arrembulài , vrb: arrumbiai,
arrumbuai,
arrumbulai,
orrumbulai,
romulare Definitzione
andhare coment’e cosa tundha, a bisura de orroda (segundhu de ite si foedhat, no tanti bene, andhare cun dificurtade)
Sinònimos e contràrios
arrodulare,
cadhinare,
codulare,
istirigare,
lodhurare,
lumburare,
rodhulare,
trodhulare,
tromedhare,
trumbulare
Frases
arrúmbula sa carrada po dh'isciacuai! ◊ nc'est arrumbulau de s'iscala ◊ est pitichedhedhu e arrúmbuat puru cument'e unu cíxiri
2.
sa vida fut andendu ainnantis arrúmbua arrúmbua
Ètimu
ltn.
rhombus
Tradutziones
Frantzesu
dégringoler (dans),
rouler
Ingresu
to tumble down
Ispagnolu
rodar
Italianu
ruzzolare
Tedescu
hinunterrollen.
arrodulàre , vrb: rodulare Definitzione
andhare a tróulu, orrúmbula orrúmbula; su si fàere a unu túturu, a bisura de cannedhu, nau de orrobba, paperi
Sinònimos e contràrios
arrembulai,
cadhinare,
codulare,
cullullare,
istirigare,
istrodhulare,
lodhurare,
rodhulare,
trodhulare,
trodulare
2.
sa pedhitza s'isterret creschendhe su tironzu fintzas a l'isnerviare a manera chi no aviscet a arrodulare
Ètimu
ltn.
rotulare
Tradutziones
Frantzesu
rouler
Ingresu
to roll
Ispagnolu
rodar
Italianu
rotolare
Tedescu
rollen.
cadhinàre , vrb Definitzione
andhare, mòvere che unu cadhinu o cricu, orrumbulare
Sinònimos e contràrios
arrembulai,
arrodulare,
codulare,
cullullare,
istirigare,
istrodhulare,
lodhurare,
loturare,
lumburare,
torrulare,
trodhulare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rouler
Ingresu
to roll
Ispagnolu
rodar
Italianu
rotolare
Tedescu
hinunterrollen.
codulàre , vrb Definitzione
andhare o pigare che unu códulu, a orrúmbulu, orrumbulandho
Sinònimos e contràrios
arrembulai,
arrodulare,
cadhinare,
istrodhulare,
lorumare,
lumburare,
rodhulare,
trodhulare
Frases
che est coduladu che unu sacu intro de una tuda ◊ sa làgrima naschet in s'oju e códulat in terra ◊ su carrabbusu est codulendhe ledàmine
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rouler
Ingresu
to roll
Ispagnolu
rodar
Italianu
rotolare
Tedescu
rollen.
girài , vrb: girare,
girari,
zirai Definitzione
andhare peri su logu, istare in giru, abbaidare a un'àtera bandha, furriare de parte una cosa, andhandho fàere unu movimentu tundhu coment’e cricu, a inghíriu de calecuna cosa, o fintzes solu cambiandho filada; nau de chistionu, de foedhare, cricare unu muntone de chistiones, fàere bíere una cosa po un'àtera; atacare, lòmpere a ccn. difendhendhosi
Sinònimos e contràrios
furriai,
furrietare,
ghindhare
/
arringai
Maneras de nàrrere
csn:
girare de manu = cambiare manu, lassare fàghere a un'àteru; girai de palas = andaisindi; girare su chervedhu, s'iscàtula = ammachiai, fariare
Frases
at girau debressi totu su paisu ◊ isceti chini no at girau su mundu podit fuedhai aici!
2.
at girau de palas e si ndi est andau ◊ e proite mi mirades ojos chi deo no miro, proite sos chi suspiro a mie no bos girades? (Grolle)◊ giradí a custa parti! ◊ sa ferida no dhi permitiat de girai su bratzu a parti de palas
3.
dae comente giravat s'arresonu pariat un'avocau
4.
m'imbolo pro lu chiscire e si est giradu a mossu a mie, su cane meu etotu! ◊ cussu si est giradu fintzas a su babbu
5.
cantu mi fit simpàtica Maria: ndhe fia a ndhe girare su chervedhu!
