Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

arratròxa , nf: arretroxa, arrutorza, arrutroxa, irrutorja, orrudòrgia, rutolza, urrutorza Definitzione istrampada, calada a terra a cropu, forte, nau prus che àteru de gente Sinònimos e contràrios addràbbulu, arruta, bótiu, ijonada, irdobboinada, iscartinada, iscorjada, issonco, istrampada, trabintada Maneras de nàrrere csn: donai un'arrutroxa a conca in bàsciu, a faci in terra, a paneri in terra = rúere a cúcuru ficadu, a buca a terra, a culu in terra; s'arretroxa de sa morti = ruta mala chi che ponet in sa fossa un'antzianu Frases s’est posta a arriri biendi is arratroxas de is àterus ◊ fuant arretroxas a dógnia passu ◊ prus in artu andat e prus manna at a èssi s'arrutroxa a terra! ◊ at tentu un'arrutorza mala de s'àinu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chute Ingresu fall Ispagnolu caída Italianu caduta Tedescu Fall, Sturz.

arrumbiàda , nf: arrumbulada Definitzione orruta a orrumbuladura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu roulade Ingresu tumble Ispagnolu caída Italianu rotolóne Tedescu Sturz.

bórtule, bórtulu , nm: vórtulu Definitzione movimentu fatu a orrumbuladura, a furriadura Sinònimos e contràrios arrúmbiu, arrumbulada, bortulada, lúdhuru, tróulu, rúmbulu / abbolotu, morrugnu Maneras de nàrrere csn: leare una cosa a b. = arrumbulendi; pònnere su logu in b. = pònniri a tréulu Frases a bórtulu a bórtulu, mancari pesosu meda, cussu truncu ndhe l'apo acurtziadu ◊ millu, mih, a bórtulu in terra, s’àinu!◊ candho no poto drommire isto a bórtulu fintzas chi abbreschet 2. pro no ndhe pesare àteru bórtulu, fateit crere a sa muzere chi faghiat comente cheriat issa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dégringolade Ingresu heavy-fall Ispagnolu caída Italianu rùzzolo Tedescu Sturz.

issònco , nm Definitzione orrutòrgia, istrampada mala / giare un'i. = arrúiri, donai un'arrutroxa Sinònimos e contràrios iscartinada, orrudòrgia Tradutziones Frantzesu chute, dégringolade Ingresu tumble Ispagnolu caída, revolcón Italianu ruzzolóne Tedescu Fall, Sturz.

istrampída, istràmpida , nf, nm: istrampidu, istràmpidu Definitzione su istrampare, su pònnere o betare de botu, a cropu, s'isciorrocu chi faet orruendho a cropu una cosa (e sa persona etotu), atzapulandho a terra / a i. = istrampendhe, a faladura a corpu, a frundhinu Sinònimos e contràrios istrampa, istrampada / istràmpinu 2. che l'ant postu a istràmpidu e l'ant segadu ◊ rúere a istràmpidu ◊ comente l'ant puntu, ndh'est istupadu su sàmbene a bullone e rutu est a istràmpidu ◊ lassesit annare sas valígias a istràmpidu ◊ comente l'ant dassadu andhare a istràmpidu at iscumeradu che cadhu ◊ in s'iscala no fales a istràmpidu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chute, coup, bruit sourd Ingresu bump, fall Ispagnolu caída, ruido producido al caerse Italianu caduta, bòtto, tónfo Tedescu Sturz.

istràmpu , nm: istrumpu, strumpu Definitzione logu malu de orroca, artu, de ue si che podet orrúere (fintzes orrutòrgia a terra, istràmpidu); orroca arta de ue s'abba de un'erriu orruet a bàsciu, scabiossu de àcuas / rispòndhere a istrumpu = rispòndhere cun pore Sinònimos e contràrios irrocadolzu, ispéntimu, scabiossu, spérruma / istrampa, istrampada / spéndula, turràrgiu Frases su riu abbiat sa costera saltiendhe in matedos e istrampos ◊ tra pedras tundhas e istrumpos, su riu falat muendhe ◊ a Murenu che l'ant betadu de un'istrampu ◊ ti apo a bídere rutu in calchi istrampu 2. nimmancu is doloris prus mannus ant a trumbullai límpius arrius chi a istrumpu si ant a imprassai (T.Piredda) Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu précipice, escarpement, cascade Ingresu precipice, waterfall Ispagnolu precipicio, cascada Italianu precipìzio, dirupo, cascata Tedescu Absturz, Sturz, Wasserfall.

liscigàda , nf Sinònimos e contràrios alliscinada, fuzida, iscadriada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu glissade Ingresu slip Ispagnolu resbalón Italianu scivolóne Tedescu Rutsch, Sturz.

rúta , nf: arruta, irruta Definitzione su orrúere, su calare a terra a cropu de cosa istrantagiada o posta in artu, fintzes su fàere male po no tènnere sa fortza o coràgiu de si ndh'istare, de padire, agguantare Sinònimos e contràrios arratroxa, istrampada Maneras de nàrrere csn: àerendhe sa ruta ei su tzurumbone, sa r. e sa trajinada = su dannu e su zúdigu, su dannu e sa befe, unu male subra de s'àteru; ruta de cadhu, de àinu = ruta, istrampada dae cadhu, dae subra s'àinu Frases onzi passu una ruta e onzi ruta un'órchidu ◊ a sa ruta at fertu su bruncu ◊ in su paris l'assurtit una ruta e si truncat una cossa ◊ ruta e recaida 2. est mortu dae una ruta de cadhu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chute, écroulement Ingresu collapse Ispagnolu caída, derrumbamiento Italianu caduta, cròllo Tedescu Fall, Sturz.

scartinàda , nf: iscartinada* Definitzione orruta mala a terra, a forte, a cropu Sinònimos e contràrios arratroxa, irdobboinada, ischintogliata, tzapuada Frases càstia ita scartinada, po curpa de una saboga!… Tradutziones Frantzesu chute Ingresu fall Ispagnolu caída Italianu cascata, caduta Tedescu Fall, Sturz.

sciotàda , nf: isciotada* Definitzione orruta a terra a iscutuladura, a cropu / donai una s. a terra Sinònimos e contràrios arratroxa, atzapulada, dobbo 1, dubba, iscartinada, istrampada, tóbbida Tradutziones Frantzesu chute, bruit sourd Ingresu heavy fall Ispagnolu batacazo Italianu stramazzata, tónfo Tedescu Fall, Sturz.

scrantiàda , nf Definitzione orruta mala Sinònimos e contràrios alliscinada, fuzida, iscartinada, iscradiada, liscigada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mauvaise chute Ingresu heavy fall Ispagnolu costalada Italianu caduta rovinósa Tedescu heftiger Sturz.

trabintàda , nf Definitzione orruta mala Sinònimos e contràrios arratroxa, iscartinada, iscorjada, istrampada Tradutziones Frantzesu culbute, dégringolade Ingresu big tumble Ispagnolu caída Italianu tombolóne Tedescu schwerer Sturz.