achidadúra , nf Definitzione
su achidare, su fàere a chida chida
Terminologia iscientìfica
pst
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
roulement hebdomadaire
Ingresu
turnover system
Ispagnolu
turnos,
rotación semanal
Italianu
turnazióne settimanale
Tedescu
Wochenschicht.
achidajólu , nm, agt Definitzione
chi o chie achidat, andhat a trebballare a chida chida o a barigua, a partibaris cun àtere
Sinònimos e contràrios
achidadore,
chidarzu
| ctr.
fitianu
Frases
sos pastores achidajolos si daent su càmbiu in domíniga
Terminologia iscientìfica
pst
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
travaillant par roulement
Ingresu
shift worker
Ispagnolu
trabajador por turnos semanales
Italianu
turnista
Tedescu
Schichtarbeiter.
addiaméntu , nm Definitzione
su addiae, su fàere a dies istabbilias, calendadas
Tradutziones
Frantzesu
roulement quotidien
Ingresu
dayly turnover system
Ispagnolu
calendarización
Italianu
turnazióne giornalièra
Tedescu
tägliche Arbeitsschichtorganisation.
busciàrdu , nm Definitzione
tempus fadhidu po fàere faina a borta a borta in duos o in medas
Sinònimos e contràrios
turnu 1
Maneras de nàrrere
csn:
a b. = s'unu cun s'àteru, a borta a borta; èssiri de b. = dare su càmbiu a un'àteru in su triballu, pigaindi su busciardu a unu
Tradutziones
Frantzesu
à tour de rôle,
roulement,
service
Ingresu
turn
Ispagnolu
turno
Italianu
turno
Tedescu
Schicht.
mòta , nf: muda 1,
muta Definitzione
una de is maneras de istare de ànimu, candho alligros candho tristos, candho de bona gana e candho de mala gana, candho deosi candho deasi (ma fintzes cunditzione po su chi si tenet de cosa); parte de unu tempus, istagione o tempus adatu po ccn. cosa (es. po ifèrrere); parte de una cantidade prus manna; produtu chi benit in tempos diferentes (es. de una prima o de una segundha froridura)
Sinònimos e contràrios
antena,
ispéssia 1
/
pasia,
tzoca
Maneras de nàrrere
csn:
èssere in m. mala, bona = primmau, sentz'e ganas, allirgu, inganatzidu; èssere in muta de… = tènniri ganas de…; pònnere in bona muta = fàghere allegrare, a ríere, divertire; a mudas, a mutas, a muta a muta = a borta a borta, unus cantu una borta, unus cantu un'àtera, a bortas s'unu a bortas s'àteru; èssere a mutas (nadu de comente unu istat de ànimu) = a bortas allegru a bortas nono; fàghere una cosa a mutas = a pasias, in tempos o bortas diferentes; sa muta za est de!... = tanti gei fait a!…, no fait própiu! (ca s'àteru no ndhe cheret mancu s'intesa, ca no andhat bene própiu, ca si arrennegat deretu e gai)
Frases
fatat bundhare vidas de dogni ispéssia e figura pro muntènnere a tie in bona muta (S.Casu)◊ no mi ponzas, cantendhe, in muta mala! ◊ sa zente est allegra, in bona muta ◊ oe su pitzinnu est de muta mala: pro donzi cosa pranghet! ◊ una lughe si atzendhet chi mi ponet in muta de piantu ◊ oi mi incontras a sa mota de sufriri is befas tuas! (L.Matta)◊ s'aera est in muta de abba e de fritu
2.
una muta faghent de ispias, un'àtera faghent de ambesues ◊ si bi andhas, bae un'ateruna muta! ◊ sa filla est a mota de cojai ◊ s'olia est in sa mellus mota de papai, su binu in sa mota de biri ◊ custa cosa est a sa mota zusta de ne dh'odhire ◊ una die ses, sèbera sèbera: si che passat sa muta, chircas e no ndh'agatas!
3.
sa robba anzat a mutas: una sumana bi ndhe anzat vinti o trinta, un'àtera bi ndhe anzat àteras, e gai ◊ una muta de tzente fit tzucata a sa vinnenna ◊ a duos a duos si dant sa muda: treutos e giuos unu los lassat, s'àteru los leat ◊ bi at frutuàriu chi coghet a mutas
4.
medas bortas sa terra l'at piena e si no fis partida a terra anzena ndhe aizis tentu àtera muta ◊ sa figu niedha faghet duas mutas: una tra làmpadas e tríulas, s'àtera in austu e cabidanni ◊ in sas mutas chi su trigu teniat bisonzu de azudu totu azuaiant
5.
sa muta za est de ti nàrrere cosa: ti arrennegas deretu! ◊ sa muta za est de pònnere cussu traste a fàghere faina: no agguantat!
Tradutziones
Frantzesu
humeur,
roulement
Ingresu
mood,
turn
Ispagnolu
humor,
disposición de ánimo,
turno
Italianu
umóre,
disposizióne d'ànimo,
turno
Tedescu
Laune,
Zeit.
torulónzu , nm Definitzione
su torulare, andhare orrumbulandho
Sinònimos e contràrios
arrúmbiu,
lúdhuru,
ródhule,
rúmbulu,
tróulu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
roulement
Ingresu
rolling
Ispagnolu
rodamiento
Italianu
rotolìo
Tedescu
Gerolle.
tróulu , nm Definitzione
su troulare, su andhare orrumbulandho / èssere a t. de risu = arriri a rúmbulus, aici meda de no si aguantai istrantaxus
Sinònimos e contràrios
arrúmbiu,
bórinu,
bórtule,
carrúmbulu,
córriu,
lúdhuru,
ródhule,
rúmbulu,
torulonzu
Frases
est a tróulu a tróulu che crastu falanne de sa roca
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
roulement
Ingresu
rolling
Ispagnolu
el rodar en el suelo
Italianu
rotolaménto
Tedescu
Fortrollen.