avère , nf: bera,
vera 1 Definizione
su pane de chera totu buidedhos paríviles (búsciulus o oxos) ue s'abe ponet su mele
Sinonimi e contrari
arrega,
bresca,
melarègia,
tipa 1
Frasi
sas averes de su mele ◊ tue as isapiatu sas averes ◊ su puzone chin sos frores de tiria at formatu sas averes: sos mojos sont prenos de mele e cria (G.Farris)
Terminologia scientifica
sbs
Traduzioni
Francese
rayon de miel
Inglese
honeycomb
Spagnolo
panal
Italiano
favo
Tedesco
Bienenwabe.
gató, gatòe , nm: ghitou Definizione
druche fatu cun méndhula e mele cotos impare a mórigu a mórigu, àrridu candho ifridat
Sinonimi e contrari
cartò,
catone
Frasi
mamma mi at fatu unu gatoe mannu po sa festa
Terminologia scientifica
drc
Etimo
itl.
gattò
Traduzioni
Francese
gâteau à base d'amandes et du miel
Inglese
sweet stuffed with almonds
Spagnolo
dulce con miel y almendras
Italiano
croccante (alle màndorle,
alle nocciòle)
Tedesco
eine Art Mandelkrokant.
irregràre , vrb: irrejare Definizione
bogare su mele, is regras o brescas de su casidhu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
extraire les rayons de miel
Inglese
to extract the honey from (the combs)
Spagnolo
castrar
Italiano
estrarre i favi
Tedesco
Honig schleudern.
mèbi , nm: mele,
meli Definizione
sustàntzia druche meda, cagiada, in colore de castàngia craru, chi s'abe arregollet in is frores e ponet in sa bresca (o pane de abes) chi faet in su casidhu / pl. sos meles, in cantu mele de genia diferente (de aitu, de lidone, de ocalitu, de iscrareu) o fintzes de bobbois diferentes; oxu de m. = in sa bresca, donzunu de sos tuvedhos, o búsciulu, inue s'abe ponet su mele e sa cria puru
Modi di dire
csn:
binnennai su m. = bogare su mele, illichidare su mele de sos casidhos; m. pudhadu = cun sa cria, chi portat s'abrudhu; su ortedhu de su m. = su leputzedhu addatu pro bogare mele; durche che m. = druci meda; m. marigosu = meli argu, su chi faghet su lidone, ranchitzu; m. puzoninu = de iscussua, de s'abi chi si ndi est andada de su casidhu; m. de mata, de àrbore = mele corronchinu, zenia de cosa pigulosa, in colore de mele, chi bogant tzertas àrbures (es. pruna, cariasa) in sa corzola; faedhare mele mele = a manera de pràxiri; betàresi che musca a m. = tzegos tzegos, che a cosa chi piaghet meda; pàrrere ozu e m. = pàrrere bonu meda; m. ferradu = tostu che astrau; èssere a ozu e mele = muntènneresi a cosas bonas, manigare cosas bonas; buca de meli = annaemele
Frasi
dhoi tengu una breschixedha de mebi de una scussua chi apu agatau in monti ◊ pro no andhare chena nudha, afèrrali duos chilos de mele rànchidu!
2.
su coju dai fora paret ozu e mele, ma addaghi che ses in mesu essint totu sos pecos ◊ comente est durche su mele ti siat durche sa vida! ◊ si ghetat che musca a mele ◊ faedhas mele mele, ma ti essit velenu dae buca
Cognomi e Proverbi
smb:
Mele, Meles, Meli, Melis
/
prb:
sa musca si cassat prus a mebi chi no a febi ◊ chini tocat su meli si ndi lingit is didus ◊ si ti faghes a mele, sa musca ti si mànigat
Terminologia scientifica
sbs
Etimo
ltn.
mel
Traduzioni
Francese
miel
Inglese
honey
Spagnolo
miel
Italiano
mièle
Tedesco
Honig.
melarègia, melarèja , nf: melarregra,
melarreja Definizione
taedha de mele, su pane de chera totu buidedhos paríviles, búsciulos, ue s'abe ponet su mele; su mele ancora in sa bresca
Sinonimi e contrari
arrega,
avere,
bresca,
tipa 1
Terminologia scientifica
sbs
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rayon de miel,
gaufre
Inglese
honeycomb
Spagnolo
panal,
bresca
Italiano
favo
Tedesco
Wabe.
règa , nf: arrega,
era 2,
règia,
rege,
regra,
reja Definizione
su pane de chera totu buidedhos paríviles ue s'abe ponet su mele; sa fita de su casu segau in su cadhàrgiu po ndhe dhu piscare faendhodhu a pischedha / una rega de cazau = una fita de callau, de preta
Sinonimi e contrari
avere,
bresca,
legra,
melarègia,
tipa 1
/
fita
Frasi
tirabat sas regras, las secabat e dogabat sa parte bianca ◊ una regra de mele t'imbio, pitzinnu innoscente! ◊ nche at sutzau su mele e fulliau sas regras ◊ leu, cheripighe, mele e chera pones in rejas bene modelladas
Terminologia scientifica
sbs
Etimo
ltn.
reg(u)la
Traduzioni
Francese
favus,
rayon de miel
Inglese
honeycomb
Spagnolo
panal
Italiano
favo
Tedesco
Wabe.
típa 1 , nf Definizione
taedha de mele, su pane de chera totu buidedhos paríviles, búsciulus, ue s'abe ponet su mele
Sinonimi e contrari
arrega,
avere,
bresca,
melarègia
Terminologia scientifica
sbs
Traduzioni
Francese
favus,
rayon de miel
Inglese
honeycomb
Spagnolo
panal
Italiano
favo
Tedesco
Honigwabe.