abbilandràre , vrb: apilandrare Definizione
pònnere sa bilandra a is animales iscapos po no s'istesiare, cosa chi si faet betandho una fune a corros o a conca (tzugu) de s'animale e a peis, o acapiandho su pei de ananti cun cussu de asegus
Sinonimi e contrari
achilandrare,
ambilare,
ammilandrare,
apegonai,
archilare,
corrapeare
| ctr.
ilbilandrare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
entraver
Inglese
to shackle
Spagnolo
atar,
manear,
trabar
Italiano
impastoiare
Tedesco
fesseln.
abèschere , vrb: aèschere,
arvèschere 1,
avèschere Definizione
prus che àteru dhu narant po arrèschere su papare o su bufare in su gúturu candho non est calandho a bia dereta e faet a tussire
Sinonimi e contrari
ammadèschere,
arrancare,
arrèghere,
arrèschere,
iscaussire,
issaèschere,
obèschere
Frasi
est mortu ca s'est avéschiu chin d-un'ossu de pruna
Traduzioni
Francese
entraver
Inglese
to hinder,
to go wrong
Spagnolo
atragantarse
Italiano
inceppare,
andare di traverso
Tedesco
steckenbleiben.
apegonài , vrb: apeigonai,
apeigonare Definizione
pònnere su peigone a un'animale iscapu po no si che istesiare de unu logu
Sinonimi e contrari
abbilandrare,
acorrinai,
apedicare 1
Frasi
apeigonaus bolint is chi bèni ancora no funt domaus! (B.Casula)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
entraver
Inglese
to shackle
Spagnolo
trabar
Italiano
impastoiare
Tedesco
fesseln.
archilàre , vrb: aschilare Definizione
acapiare a s'archile, fàere una genia de troboidura
Sinonimi e contrari
abbilandrare,
achilandrare,
ammilandrare,
apegonai
Frasi
s'achetu l'ant archiladu e abbarradu est tres dies sentza leare mossu ◊ si calchi cadhu fintzas trobeidu fit andhantanu e de malos pes, tandho l'aschilaiant puru
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
entraver
Inglese
to shackle
Spagnolo
trabar
Italiano
impastoiare
Tedesco
fesseln.
arrèscere, arrèschere , vrb: arresci,
arrèsciri Definizione
su si firmare de sa cosa chi passat candho agatat un'istrintu, puntas o àteru chi no dha lassant andhare: dhu narant fintzes in su sensu de si firmare cun ccn., de achicare o de si firmare foedhandho, de lígere male
Sinonimi e contrari
abèschere,
ammadèschere,
arrancare,
arrèghere,
arrescedhinai,
obèschere
/
arreare,
firmai
| ctr.
andai
Modi di dire
csn:
arrèsciri bèni in su cuadhu = ischire istare o andhare a cadhu; arrèsciri in su ludu = afungàreche in su ludu; andai o fai arresci arresci = a su frimma frimma
Frasi
fuant imbàtius in d-una sica e sa navi si fut arréscia ◊ candho atogat s'iscudet a punzu pro no li arrescher su mossu in caminu (Piras)◊ mi est arréscia un'ispina de pisci ◊ s'arau at arréscidu in is perdas ◊ is corrus de su cerbu ant arrésciu in is matas
2.
est arrésciu… inchi dhi arrèsciant is barras! ◊ tui arrescis in dónnia logu si agatas genti a chistionai! ◊ camina e no ti arrescas finas a candho durat lughe ◊ arresche inoche, ca deo andho a cudhane!
Traduzioni
Francese
entraver,
interrompre,
échouer,
s'arrêter
Inglese
to hinder
Spagnolo
atascarse
Italiano
incagliare
Tedesco
auflaufen.
atarvài , vrb: atravai,
atravare,
atravari,
trabai Definizione
pònnere is trobeas a su brúciu de su pei de animales mannos iscapaos po no s’istesiare paschendho; intrare calecuna cosa a unu muru o àteru po aguantare firmu, fàere calecuna cosa po firmare a unu, pigare a ingannu
Sinonimi e contrari
trebeire,
trobeare
/
achilandrare,
ammilandrare,
apegonai,
archilare
/
prèndhere
| ctr.
istravare
2.
no ant pótiu fàchere nudha, atravaos in manos e in pedes ◊ est che boe atravadu
3.
sunt chircandhe de atravare sos focos ◊ su tontu gei coitat a si lassai atravari!
Terminologia scientifica
pst
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
entraver
Inglese
to shackle
Spagnolo
trabar
Italiano
impastoiare
Tedesco
fesseln.
impedíre, impedíri , vrb: impidire Definizione
istrobbare, fàere o pònnere istrobbu de no lassare fàere una cosa e ne lòmpere a un'iscopu
Sinonimi e contrari
chitai 1,
controire,
impedumare,
impidizare
/
preubbire
Frasi
sa timoria de sa morti t’impedit de bivi, ma non de morri ◊ sa gherra li fit impedindhe de frecuentare in s'universidade
2.
t'impedo de passare in su logu meu!
Etimo
itl.
impedire
Traduzioni
Francese
entraver,
s'opposer
Inglese
to obstruct
Spagnolo
obstaculizar
Italiano
ostacolare
Tedesco
behindern.
trebeíre , vrb: trebiri,
trobeire,
trobire,
trobiri,
troboire,
tropedire,
tropeire,
tropidire,
tropire,
trubire Definizione
pònnere sa trobea a un'animale iscapu po chi no s'istésiet; in cobertantza, pònnere dificurtades, giare istrobbu, camminare a trebballu che troboios / trebiri a pei trevessu = a pes fadhidos (acapiandho sa trobea a unu pei de ananti e a unu de s'àtera bandha de apalas)
Sinonimi e contrari
atarvai,
atropezare,
impeigonae,
introbeare,
trobeare,
trovonare
| ctr.
istrobeire,
istrobejare
Frasi
chi ti trobint sos tuos, nessunu ti che istrobit! ◊ su pobidhu ballandho pariat unu pagu troboiu ◊ troboimi a manos e a pes e betamince a mesu de is meos!◊ tziu mi at imparau a troboire is angiones
2.
si tropedit nandhe duos favedhos ◊ mi as fatu trobiri s'arregionamentu e immoi no arrenèsciu a ti dhu ispiegai
Etimo
ltn.
interpedire
Traduzioni
Francese
entraver
Inglese
to shackle
Spagnolo
trabar
Italiano
impastoiare
Tedesco
fesseln.