acavacài , vrb: acovecai,
acrobecare,
acrovecai,
cavacai Definitzione
betare a covecu, betare apitzu; betare a conca a bàsciu, coment’e ponendho a covecu; fintzes bortulare, furriare / a. a ccn. = cumbíncherelu, conchinàrelu a carchi cosa, fintzas pònnereli timoria faedhendhe de no lu lassare mancu faedhare comente cheret
Sinònimos e contràrios
abbucai,
acuguzare,
apatigai,
bíncere,
furriai,
tavacare
| ctr.
iscavacare
Frases
chi fui dèu nci dhi acovecau sa pingiada in conca! ◊ is argiolas no acabbànt mai, cun su celu totu de unu colori acovecau in pitzus
2.
tèngiu unu bellu scannu po mi sèi: cussu gei no si nci acovecat!
3.
li ant covacadu sa carena in su putu
4.
cussa tenit unu mairu pioncu e unu fillu acovecau!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
retourner,
renverser
Ingresu
to turn upside down
Ispagnolu
volcar,
dar la vuelta
Italianu
capovòlgere
Tedescu
auf den Kopf stellen.
achidàre , vrb: achitare,
chitare 1 Definitzione
giare su càmbiu a su cumpàngiu, comente faent is pastores achidajolos, cudhos chi pastórigant una chida a cada, a borta a borta: fàere a chida chida tra cumpàngios in calecuna faina o impreu, ma fintzes solu giare su càmbiu in s’impreu; fintzes mòvere, ispostare e torrare a su cuile, a s'acuiladroxu
Frases
sos pastores achidajolos achidant in domíniga
2.
sos istúrulos si achidant cun sas rúndhines, in atunzu, in logos nostros ◊ su silbone isparadu ruet, però si achidat e sighit sa fua ◊ in su chelu si achidant sole, istedhos e tempesta
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
se relayer par semaine
Ingresu
to turn weekly,
to alternate
Ispagnolu
turnarse semanalmente
Italianu
turnare settimanalménte,
avvicendare
Tedescu
in Wochenschichten arbeiten.
arrubisconài , vrb: rubisconai Definitzione
fàere orrúbiu orrúbiu in cara abbarrandho in buca de forru, acanta a fogu meda, o fintzes po arrennegu, bregúngia o àteru
Sinònimos e contràrios
arrabatzonare,
impurpurinare,
irrujire
Frases
at castiau s'isposu sentza però dhi artziai is ogus in faci e totu arrubisconendusí
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rougir
Ingresu
to turn red
Ispagnolu
enrojecer,
sonrojar
Italianu
arrossire
Tedescu
erröten.
boltàda , nf: bortada,
bortata,
bostada Definitzione
su boltare, cambiare filada o àteru; tretu de un'istrada o camminu chi faet a cuidu e girat a un'àtera bandha
Sinònimos e contràrios
furriada,
mujada,
strissiada,
torrada,
zirada
Maneras de nàrrere
csn:
in d-un'ostada de oju = in unu sinnu, in una furriada de ogus; bortada ’e die = merí; fàchere sa bortada de s'ógliu (foedhandho de s'erba noa chi naschet a is primas próinas passandho s'istade) = sicare chentza crèschere (si no sighit a pròere)
Frases
carchiunu, a sa bortata de s'ocru de su ventuleri, ghetaiat manos lestras e si nche prischiaiat carchi cosa
2.
sos ciclistas comintzant sa falada e leant sas bostadas de su Domàniu ◊ arribbo a sas bortadas de Mughina e nche bio custos pinnones de fummu
3.
est isparida in d-un'ostada de oju
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
virage
Ingresu
turn
Ispagnolu
giro,
viraje
Italianu
svòlta
Tedescu
Abbiegen,
Wende,
Biegung.
boltàre , vrb: bortare,
bortiare,
vortare Definitzione
furriare a s'àtera parte, fache a ccn. po agiudu, po foedhare; fàere fúrriu, cambiare; pigaresidha contras a chie cumandhat, contras a ccn.
Sinònimos e contràrios
colojare,
furriai
/
cambiai,
imbortare
Maneras de nàrrere
csn:
bortàresi a su ferru ruju = no tènniri arrispetu po nudha e po nisciunus; boltare sos chervedhos = ammachiaisí
Frases
sos mazores no ischiant a cale santu si bortare e dubba chi si lis presentat unu ◊ si ch'est bortadu a s'àtera bandha candho at bidu a mie ◊ bolta a nois sos ògios tuos!
