo,
pèrdita di tèmpo
Tedesco
Hindernis,
Störung,
Zeitverlust.
tràba , nf: trava Definizione
genia de trobea chi si ponet a is peis de ananti (in cambúcios) de un'animale mannu: est fata cun pagas lórigas de cadena in mesu e duas lórigas mannas (genia de grigliones, una a cada cambúciu) chi si serrant e aperint a crae (gardu, materatzu): po su prus si narat pl.; in cobertantza, impedimentu mannu chi no lassat camminare o fàere comente si bolet
Sinonimi e contrari
atravu,
iférias
Frasi
mòvedi tandho, chi arrivada est s'ora de truncare sa trava! ◊ già chi no cheres gropera e ne trava e ne trobea, cherzo ischire it'est s'idea chi ti portat custa sera! (G.Budroni)
Etimo
ctl., spn.
traba
Traduzioni
Francese
entrave
Inglese
iron hobble
Spagnolo
traba
Italiano
pastóia di fèrro
Tedesco
eiserne Fessel.
trebèa , nf, nm: trebei,
trepei,
trobea,
trobei,
trobera,
trobeu,
trobia 1,
tropea,
tropeja,
trubea,
trubia Definizione
lobu de fune (ma fintzes àteru po acapiare) chi si ponet a is cambúcios de ananti de un'animale iscapu po no s'istesiare, po no si che andhare peri su logu; in cobertantza, genia de ingannu, de dificurtade chi si cuncordat a ccn., o fintzes impedimentu chi poderat a unu che troboiu, de no pòdere andhare a ue o comente bolet; trobea est fintzes calidade de pane grussu fatu a trícia
Sinonimi e contrari
bilandra,
trobedhabei,
trovone
/
trobedhu
Modi di dire
csn:
filare sa trobea a unu = arrennèsciri a dhu bínciri cun is trassas; pònnere sa conca a trobea = manera de rúere, de botu e a puntu de che pònnere sa conca in mesu de pes; pessare in trobeas = pessare in su malu, chi bi apat carchi ingannu suta; èssiri trobea mala (nadu de unu) = malu, totu trampas, prenu de rusas, de filedhos
Frasi
sos minores in su tusorzu sunt aporrindhe sos trobeos a sos trobeidores ◊ dae no zucher tropea si t'est imbertu s'àinu!
2.
badhu candho, o Sardu, as a pòdere isòrbere sa tropeja arragadhada de sàmbene! (G.Piga)◊ li filo una trobea chi at a tardare a s'ídere istravadu! (Limbudu)◊ at rispostu ridennesinne isse puru chene pessare in tropeas ◊ meritat solamente bàntidu sa fémina chi filat sa trobea a un'iscabulone!
Etimo
ltn.
*interpedia
Traduzioni
Francese
entrave
Inglese
hobble
Spagnolo
maniota,
traba
Italiano
pastóia
Tedesco
Fessel.
trebíu , pps, agt: trobeidu,
trobidu,
trobiu,
tropediu tropeitu,
tropeiu,
tropitu Definizione
de trebiri; chi portat trobeas, chi no podet camminare po cosa chi si dhu impedit; chi si movet cun dificurtade
Sinonimi e contrari
peigonau
/
cdh. trubitu
2.
is cuadhus mannus funt trebius, ma sa pudheca est iscapa ◊ est trobiu coment'e s'arrú cun su tintioni
3.
su pobidhu paret unu pagu troboiu, ballandho, no tenet cudha lepidesa chi giughent is balladores ◊ at rispostu chin boche tropeita
Traduzioni
Francese
entravé
Inglese
shackled
Spagnolo
trabado
Italiano
impastoiato
Tedesco
gefesselt.