Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

irrocadólzu , nm: irrocadorzu Definitzione logu malu de orrocas artas Sinònimos e contràrios irborrocu, irmarginadórgiu, isciusciu, ispéntimu, ispérruma, scabiossu, stràtuli, trabentu, tràdhia Frases ch'essit e chircat a cúcuru bàsciu intro 'e sa tanca, in mesu a su frascarzu, in donzi irrocadorzu e ispinarzu (G.Sini)◊ chin sa màchina che falemus in d-un'irrocadolzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu escarpement Ingresu precipice Ispagnolu despeñadero Italianu dirupo Tedescu Absturz.

iscamédhu , nm Definitzione tretu inue, mescamente in camminos o àteros logos de passare, su logu càmbiat a s'ingrundha faendho a iscalina (in calada o pesada): si narat fintzes de logu malu, de dificurtade Sinònimos e contràrios iscaledhu, iscalone 1, ispéntimu, ispérruma, scabiossu Frases arranzendhe caminos che bogant sos iscamedhos pro colare menzus ◊ s'achetu de ratza sarda pighendhe in iscamedhos de su monte puntat sas orijas (A.Spano)◊ si caminas a s'iscuru, mira pro calchi iscamedhu! 2. bi ndhe at de iscamedhos in sa vida!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu escarpement Ingresu steep fall Ispagnolu escarpa, escarpadura Italianu scoscendiménto, gradino nel sentièro, nella strada Tedescu Absturz, Bergrutsch.

ischerbicadórju , nm: ischerbigadorzu, ischerviadorzu, ischervicadorzu, ischervicatógliu, ischervixadorzu Definitzione logu de passare malu meda de si iscrebigare Sinònimos e contràrios irmoladórgiu, ischérbicu, iscolcovedhadolzu, iscolladorju, ispentumatorju, isperrumadorzu, spistidhadórgiu trèglia / cdh. troncacodhu Frases su becu tirabat sa gama a pàschere in sos ischerbicadorjos de su sartu ◊ ti apo pessighidu abbeladu in milli ischerviadorzos ◊ sos caminos pariant ischervicatòglios Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu escarpement Ingresu precipice Ispagnolu escarpadura Italianu dirupo, luògo scoscéso Tedescu Absturz.

iscolladólzu, iscolladórgiu, iscolladórju, iscolladórzu , nm Definitzione logu, mescamente po passare, malu de si iscrebigare, de si segare sa mola de su tzugu, sugetu a orrúere cun facilidade Sinònimos e contràrios irmoladórgiu, ischerbicadorju, rutorzu, trambucadorzu, trèglia / cdh. troncacodhu, ttrs. iscudhadógiu Frases ite isbambarriare de fungudos iscolladorzos in s'ortu meu!…◊ no faghet a bi colare, cue: est un'iscolladorzu! ◊ custas carrelas sunt totu iscolladorzos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu escarpement, casse-cou Ingresu steep slope, dangerous place Ispagnolu lugar escarpado, vericuetos Italianu luògo scoscéso, rompicòllo Tedescu Absturz, gefährlicher Ort.

iscràpa , nf: scarpa Definitzione tretu in calada meda, logu in costa, mescamente in oros de camminu, de istrada o de ferrovias comente ant apertu iscavandho po passare in logu de monte (o fintzes comente si est formau cun su tempus) Sinònimos e contràrios palone, riartzu, tele, tèrema, trèmene, trempa Frases chi no mi creis, pregonta a custas perdas, a custas matas, a dónnia mòri, a s'ebra de is iscrapas Terminologia iscientìfica slg. Tradutziones Frantzesu escarpement Ingresu escarpment Ispagnolu escarpadura, escarpa Italianu scarpata Tedescu Böschung.

isperrumài, isperrumàre , vrb: sperrumai Definitzione iscollare, orrúere, betare in s'ispérrumu, iscumpàrrere; orruinare, andhare o fàere andhare male meda; nau de sa manera de fàere, de unu, po ccn. iscopu, fai de totu, fàere fintzes sacrifícios mannos Sinònimos e contràrios atrabentare, derrúere, iscalabrare, isciarrocai, ispèldere, scabiossai, sderrocai, spentumai Frases mi est ruta s'acheta e isperrumada si est ◊ sos saludos de sos emigrados, zente isperrumada, los costoimos in su coro ◊ donna Pisódia nci torrat a isperrumai a s'inferru ◊ a como si mi b'at isperrumadu duas bacas ◊ sa morte giàgarat sa zente finas a l'isperrumare ◊ si est isperrumau e no si est vidu prus ◊ una mallora s’est isperrumada in is brecas 2. sas aes s'ispérrumant intupèndhesi in sos pustialvos ◊ est de bonugoro: paret chi s'ispérrumat pro azuare sos frades! Tradutziones Frantzesu tomber, jeter dans un escarpement Ingresu to fall down a precipice (throw) Ispagnolu despeñarse, precipitarse Italianu cadére, gettare in un dirupo Tedescu stürzen.