2.
onzi dimóniu si est boltadu a santu ◊ farina de tiàulu si boltat in telau ◊ s'allegria mea como si mi fit bortiandhe in tristura ◊ sa balentia dae valore che l'ant bortata in cosa leza ◊ a s'intèndhere su frúsciu de su trenu s'àinu si est boltadu a dimóniu! ◊ si tiat bortare su tempus, tandho fortzis tiat sanare
3.
fint medas sos bandhios chi si bortabant in d-unu chin pastores e carbonarjos in cussos litos
4.
sos minores si sunt boltendhe a sos mannos ◊ fache discostare sa runtzinalla chi si m'est bortada ◊ li at atunchiau s'istrópiu de s'orgógliu e tandho si est bortau ◊ su poledhu, candho si sapiat zente colàndheli serente, si bortabat a càrchides
5.
si sutzedit calchi cosa no boltes culpas a mie!
6.
est gai isurzidu chi si bortat a su ferru ruju (G.Ruju)
7.
in custu carrasegare ses boltendhe sos chervedhos
Ètimu
ltn.
*voltare
Tradutziones
Frantzesu
tourner,
se retourner
Ingresu
to turn against s.o.,
to rebel
Ispagnolu
darse vuelta
Italianu
voltare,
rivoltarsi
Tedescu
wenden,
sich auflehnen.
brundèssiri , vrb Definitzione
cumpàrrere o èssere brundhu, de colore
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
blondoyer
Ingresu
to turn yellow
Ispagnolu
ser rubio
Italianu
biondeggiare
Tedescu
blond sein.
busàda , nf Sinònimos e contràrios
businada,
furriada,
furriotu,
mobinada,
inghiriotu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pirouette
Ingresu
turn
Ispagnolu
vuelta,
pirueta
Italianu
giravòlta
Tedescu
Drehung.
busciàrdu , nm Definitzione
tempus fadhidu po fàere faina a borta a borta in duos o in medas
Sinònimos e contràrios
turnu 1
Maneras de nàrrere
csn:
a b. = s'unu cun s'àteru, a borta a borta; èssiri de b. = dare su càmbiu a un'àteru in su triballu, pigaindi su busciardu a unu
Tradutziones
Frantzesu
à tour de rôle,
roulement,
service
Ingresu
turn
Ispagnolu
turno
Italianu
turno
Tedescu
Schicht.
chindhalàre , vrb: chindhulare,
chinnulare,
ghindhulare Definitzione
pònnere sa madassa in s'ixorbedrama, mescamente girare o fàere girare che un'ixorbedrama (chíndhalu); pigare un'àtera filada, cambiare camminu / chindhulare sos ojos, sa fàcia, su fusu, s'ispidu
Sinònimos e contràrios
bortare,
chindhare,
furriai,
girai
Frases
deo tempus perdendhe che fémina chindhalendhe un'atzola trobojada (Limbudu)
2.
fadhint caminu e in giambu de chindhulare a manca truvant deretos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tourner
Ingresu
to turn
Ispagnolu
girar
Italianu
girare
Tedescu
drehen.
chindhàre , vrb: ghindhare Definitzione
rfl. furriare, mòvere po abbaidare o coment'e abbaidandho a un'àtera bandha
Sinònimos e contràrios
bortare,
chindhalare,
furriai,
girai
2.
su narrer chi m'istrues su castedhu… podet puru chindhare su chervedhu solu su lu mirare dae lontanu! (Cugurra)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tourner
Ingresu
to turn (over)
Ispagnolu
volver la vista
Italianu
vòlgere
Tedescu
wenden.
coiletàre , vrb Definitzione
fàere coiletas, andhare a egaseogas
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
zigzaguer
Ingresu
to turn
Ispagnolu
piruetear
Italianu
giravoltolare
Tedescu
sich drehen.
