abbucài , vrb: abbucare,
abbuchiare 1 Definitzione
pònnere istrègios cun sa buca a cara a fundhu, conca a bàsciu, afacaos, o a buca apare (ma fintzes betare cosa a covecadura a un'istrégiu); serrare calecuna cosa, mancari no deunudotu; nàrrere cosa a unu coment’e po dhi tupare sa buca, in su sensu de dhu currègere, de dhi foedhare male, de dhu fàere citire
Sinònimos e contràrios
abbucaciai,
abbufiare,
currèzere,
irmurrare,
iscontroriare
/
serrai
/
covecare,
inconchinare,
rebbucai
Maneras de nàrrere
csn:
abbucai sa porta = tambàrela unu pagu; abbucare un'àidu, un'abbertura = tupai, serraidhus; abbucai su lentzoru = furriàrendhe unu pagu a subra de s'àtera cuguzura, in conca de letu; abbucaisí = rúere a buca a terra, nadu prus che àteru de isterzu; abbucai su sèmini = carrarzare su sèmene betadu in sa terra arada
Frases
nau ca mi nci abbucu a mari chi m'intendu nai "presoni"! ◊ prima ndi est ampuau e apustis si nci est abbucau a iscabiossu ◊ abbuca totu a su cadhaxu! ◊ dèu dep'iap'ai tocau calancunu mucioni e sa pingiada de su trébini si ndi fut abbucada a terra
2.
in su cunzadu bi at àidos de abbucare, no b'intret bestiàmine ◊ abbuchedhu bene cuss'àidu, ca sas albeghes podent repítere!
3.
su babbu fiat murrungendi e abbuchendi su fillu ◊ su coronellu si ndh'est fichidu e cun boghe alterada l'at abbucadu ◊ dego no ndhe aio cosas de mi nàrrere tue, e mancu commo as de mi abbucare! ◊ si istat bona dh'aiat abbucada canno dh'at intesa faedhanne male! ◊ sa sorre si est posta a fàere sa maca e su frade dh’at abbuchiada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tancer,
rabrouer
Ingresu
to reproach
Ispagnolu
colmar,
caerse de cabeza,
reprochar
Italianu
abboccare,
cadére a tèsta in giù,
rimbrottare
Tedescu
umkippen,
mit dem Munde fassen,
anlehnen,
ausschimpfen.
ispilucíre , vrb: ispilusire Definitzione
ispilire, tirare is pilos, betare apare is pilos
Sinònimos e contràrios
ispilultiare,
ispilurtire,
ispilusare,
scrabionai,
spilliortzai
Frases
su bentu a sos cadhos currindhe lis ispilucit sa giua
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
décoiffer,
ébouriffer
Ingresu
to tousle
Ispagnolu
pelar,
caerse el pelo,
desgreñar
Italianu
scarmigliare
Tedescu
zerzausen.
ispilultiàre , vrb: ispilustriare,
ispilutziare Definitzione
ispilire, tirare is pilos, betare apare is pilos
Sinònimos e contràrios
iltzufiare,
ispilucire,
ispilurtire,
ispilusare,
scrabionai,
spilliortzai
2.
ti est falada sa matenna de cogas ispilustriadas (T.Rubattu)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
décoiffer,
ébouriffer
Ingresu
to tousle
Ispagnolu
caerse el pelo
Italianu
scarmigliare,
scapigliare
Tedescu
zerzausen.
ispilurtíre , vrb: ispilurtzire,
spilursiri Definitzione
ispilire, tirare is pilos, betare apare is pilos
Sinònimos e contràrios
ispilire,
ispilucire,
ispilultiare,
ispilusare,
scrabionai,
spilliortzai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
décoiffer,
ébouriffer
Ingresu
to ruffle
Ispagnolu
caerse el pelo,
desgreñar
Italianu
scarmigliare,
scapigliare
Tedescu
zerzausen.
istrampída, istràmpida , nf, nm: istrampidu,
istràmpidu Definitzione
su istrampare, su pònnere o betare de botu, a cropu, s'isciorrocu chi faet orruendho a cropu una cosa (e sa persona etotu), atzapulandho a terra / a i. = istrampendhe, a faladura a corpu, a frundhinu
Sinònimos e contràrios
istrampa,
istrampada
/
istràmpinu
2.
che l'ant postu a istràmpidu e l'ant segadu ◊ rúere a istràmpidu ◊ comente l'ant puntu, ndh'est istupadu su sàmbene a bullone e rutu est a istràmpidu ◊ lassesit annare sas valígias a istràmpidu ◊ comente l'ant dassadu andhare a istràmpidu at iscumeradu che cadhu ◊ in s'iscala no fales a istràmpidu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
chute,
coup,
bruit sourd
Ingresu
bump,
fall
Ispagnolu
caída,
ruido producido al caerse
Italianu
caduta,
bòtto,
tónfo
Tedescu
Sturz.
trumbulàre , vrb Definitzione
orrumbulare, atumbare e furriare a terra, fàere orrúere a furriadura; fintzes illascinare
Sinònimos e contràrios
atumbae,
atzupare
/
arrembulai,
arrodulare,
boltulare,
lodhurare,
tambulare,
trodhulare
/
fuzire
2.
su bentu fuit a cantu podiat bentulare, pariat de che chèrrere trumbulare sa pinneta ◊ nche at trumbulau s'istrezu de su late
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tomber,
dégringoler
Ingresu
to fall headlong
Ispagnolu
rodar,
caerse
Italianu
capitombolare
Tedescu
überschlagen.