istràmpu , nm: istrumpu, strumpu Definitzione logu malu de orroca, artu, de ue si che podet orrúere (fintzes orrutòrgia a terra, istràmpidu); orroca arta de ue s'abba de un'erriu orruet a bàsciu, scabiossu de àcuas / rispòndhere a istrumpu = rispòndhere cun pore Sinònimos e contràrios irrocadolzu, ispéntimu, scabiossu, spérruma / istrampa, istrampada / spéndula, turràrgiu Frases su riu abbiat sa costera saltiendhe in matedos e istrampos ◊ tra pedras tundhas e istrumpos, su riu falat muendhe ◊ a Murenu che l'ant betadu de un'istrampu ◊ ti apo a bídere rutu in calchi istrampu 2. nimmancu is doloris prus mannus ant a trumbullai límpius arrius chi a istrumpu si ant a imprassai (T.Piredda) Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu précipice, escarpement, cascade Ingresu precipice, waterfall Ispagnolu precipicio, cascada Italianu precipìzio, dirupo, cascata Tedescu Absturz, Sturz, Wasserfall.

palòne , nm Definitzione logu in calada meda, chi faet a pala, a costa, ma no tanti mannu coment'e tretu Sinònimos e contràrios iscrapa, tele, tèrema Frases sa piatza, a manu de subra de s'istrada, unu tempus fit a palone e como bi ant fatu su murallone Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu talus, escarpement Ingresu scarp Ispagnolu escarpa Italianu scarpata Tedescu Böschung.

péntuma, péntumu , nf, nm Definitzione logu malu de orroca arta Sinònimos e contràrios aruta, gruta, impercu, irrocadolzu, ispéntimu, lutoni / pelcione / trocu Frases li pariat chi sa manu maleita de unu bobboi l'aiat aggarrau pro nche l'ispínghere in carchi péntuma (S.Spiggia)◊ azutóriu, mi ch'est ispinghendhe in d-una péntuma mala! 2. si che sunt istrampados in d-una péntuma profundha ◊ apo iscobertu una péntuma tuvuca Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu escarpement inaccessible Ingresu inaccessible cliff Ispagnolu despeñadero inaccesible Italianu dirupo inaccessìbile Tedescu unzugänglicher steiler Fels.

ràza 1 , nf Definitzione su chi abbarrat de un'orroca chi cun su tempus che calat a crantos, is orrugos de sa pedra orruta de is orrocas / pedra lada Sinònimos e contràrios pendéntili, tèrema / pradera, pràdica, pràica, tèglia Frases sa pedra, trodhulendhe dae sa raza, est andhada a fèrrere finas a su riu ◊ ite bellas sas razas de su monte ch'illuminais maestosamente! (A.Paba)◊ che l'ant giutu fintzas a sa raza de su monte pro che lu betare dae sa roca Terminologia iscientìfica slg Tradutziones Frantzesu écroulement, escarpement Ingresu sheer drop Ispagnolu derrumbamiento Italianu scoscendiménto Tedescu Absturz.

spérruma , nf, nm: ispérruma*, sperrumu, spérrumu Definitzione logu de orroca artu o buidu fundhudu meda; fintzes su apèrrere is cambas camminandho, passu longu Sinònimos e contràrios irborrocu, irgorropu, irrocadolzu, ispéntimu, scabiossu, sperevundu, trabentu / incambionada, sperriada, sperruncada Frases dónnia spérrumu siat prenu, dónnia monti e dónnia cúcuru abasciau! ◊ bessindi de su spérrumu! ◊ is tacus funt coronaus de spérrumas 2. portat una buca manna chi parit unu spérrumu! Terminologia iscientìfica slg Tradutziones Frantzesu escarpement Ingresu cliff Ispagnolu despeñadero Italianu dirupo, rupe Tedescu Abgrund, steiler Fels.

tèrema , nf: trema, tremma Definitzione logu o terrenu in costa, in calada meda, tretu inue faet a trempa, trèmene (mescamente sa crista de is surcos de sa cosa prantada) Sinònimos e contràrios palone, raza, riartzu, trèmena, trempa Frases s'arciada a su castedhu est che una tèrema ◊ sa bidhighedha che l'ant fata in s'oru de una tremma ◊ su mare inchietu pistat tèremas de preda ue s'oru est artu ◊ benide a sas tremas de sa tanca a iscadriare como chi bi est su nie! ◊ comente at próidu a meda, ororu de istrada che at faladu tremas 2. piús adhae de sas últimas tremas de su mundhu ◊ sas tremas de sos rios Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu talus, escarpement Ingresu scarp, edge Ispagnolu borde, margen Italianu ciglióne, scarpata, balza Tedescu Böschung, Rand des Abgrundes.