furriàda , nf: furriara,
furriata Definitzione
su furriare; cambiamentu mannu de calecuna cosa, mescamente contras a unu chi cumandhat o chi est prus mannu; tróchia, girada chi faet unu camminu, un'istrada; su tempus chi durat una cosa; su torrare a su logu inue si faet abbitu, ue si bivet
Sinònimos e contràrios
furriadolzu,
furriadura
/
cambiada,
issurriada
/
borta 1,
corruada,
cuidada,
dadaolta,
ghirada,
masciada,
mobinada,
torrada
/
durada
Maneras de nàrrere
csn:
sa f. de sa die, f. de sole = sa die a parte e sero, merí; f. de ballu = unu ziru de ballu; una f. de ogus, de bista, de manu = unu patrefíliu; donai una f. in tundu = furriàresi a su contràriu deunudotu; sa f. de su lentzoru = su tretu chi si pínnigat a subra de s'àtera cuguzura; sa f. de su poledhu = sa farta de chie no muntenet sa promissa o sa peràula; bogàreche una f. = fai un'arruga o un'istrada prus dereta
Frases
no fit netzessàriu andhare pro sa furriada a cubile: sas crapas a cudh'ora ghirabant solas ◊ no mi fetzat totu custas furriadas, ca no est comenti narat fustei! ◊ at fatu sa furriada a su lentzoru
2.
seu ispantada de cussa piciochedha, sa furriada chi at fatu! (A.Garau)◊ fillu miu, ita bollit narri custa furriada in truncu?! ◊ mancu mali, su piciochedhu at donau una bona furriada ◊ mi dh'apu fatu una furriada… - Si no mi donat sa cosa bandu a caserma! - dhi apu nau
3.
fintzas in sa furriada intras a manca, tue: est perigulosu! ◊ istrada mala: totu furriadas!
4.
cussu síndhigu bi at fatu duas furriadas in s’amministratzione ◊ cust'úrtima furriada fit síndhigu Bodale ◊ sa bida est una furriada de manu ◊ unu bisu durat una furriada de ogus ◊ in una furriada de bista sa cumpanza mia si nch'est andhada pro un'atacu de puntore
5.
no ischio a it'ora torraiat, ca a sa furriada no l'apo mai agatadu
Terminologia iscientìfica
slg
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
virage,
tournant,
rébellion (fig.)
Ingresu
turn,
rebellion
Ispagnolu
viraje,
curva,
rebelión
Italianu
svòlta,
capovolgiménto,
inversióne,
curva,
tornante,
ribellióne
Tedescu
Wende,
Kurve,
Aufstand.
furriài , vrb: furriare 1,
furriari,
vorriare Definitzione
mòvere a giradura, girare a un'àtera bandha, de si pòdere o de fàere bíere a un’àtera parte, pònnere su de pitzu a fundhu, su de aintru a fora; betare o orrúere a terra de cosa chi istat coment'e prantada; torrare acoa, fàere torrare acoa una cosa andhandho, una cosa chi ferit; fàere fúrriu, torrare a unu matessi logu, torrare a ue s'istat; andhare contras a ccn., mescamente a chie cumandhat o contat de prus; cricare a ccn. po agiudu, pedire cun apédhiu a unu po calecunu praxere, benefíciu; imbitzare a calecuna cosa, betàresi a furare; cambiare
Sinònimos e contràrios
boltare,
dòrchere,
ghindhare,
girai,
ifurriare,
irbortai,
sciurriai
/
acavacai,
boltulare,
tambulare
/
ghirare,
recoire
/
cambiai,
mudai
Maneras de nàrrere
csn:
furriare che dae balla = torrai acoa, fuiri, lassai a pèrdiri debressi ccn. cosa; furriare de palas = andaisindi; furriare su trugu a una pudha = tirai su tzugu, bociri; furriàresi che gremedha = ischirchinàresi che colora (de su dolore); furriàresi a carchi cosa = furai; furriare su sentidu = ammachiaisí, irbariare; furriàresi a ccn. = (po agiudu), circai agiudu, (po no pònniri menti) arrebbellai; furriai s'istògumu = fàghere a gana mala; furriare manu = (trabballendi) movirisí o trabballai girendi a su contràriu; furriai is fuedhus = istropiare sas peràulas, fàgherelis nàrrere su chi no narant; furriai a unu = cumbíncherelu a carchi cosa, fàghereli cambiare idea; furriai (de sa conca, a unu) = èssere a irbadhinamentu
Frases
furriadiche sa cara no ti ferzat cosa a ogros! ◊ sa peta arrustindhe si depet furriare ◊ so fúrriendhe sas cartzitas a s'ala bona ◊ nci fúrriat sa faci a s'àtara parti ◊ sa domo est prena chi no bi at ube si furriare ◊ femu abarrau fúrria fúrria che una tratalia posta in fogu ◊ candho unu si furriàt sa camba no fut a andhare a su dotore
2.
