arrembulài , vrb: arrumbiai,
arrumbuai,
arrumbulai,
orrumbulai,
romulare Definizione
andhare coment’e cosa tundha, a bisura de orroda (segundhu de ite si foedhat, no tanti bene, andhare cun dificurtade)
Sinonimi e contrari
arrodulare,
cadhinare,
codulare,
istirigare,
lodhurare,
lumburare,
rodhulare,
trodhulare,
tromedhare,
trumbulare
Frasi
arrúmbula sa carrada po dh'isciacuai! ◊ nc'est arrumbulau de s'iscala ◊ est pitichedhedhu e arrúmbuat puru cument'e unu cíxiri
2.
sa vida fut andendu ainnantis arrúmbua arrúmbua
Etimo
ltn.
rhombus
Traduzioni
Francese
dégringoler (dans),
rouler
Inglese
to tumble down
Spagnolo
rodar
Italiano
ruzzolare
Tedesco
hinunterrollen.
arrodulàre , vrb: rodulare Definizione
andhare a tróulu, orrúmbula orrúmbula; su si fàere a unu túturu, a bisura de cannedhu, nau de orrobba, paperi
Sinonimi e contrari
arrembulai,
cadhinare,
codulare,
cullullare,
istirigare,
istrodhulare,
lodhurare,
rodhulare,
trodhulare,
trodulare
2.
sa pedhitza s'isterret creschendhe su tironzu fintzas a l'isnerviare a manera chi no aviscet a arrodulare
Etimo
ltn.
rotulare
Traduzioni
Francese
rouler
Inglese
to roll
Spagnolo
rodar
Italiano
rotolare
Tedesco
rollen.
cadhinàre , vrb Definizione
andhare, mòvere che unu cadhinu o cricu, orrumbulare
Sinonimi e contrari
arrembulai,
arrodulare,
codulare,
cullullare,
istirigare,
istrodhulare,
lodhurare,
loturare,
lumburare,
torrulare,
trodhulare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rouler
Inglese
to roll
Spagnolo
rodar
Italiano
rotolare
Tedesco
hinunterrollen.
codulàre , vrb Definizione
andhare o pigare che unu códulu, a orrúmbulu, orrumbulandho
Sinonimi e contrari
arrembulai,
arrodulare,
cadhinare,
istrodhulare,
lorumare,
lumburare,
rodhulare,
trodhulare
Frasi
che est coduladu che unu sacu intro de una tuda ◊ sa làgrima naschet in s'oju e códulat in terra ◊ su carrabbusu est codulendhe ledàmine
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rouler
Inglese
to roll
Spagnolo
rodar
Italiano
rotolare
Tedesco
rollen.
girài , vrb: girare,
girari,
zirai Definizione
andhare peri su logu, istare in giru, abbaidare a un'àtera bandha, furriare de parte una cosa, andhandho fàere unu movimentu tundhu coment’e cricu, a inghíriu de calecuna cosa, o fintzes solu cambiandho filada; nau de chistionu, de foedhare, cricare unu muntone de chistiones, fàere bíere una cosa po un'àtera; atacare, lòmpere a ccn. difendhendhosi
Sinonimi e contrari
furriai,
furrietare,
ghindhare
/
arringai
Modi di dire
csn:
girare de manu = cambiare manu, lassare fàghere a un'àteru; girai de palas = andaisindi; girare su chervedhu, s'iscàtula = ammachiai, fariare
Frasi
at girau debressi totu su paisu ◊ isceti chini no at girau su mundu podit fuedhai aici!
2.
at girau de palas e si ndi est andau ◊ e proite mi mirades ojos chi deo no miro, proite sos chi suspiro a mie no bos girades? (Grolle)◊ giradí a custa parti! ◊ sa ferida no dhi permitiat de girai su bratzu a parti de palas
3.
dae comente giravat s'arresonu pariat un'avocau
4.
m'imbolo pro lu chiscire e si est giradu a mossu a mie, su cane meu etotu! ◊ cussu si est giradu fintzas a su babbu
5.
cantu mi fit simpàtica Maria: ndhe fia a ndhe girare su chervedhu!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
tourner
Inglese
to turn,
to rotate,
to revolve
Spagnolo
girar,
rodar
Italiano
girare,
virare,
ruotare
Tedesco
wenden,
drehen,
umkreisen.
