Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

arratròxa , nf: arretroxa, arrutorza, arrutroxa, irrutorja, orrudòrgia, rutolza, urrutorza Definitzione istrampada, calada a terra a cropu, forte, nau prus che àteru de gente Sinònimos e contràrios addràbbulu, arruta, bótiu, ijonada, irdobboinada, iscartinada, iscorjada, issonco, istrampada, trabintada Maneras de nàrrere csn: donai un'arrutroxa a conca in bàsciu, a faci in terra, a paneri in terra = rúere a cúcuru ficadu, a buca a terra, a culu in terra; s'arretroxa de sa morti = ruta mala chi che ponet in sa fossa un'antzianu Frases s’est posta a arriri biendi is arratroxas de is àterus ◊ fuant arretroxas a dógnia passu ◊ prus in artu andat e prus manna at a èssi s'arrutroxa a terra! ◊ at tentu un'arrutorza mala de s'àinu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chute Ingresu fall Ispagnolu caída Italianu caduta Tedescu Fall, Sturz.

fiocàda , nf: frocada Definitzione su frocare, passada de nie Sinònimos e contràrios niada 1, niadura Frases in piús de otant'annos, nonnu no ndhe aiat bidu mai fiocadas gai mannas e sighidas Terminologia iscientìfica tpm Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chute de neige Ingresu snowfall Ispagnolu nevada Italianu nevicata Tedescu Schneefall.

iscartinàda , nf: scartinada Definitzione su iscartinare; orrutòrgia a terra forte Sinònimos e contràrios addràbbulu, arratroxa, ischintogliata, scrantiada, stesorgiada, trabintada, tzapuada / cdh. smilunata Frases faiaus artzare e abbassare s’iscala de su carru allestru e carru e pitzochedhu pighiant iscartinadas malas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fait de s'écrouler, chute soudaine Ingresu falling heavily Ispagnolu desplome Italianu stramazzóne Tedescu schwerer Fall.

issònco , nm Definitzione orrutòrgia, istrampada mala / giare un'i. = arrúiri, donai un'arrutroxa Sinònimos e contràrios iscartinada, orrudòrgia Tradutziones Frantzesu chute, dégringolade Ingresu tumble Ispagnolu caída, revolcón Italianu ruzzolóne Tedescu Fall, Sturz.

istrampàda , nf: istrempata, istrumpada, strumpada Definitzione orrutòrgia mala a terra, de artu e a cropu; fintzes betada a terra fata apostadamente (a giogu); cropu forte, atzapulada a ccn. logu Sinònimos e contràrios addràbbulu, addrobbulada, arratroxa, arruta, ijonada, irdobboinada, iscorjada, isdobbinada, istràmpida, sciotada / cdh. strampata / istrumpa / atapada Maneras de nàrrere csn: giogare, gherrare a istrampadas = giogai, gherrai a istrumpas; fàghere o pònnere cosa a istrumpada = a istràmpidu Frases a s'umbra tua t'irroches fatendhe deo s'abbaidada… dias un'istrampada chi da'inie no ti toches! ◊ s'istrampada chi damus nos bàrriat de fangu ◊ est camminandhe a piotu a piotu pro no dare carchi istrampada 2. fint giogos de gioventude, a ghintadas e a s'istrampada, pro bogare balentia ◊ su fiascu no lu ponzas a istrumpada, ca est fridu! 3. su barconitu fit totu iscancaredhatu dae sas istrempatas de su ventu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chute Ingresu heavy fall Ispagnolu caída, desplome Italianu stramazzata Tedescu Fall.

istrampída, istràmpida , nf, nm: istrampidu, istràmpidu Definitzione su istrampare, su pònnere o betare de botu, a cropu, s'isciorrocu chi faet orruendho a cropu una cosa (e sa persona etotu), atzapulandho a terra / a i. = istrampendhe, a faladura a corpu, a frundhinu Sinònimos e contràrios istrampa, istrampada / istràmpinu 2. che l'ant postu a istràmpidu e l'ant segadu ◊ rúere a istràmpidu ◊ comente l'ant puntu, ndh'est istupadu su sàmbene a bullone e rutu est a istràmpidu ◊ lassesit annare sas valígias a istràmpidu ◊ comente l'ant dassadu andhare a istràmpidu at iscumeradu che cadhu ◊ in s'iscala no fales a istràmpidu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chute, coup, bruit sourd Ingresu bump, fall Ispagnolu caída, ruido producido al caerse Italianu caduta, bòtto, tónfo Tedescu Sturz.

niàda 1 , nf, nm: niadu 2, nibada, nivata Definitzione su frocare, fàere nie, ma fintzes fritu meda Sinònimos e contràrios fiocada, niadura / nibera Frases est fiochendhe meda: custa essit niada de sas mannas! ◊ tra una ghidhighia e una nibada, su tempus fit colandhe ◊ morzeit sa robba de sa niada manna in cuss'altura ◊ no l'apo a ilmentrigrare mai po cantu duro s'annu de su niadu mannu! 2. inoghe che at sole, ma in cuss'umbrinu bi est sa niada! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chute de neige Ingresu snowfall Ispagnolu nevada Italianu nevicata Tedescu Schneefall.

rúta , nf: arruta, irruta Definitzione su orrúere, su calare a terra a cropu de cosa istrantagiada o posta in artu, fintzes su fàere male po no tènnere sa fortza o coràgiu de si ndh'istare, de padire, agguantare Sinònimos e contràrios arratroxa, istrampada Maneras de nàrrere csn: àerendhe sa ruta ei su tzurumbone, sa r. e sa trajinada = su dannu e su zúdigu, su dannu e sa befe, unu male subra de s'àteru; ruta de cadhu, de àinu = ruta, istrampada dae cadhu, dae subra s'àinu Frases onzi passu una ruta e onzi ruta un'órchidu ◊ a sa ruta at fertu su bruncu ◊ in su paris l'assurtit una ruta e si truncat una cossa ◊ ruta e recaida 2. est mortu dae una ruta de cadhu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chute, écroulement Ingresu collapse Ispagnolu caída, derrumbamiento Italianu caduta, cròllo Tedescu Fall, Sturz.

scartinàda , nf: iscartinada* Definitzione orruta mala a terra, a forte, a cropu Sinònimos e contràrios arratroxa, irdobboinada, ischintogliata, tzapuada Frases càstia ita scartinada, po curpa de una saboga!… Tradutziones Frantzesu chute Ingresu fall Ispagnolu caída Italianu cascata, caduta Tedescu Fall, Sturz.

sciotàda , nf: isciotada* Definitzione orruta a terra a iscutuladura, a cropu / donai una s. a terra Sinònimos e contràrios arratroxa, atzapulada, dobbo 1, dubba, iscartinada, istrampada, tóbbida Tradutziones Frantzesu chute, bruit sourd Ingresu heavy fall Ispagnolu batacazo Italianu stramazzata, tónfo Tedescu Fall, Sturz.

scrantiàda , nf Definitzione orruta mala Sinònimos e contràrios alliscinada, fuzida, iscartinada, iscradiada, liscigada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mauvaise chute Ingresu heavy fall Ispagnolu costalada Italianu caduta rovinósa Tedescu heftiger Sturz.