chi nci fúrrias sa cascita nci arruit totu sa cosa a terra ◊ chi no papu mi nci fúrriu de su fàmini! ◊ si làssinas ti nche fúrriat s'isterju de su late
3.
iseto inoghe, inue giajos tuos furriesint Fenícios e Romanos! (S.Murgia Niola)◊ s'intzeradu fúrriat s'abba ◊ s'atarzu fúrriat fintzas sa balla ◊ cun sa màchina andho a unu tretu largu a furriare ◊ mancu custu frizidore ti fúrriat, a tie! ◊ fúrria sas berbeghes dae su laore ca faghent dannu!
4.
a su noti su pobidhu fúrriat a domu ◊ andàt a giogai cun is amigus e furriàt a tradu ◊ su piciochedhu òrfanu si furriàt in domu de sa sorri
5.
bidet su perígulu, ma no fúrriat: sighit a imbucare! ◊ za coitat furriendhe candho intendhet su prétziu!…◊ candho at intesu su prétziu at furriadu che dae balla!
6.
bollu chi mi perdonis ca mi seu furriada a tui ◊ su malu si fúrriat fintzas a su babbu e a sa mama ◊ sa genti no iscít a si furriai contras a chini tenit sa curpa de nosi fàiri emigrai
7.
si no mi azudas tue a chie mi fúrrio? ◊ domandaus sa miserigórdia de Deus e po èssiri iscurtaus nosi furriaus a Gesugristu
8.
ses istau sempre malu furriannodi a su bestiàmene domau!
9.
est aturada muda coment'e furriada a perda ◊ no mi apu a furriai mancu a dinai, nou! ◊ onzi consolu che lis est furriadu in prantu ◊ si no fúrriat bentu andhamus male ◊ si sunt brighendhe e mi paret chi che la fúrriant a corpos! ◊ custas peràulas che las furriamus in àteras limbas ◊ cussu est unu chi no si lassat furriai
Sambenados e Provèrbios
prb:
su burricu si fúrriat a su majolu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tourner,
retourner,
s'adresser,
se révolter
Ingresu
to turn (over again),
to address,
to rebel,
to go back
Ispagnolu
revolver,
volcar,
volver atrás,
dirigirse,
sublevarse
Italianu
voltare,
rivoltare,
ribaltare,
svoltare,
tornare indiètro,
rivòlgersi,
ribellarsi,
rivoltarsi,
insórgere
Tedescu
wenden,
zurückkehren,
sich wenden,
sich empören.
furrietàre , vrb: furriotai Definitzione
fàere furriotos, istare a furriebborta, a su fúrria fúrria, mólia mólia, a s'andhetorra chentza ndhe fàere fine, perdendho tempus; èssere a furriamentos de conca e bíere su logu totu furriandho
Sinònimos e contràrios
furriai,
girai
Frases
fiat totu sa noti furriotendi ca fiat fendi unu sonnu trumbullau ◊ bai, cica is pegus e no t'istentis furriotendi! ◊ si bient cópias furrietandho alligras cun is balladores chi atripant is peis ◊ cun abbilesa iat fatu furriotai sa frunda, iat lassau unu càbudu e fuat partia sa perda inzumiendu ◊ est furriotendu in s'ària unu cau
2.
frimma sa domu ca est furriotendu!… cessu, est furriendusidha totu!…◊ mi furriotat totu su logu cumenti a unu bòtu in logu de punta a bàsciu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
se retourner
Ingresu
to turn round
Ispagnolu
piruetar
Italianu
rigirarsi
Tedescu
sich umdrehen.
furriótu , nm Definitzione
su furriare, fúrriu, giru de ballu, fintzes logu o tretu inue si fúrriat, contonada; inghírios de foedhos po cumbínchere a unu; genia de ispantamata chi si apicat po fàere a tímere is pigiones; una calidade de pane longhitu e grussu po festas e isposòngios; un’apenas de cosa pigada coment'e furriandho is pódhighes; aina o parte de un'aparíciu po furriare calecuna cosa: furriotu de porta, de fentana, de frenu / furriotu de binu = barrile, cubedhutzu (fintzes po pigare abba a bufare)
Sinònimos e contràrios
furriada,
fúrriu,
ifiliestu,
inghiriotu,
ibbadhinamentu,
molinada
/
cantonada,
carronada
/
mustagione
/
giótula
/
piticada
Frases
est pighendumí a furriotus a conca ◊ su bentu cun d-unu furriotu pariat chi si nci fiat istesiau
2.
furriotos cun arte, bellos pro abbovare zente menga ◊ custus furriotus no mi andant: mi est pighendi a gana maba ◊ e drínghili!… no mi fetzas totus cussus furriotus!