lodhuràre , vrb: ludhurare Definizione
andhare girandho de parte in parte, orrumbulandho coment'e orroda o àtera cosa tundha
Sinonimi e contrari
arrembulai,
arrodulare,
cadhinare,
codulare,
loturare,
rodhulare,
torrulare,
trodhulare,
tromedhare,
trumbulare
Frasi
sos pitzinnos poniant sos chírchinos a lodhurare pro los cúrrere ◊ at fatu lodhurare una pedra manna addainanti de sa zanna
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dégringoler (dans),
rouler
Inglese
to tumble down
Spagnolo
rodar
Italiano
ruzzolare
Tedesco
hinunterrollen.
rodài , vrb: arrodare 1,
rodare 1,
rodeare Definizione
girare che orroda, istare o andhare a inghíriu de calecuna cosa, a rodeu
Sinonimi e contrari
arrogliai,
inghirare
Frasi
rodendhe s'ojada totu intundhu abbratzo de su criadu sos ispantos ◊ s'istella est rodeandhe a un'istedhu, paret chi che lu cheret ingullire
2.
chie est rodeadu de giustíssia no balet chi apat coro e ne malíssia! ◊ est rodeadu de butzinos e de zente mala
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourner autour
Inglese
to turn,
to stroll about
Spagnolo
rodar
Italiano
girare,
stare attórno
Tedesco
drehen.
rodhulàre , vrb Definizione
andhare orrúmbula orrúmbula, coment'e un'orroda o àteras cosas tundhas
Sinonimi e contrari
arrembulai,
cadhinare,
codulare,
lodhurare*,
loturare,
lumburare,
torrulare,
trodhulare,
tromedhare
Frasi
bi at pagas domos rutas, isperrumadas dae unu crastu chi ndh'est faladu rodhulendhe dae sa costera
Traduzioni
Francese
dégringoler
Inglese
to tumble down
Spagnolo
rodar
Italiano
ruzzolare
Tedesco
hinunterrollen.
torrulàre , vrb: torulare Definizione
andhare o mòvere a orrumbuladura, orrumbulandho, a imbuscinadura e fintzes a carradura; furriare, orrúere a terra / torrulare sos ojos = furriare sos ogros
Sinonimi e contrari
arrembulai,
arrodulare,
codulare,
istirigare,
lodhurare,
lumburare,
rodhulare,
trodhulare
/
carrare
/
boltulare
Frasi
sas noderas parent isetandhe a che torulare a sa badhe ◊ no solu de pònnere passu, cantu ses tundhu, pares pallone torrulandhe ◊ sa roda est torulendhe ◊ ch'est toruladu in sas rainas finas a s'istradone ◊ su gatulinu si torulaiat in terra a sos carinnos de su pitzinnu
2.
aperint vadhes e campos chin istradones pro torulare cosas produias in aterue
3.
sos rudes zovanedhos girandhe in sos contones tórulant carros, secant lantiones (V.Zichi)◊ est brulleri e fachet su macu e torulau ch'est dae su lacu, no isco a chie cheriat istròchere!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rouler
Inglese
to roll
Spagnolo
rodar
Italiano
rotolare
Tedesco
rollen.
trodhulàre , vrb: trudholare Definizione
mòvere, andhare a orrumbuladura, movendhosi coment'e orroda, cosa tundha
Sinonimi e contrari
arrembulai,
cadhinare,
codulare,
lodhurare,
lumburare,
rodhulare,
torrulare,
trodulare
Frasi
l'ispinghesit a folte e che tumbulesit in sas iscalinas trodhulenne fintzas a funnu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dégringoler,
rouler
Inglese
to tumble down
Spagnolo
rodar
Italiano
ruzzolare
Tedesco
hinunterrollen.
tróulu , nm Definizione
su troulare, su andhare orrumbulandho / èssere a t. de risu = arriri a rúmbulus, aici meda de no si aguantai istrantaxus
Sinonimi e contrari
arrúmbiu,
bórinu,
bórtule,
carrúmbulu,
córriu,
lúdhuru,
ródhule,
rúmbulu,
torulonzu
Frasi
est a tróulu a tróulu che crastu falanne de sa roca
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
roulement
Inglese
rolling
Spagnolo
el rodar en el suelo
Italiano
rotolaménto
Tedesco
Fortrollen.
trumbulàre , vrb Definizione
orrumbulare, atumbare e furriare a terra, fàere orrúere a furriadura; fintzes illascinare
Sinonimi e contrari
atumbae,
atzupare
/
arrembulai,
arrodulare,
boltulare,
lodhurare,
tambulare,
trodhulare
/
fuzire
2.
su bentu fuit a cantu podiat bentulare, pariat de che chèrrere trumbulare sa pinneta ◊ nche at trumbulau s'istrezu de su late
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tomber,
dégringoler
Inglese
to fall headlong
Spagnolo
rodar,
caerse
Italiano
capitombolare
Tedesco
überschlagen.