achidadúra , nf Definizione
su achidare, su fàere a chida chida
Terminologia scientifica
pst
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
roulement hebdomadaire
Inglese
turnover system
Spagnolo
turnos,
rotación semanal
Italiano
turnazióne settimanale
Tedesco
Wochenschicht.
achidajólu , nm, agt Definizione
chi o chie achidat, andhat a trebballare a chida chida o a barigua, a partibaris cun àtere
Sinonimi e contrari
achidadore,
chidarzu
| ctr.
fitianu
Frasi
sos pastores achidajolos si daent su càmbiu in domíniga
Terminologia scientifica
pst
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
travaillant par roulement
Inglese
shift worker
Spagnolo
trabajador por turnos semanales
Italiano
turnista
Tedesco
Schichtarbeiter.
addiaméntu , nm Definizione
su addiae, su fàere a dies istabbilias, calendadas
Traduzioni
Francese
roulement quotidien
Inglese
dayly turnover system
Spagnolo
calendarización
Italiano
turnazióne giornalièra
Tedesco
tägliche Arbeitsschichtorganisation.
busciàrdu , nm Definizione
tempus fadhidu po fàere faina a borta a borta in duos o in medas
Sinonimi e contrari
turnu 1
Modi di dire
csn:
a b. = s'unu cun s'àteru, a borta a borta; èssiri de b. = dare su càmbiu a un'àteru in su triballu, pigaindi su busciardu a unu
Traduzioni
Francese
à tour de rôle,
roulement,
service
Inglese
turn
Spagnolo
turno
Italiano
turno
Tedesco
Schicht.
mòta , nf: muda 1,
muta Definizione
una de is maneras de istare de ànimu, candho alligros candho tristos, candho de bona gana e candho de mala gana, candho deosi candho deasi (ma fintzes cunditzione po su chi si tenet de cosa); parte de unu tempus, istagione o tempus adatu po ccn. cosa (es. po ifèrrere); parte de una cantidade prus manna; produtu chi benit in tempos diferentes (es. de una prima o de una segundha froridura)
Sinonimi e contrari
antena,
ispéssia 1
/
pasia,
tzoca
Modi di dire
csn:
èssere in m. mala, bona = primmau, sentz'e ganas, allirgu, inganatzidu; èssere in muta de… = tènniri ganas de…; pònnere in bona muta = fàghere allegrare, a ríere, divertire; a mudas, a mutas, a muta a muta = a borta a borta, unus cantu una borta, unus cantu un'àtera, a bortas s'unu a bortas s'àteru; èssere a mutas (nadu de comente unu istat de ànimu) = a bortas allegru a bortas nono; fàghere una cosa a mutas = a pasias, in tempos o bortas diferentes; sa muta za est de!... = tanti gei fait a!…, no fait própiu! (ca s'àteru no ndhe cheret mancu s'intesa, ca no andhat bene própiu, ca si arrennegat deretu e gai)
Frasi
fatat bundhare vidas de dogni ispéssia e figura pro muntènnere a tie in bona muta (S.Casu)◊ no mi ponzas, cantendhe, in muta mala! ◊ sa zente est allegra, in bona muta ◊ oe su pitzinnu est de muta mala: pro donzi cosa pranghet! ◊ una lughe si atzendhet chi mi ponet in muta de piantu ◊ oi mi incontras a sa mota de sufriri is befas tuas! (L.Matta)◊ s'aera est in muta de abba e de fritu
2.
una muta faghent de ispias, un'àtera faghent de ambesues ◊ si bi andhas, bae un'ateruna muta! ◊ sa filla est a mota de cojai ◊ s'olia est in sa mellus mota de papai, su binu in sa mota de biri ◊ custa cosa est a sa mota zusta de ne dh'odhire ◊ una die ses, sèbera sèbera: si che passat sa muta, chircas e no ndh'agatas!
3.
sa robba anzat a mutas: una sumana bi ndhe anzat vinti o trinta, un'àtera bi ndhe anzat àteras, e gai ◊ una muta de tzente fit tzucata a sa vinnenna ◊ a duos a duos si dant sa muda: treutos e giuos unu los lassat, s'àteru los leat ◊ bi at frutuàriu chi coghet a mutas
4.
medas bortas sa terra l'at piena e si no fis partida a terra anzena ndhe aizis tentu àtera muta ◊ sa figu niedha faghet duas mutas: una tra làmpadas e tríulas, s'àtera in austu e cabidanni ◊ in sas mutas chi su trigu teniat bisonzu de azudu totu azuaiant
5.
sa muta za est de ti nàrrere cosa: ti arrennegas deretu! ◊ sa muta za est de pònnere cussu traste a fàghere faina: no agguantat!
Traduzioni
Francese
humeur,
roulement
Inglese
mood,
turn
Spagnolo
humor,
disposición de ánimo,
turno
Italiano
umóre,
disposizióne d'ànimo,
turno
Tedesco
Laune,
Zeit.
torulónzu , nm Definizione
su torulare, andhare orrumbulandho
Sinonimi e contrari
arrúmbiu,
lúdhuru,
ródhule,
rúmbulu,
tróulu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
roulement
Inglese
rolling
Spagnolo
rodamiento
Italiano
rotolìo
Tedesco
Gerolle.
tróulu , nm Definizione
su troulare, su andhare orrumbulandho / èssere a t. de risu = arriri a rúmbulus, aici meda de no si aguantai istrantaxus
Sinonimi e contrari
arrúmbiu,
bórinu,
bórtule,
carrúmbulu,
córriu,
lúdhuru,
ródhule,
rúmbulu,
torulonzu
Frasi
est a tróulu a tróulu che crastu falanne de sa roca
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
roulement
Inglese
rolling
Spagnolo
el rodar en el suelo
Italiano
rotolaménto
Tedesco
Fortrollen.