3.
ses unu furriotu fatu po ispriai su pilloni: dexis apicau a una mata de figu!
5.
ancu tengat arrori: est unu furriot'e píbiri, cust'ómini! ◊ is furriotus dhus faint de linna de castàngia ◊ portandi cussu furriotu prenu de piciou ca si ndi feus una bella acirrara!◊ a bíngia si portaus unu furriotu de àcua po bufai e una crocoriga de binu
Terminologia iscientìfica
pne, ans
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tour
Ingresu
turn
Ispagnolu
giro,
espantajo,
clase de pan
Italianu
giro
Tedescu
Drehung.
fúrriu , nm, avb: afúrriu Definitzione
su furriare, in totu is significaos; logu acanta a ue si istat; fintzes avolotu contr'a ccn.
Sinònimos e contràrios
dúrriu,
fórtzicu,
furriada,
furriotu,
ghiradura,
gíriu,
inghíriu
/
acurtzu
/
rebbellia
Maneras de nàrrere
csn:
fúrrios de conca = scimíngiu; avb. a fúrriu = a su fúrria fúrria, acurtzu; de fúrriu = impresse, de fúrria; in d-unu f. = in tempus de unu sinnu; zúghere carchi cosa a fúrriu cun àteras = pònniri is cosas a candu s'una a candu s'àtera; a fúrriu de mesudie = a oras de mesudie, faci a mesadí; a f. de luna = candho comintzat sa luna noa; unu f. de ballos = una ballada
Frases
si funt postus a fai fúrrius de ballu ◊ a su cuadhu dhi at fatu fai unu mesu fúrriu ◊ no mi parit berus ca tèngiu cosa dèu puru: labai cantus fúrrius nci at in sa vida!…◊ est sempri a fúrrius in su letu! ◊ cincu chilus de malloredhus cun otu caboniscus no ant fatu mancu unu fúrriu! ◊ custa sceda at fatu su fúrriu de su mundu
2.
su cumpanzu mi contabat sas cosas capitadas in su fúrriu ◊ aiat acatau duos pastores de fúrriu tentàndheli su cabadhu ◊ a sa festa arribbant dae sas bidhas de fúrriu
3.
soe semper a fúrriu e candho bos bio andhandhe a sos locos bos imbídio! ◊ est a fúrriu in bichinau isetandhe s'amicu ◊ s'anzone arrustindhe cheret muntesu a fúrriu pro no si brusiare
4.
est sempri a maba gana e a fúrrius de conca
5.
fata sa rughe, Chisinera ch'essit de fúrriu dae crésia ◊ in totu sa dí no fais un'arroghedhu de su chi sorga tua fait in d-unu fúrriu
6.
is féminas iant pesau avolotu, unu fúrriu a totu is prepoténsias
Sambenados e Provèrbios
prb:
is cuadhus bellus si bint a is úrtimus fúrrius
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tour,
environs,
à proximité
Ingresu
turn,
outskirts
Ispagnolu
giro,
alrededores
Italianu
giro,
vicinanze,
dintórno
Tedescu
Drehung,
Runde,
Nähe,
Umgebung,
ringsherum.
ghindhàre , vrb: chindhare* Definitzione
mòvere sa cosa a morigadura, su si mòvere coment'e unu ixorbedrama po castiare o coment’e castiandho a un'àtera parte; ammachiare
Sinònimos e contràrios
bortare,
chindhalare,
furriai,
girai
Frases
ponet su cugumedhu, lu fiagat, lu mustrat, lu ghindhat a donz'ala ◊ no si giraiat si no fit su bentu a lu fàghere ghindhare ◊ Toedhu si est ghindhadu a Bobbore a dimandhare ◊ isse est ghindhadu a insegus, ma sa vida sighit a innantis ◊ si ghindhat a isperiare e bidet duas pubas
2.