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
tourner
Ingresu
to turn,
to rotate,
to revolve
Ispagnolu
girar,
rodar
Italianu
girare,
virare,
ruotare
Tedescu
wenden,
drehen,
umkreisen.
lodhuràre , vrb: ludhurare Definitzione
andhare girandho de parte in parte, orrumbulandho coment'e orroda o àtera cosa tundha
Sinònimos e contràrios
arrembulai,
arrodulare,
cadhinare,
codulare,
loturare,
rodhulare,
torrulare,
trodhulare,
tromedhare,
trumbulare
Frases
sos pitzinnos poniant sos chírchinos a lodhurare pro los cúrrere ◊ at fatu lodhurare una pedra manna addainanti de sa zanna
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
dégringoler (dans),
rouler
Ingresu
to tumble down
Ispagnolu
rodar
Italianu
ruzzolare
Tedescu
hinunterrollen.
rodài , vrb: arrodare 1,
rodare 1,
rodeare Definitzione
girare che orroda, istare o andhare a inghíriu de calecuna cosa, a rodeu
Sinònimos e contràrios
arrogliai,
inghirare
Frases
rodendhe s'ojada totu intundhu abbratzo de su criadu sos ispantos ◊ s'istella est rodeandhe a un'istedhu, paret chi che lu cheret ingullire
2.
chie est rodeadu de giustíssia no balet chi apat coro e ne malíssia! ◊ est rodeadu de butzinos e de zente mala
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tourner autour
Ingresu
to turn,
to stroll about
Ispagnolu
rodar
Italianu
girare,
stare attórno
Tedescu
drehen.
rodhulàre , vrb Definitzione
andhare orrúmbula orrúmbula, coment'e un'orroda o àteras cosas tundhas
Sinònimos e contràrios
arrembulai,
cadhinare,
codulare,
lodhurare*,
loturare,
lumburare,
torrulare,
trodhulare,
tromedhare
Frases
bi at pagas domos rutas, isperrumadas dae unu crastu chi ndh'est faladu rodhulendhe dae sa costera
Tradutziones
Frantzesu
dégringoler
Ingresu
to tumble down
Ispagnolu
rodar
Italianu
ruzzolare
Tedescu
hinunterrollen.
torrulàre , vrb: torulare Definitzione
andhare o mòvere a orrumbuladura, orrumbulandho, a imbuscinadura e fintzes a carradura; furriare, orrúere a terra / torrulare sos ojos = furriare sos ogros
Sinònimos e contràrios
arrembulai,
arrodulare,
codulare,
istirigare,
lodhurare,
lumburare,
rodhulare,
trodhulare
/
carrare
/
boltulare
Frases
sas noderas parent isetandhe a che torulare a sa badhe ◊ no solu de pònnere passu, cantu ses tundhu, pares pallone torrulandhe ◊ sa roda est torulendhe ◊ ch'est toruladu in sas rainas finas a s'istradone ◊ su gatulinu si torulaiat in terra a sos carinnos de su pitzinnu
2.
aperint vadhes e campos chin istradones pro torulare cosas produias in aterue
3.
sos rudes zovanedhos girandhe in sos contones tórulant carros, secant lantiones (V.Zichi)◊ est brulleri e fachet su macu e torulau ch'est dae su lacu, no isco a chie cheriat istròchere!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rouler
Ingresu
to roll
Ispagnolu
rodar
Italianu
rotolare
Tedescu
rollen.
trodhulàre , vrb: trudholare Definitzione
mòvere, andhare a orrumbuladura, movendhosi coment'e orroda, cosa tundha
Sinònimos e contràrios
arrembulai,
cadhinare,
codulare,
lodhurare,
lumburare,
rodhulare,
torrulare,
trodulare
Frases
l'ispinghesit a folte e che tumbulesit in sas iscalinas trodhulenne fintzas a funnu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
dégringoler,
rouler
Ingresu
to tumble down
Ispagnolu
rodar
Italianu
ruzzolare
Tedescu
hinunterrollen.
tróulu , nm Definitzione
su troulare, su andhare orrumbulandho / èssere a t. de risu = arriri a rúmbulus, aici meda de no si aguantai istrantaxus
Sinònimos e contràrios
arrúmbiu,
bórinu,
bórtule,
carrúmbulu,
córriu,
lúdhuru,
ródhule,
rúmbulu,
torulonzu
Frases
est a tróulu a tróulu che crastu falanne de sa roca
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
roulement
Ingresu
rolling
Ispagnolu
el rodar en el suelo
Italianu
rotolaménto
Tedescu
Fortrollen.
trumbulàre , vrb Definitzione
orrumbulare, atumbare e furriare a terra, fàere orrúere a furriadura; fintzes illascinare
Sinònimos e contràrios
atumbae,
atzupare
/
arrembulai,
arrodulare,
boltulare,
lodhurare,
tambulare,
trodhulare
/
fuzire
2.
su bentu fuit a cantu podiat bentulare, pariat de che chèrrere trumbulare sa pinneta ◊ nche at trumbulau s'istrezu de su late
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tomber,
dégringoler
Ingresu
to fall headlong
Ispagnolu
rodar,
caerse
Italianu
capitombolare
Tedescu
überschlagen.