su chi at tentu l'at ghindhadu sa vida che dai sa die a su note ◊ cussa de cantu est bella faghet ghindhare su chervedhu a la mirare
Tradutziones
Frantzesu
tourner
Ingresu
to turn
Ispagnolu
volverse,
volverse loco
Italianu
voltare
Tedescu
wenden,
umwenden.
giràda , nf: zirada Definitzione
su girare, su cambiare, su fàere unu giru, nau fintzes in su sensu de si furriare po si difèndhere; nau de terrenu in logu de monte, unu tretu prus in paris chi si trebballat o sèmenat, fintzes su tretu inue si cumènciat una tula
Sinònimos e contràrios
furriada
/
birada
/
tula
Maneras de nàrrere
csn:
su cani tzabat a g. = chentza cúrrere (e faghindhe un'apédhidu diferente de sas zànitas pessighindhe fera); mancare una g. a ccn. = essere pagu zustu de conca
Frases
passo pro te, prammaera, a ti dare una mirada e mi fato sa girada prima de che cabulare (A.I.Demuru)◊ sa vida sua fiat po fai calincuna girada manna de su destinu
2.
teneus una girada de ortu acantu dhue fait dónnia gràtzia (G.Desogus)◊ in is giradas e cabitzalis dhui at erba e matas ◊ teniaus cuatro giradas de sarmenta de iscartzae
3.
si tue no ti abbizas chi no seo brullandhe, beh, tandho a tie mancat una girada!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tour
Ingresu
turn,
veer
Ispagnolu
virada
Italianu
virata
Tedescu
Wendung.
girài , vrb: girare,
girari,
zirai Definitzione
andhare peri su logu, istare in giru, abbaidare a un'àtera bandha, furriare de parte una cosa, andhandho fàere unu movimentu tundhu coment’e cricu, a inghíriu de calecuna cosa, o fintzes solu cambiandho filada; nau de chistionu, de foedhare, cricare unu muntone de chistiones, fàere bíere una cosa po un'àtera; atacare, lòmpere a ccn. difendhendhosi
Sinònimos e contràrios
furriai,
furrietare,
ghindhare
/
arringai
Maneras de nàrrere
csn:
girare de manu = cambiare manu, lassare fàghere a un'àteru; girai de palas = andaisindi; girare su chervedhu, s'iscàtula = ammachiai, fariare
Frases
at girau debressi totu su paisu ◊ isceti chini no at girau su mundu podit fuedhai aici!
2.
at girau de palas e si ndi est andau ◊ e proite mi mirades ojos chi deo no miro, proite sos chi suspiro a mie no bos girades? (Grolle)◊ giradí a custa parti! ◊ sa ferida no dhi permitiat de girai su bratzu a parti de palas
3.
dae comente giravat s'arresonu pariat un'avocau
4.
m'imbolo pro lu chiscire e si est giradu a mossu a mie, su cane meu etotu! ◊ cussu si est giradu fintzas a su babbu
5.
cantu mi fit simpàtica Maria: ndhe fia a ndhe girare su chervedhu!
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
tourner
Ingresu
to turn,
to rotate,
to revolve
Ispagnolu
girar,
rodar
Italianu
girare,
virare,
ruotare
Tedescu
wenden,
drehen,
umkreisen.
iltudàre , vrb: istudai,
istudare,
istutare,
studai Definitzione
fàere mòrrere o bènnere mancu su fogu, una lughe, ccn. cosa alluta (es. s’aràdiu, su motore); iscarragiare ccn. cosa tudada o carragiada
Sinònimos e contràrios
ammoltighinare,
ammortiare,
irmòrrere
/
iscarragiare
| ctr.
allúere,
allumae,
atzèndhere
/
tudai
Frases
s'istudat che fatija a fogu lenu ◊ soe acurtzu a unu focu chi no poto istutare ◊ no istutazas cussu focu! ◊ su fogu de comare est galu andhandhe, in bonora l'aviant allummau: candho boche pariat istutau fut intro de sos montes brusiandhe! ◊ is disígius antigus fuant fuliaus in terra che alluminus istudaus (B.Lobina)◊ sunt sétzios in sos banghitos acanta de su foghile istudau
2.
ndhe at istutau sa braja dae suta de sa chisina pro fàchere su focu
Ètimu
ltn.
*extutare
Tradutziones
Frantzesu
éteindre
Ingresu
to estinguish,
to turn off
Ispagnolu
apagar
Italianu
spègnere
Tedescu
löschen.