arratròxa , nf: arretroxa,
arrutorza,
arrutroxa,
irrutorja,
orrudòrgia,
rutolza,
urrutorza Definizione
istrampada, calada a terra a cropu, forte, nau prus che àteru de gente
Sinonimi e contrari
addràbbulu,
arruta,
bótiu,
ijonada,
irdobboinada,
iscartinada,
iscorjada,
issonco,
istrampada,
trabintada
Modi di dire
csn:
donai un'arrutroxa a conca in bàsciu, a faci in terra, a paneri in terra = rúere a cúcuru ficadu, a buca a terra, a culu in terra; s'arretroxa de sa morti = ruta mala chi che ponet in sa fossa un'antzianu
Frasi
s’est posta a arriri biendi is arratroxas de is àterus ◊ fuant arretroxas a dógnia passu ◊ prus in artu andat e prus manna at a èssi s'arrutroxa a terra! ◊ at tentu un'arrutorza mala de s'àinu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chute
Inglese
fall
Spagnolo
caída
Italiano
caduta
Tedesco
Fall,
Sturz.
fiocàda , nf: frocada Definizione
su frocare, passada de nie
Sinonimi e contrari
niada 1,
niadura
Frasi
in piús de otant'annos, nonnu no ndhe aiat bidu mai fiocadas gai mannas e sighidas
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chute de neige
Inglese
snowfall
Spagnolo
nevada
Italiano
nevicata
Tedesco
Schneefall.
iscartinàda , nf: scartinada Definizione
su iscartinare; orrutòrgia a terra forte
Sinonimi e contrari
addràbbulu,
arratroxa,
ischintogliata,
scrantiada,
stesorgiada,
trabintada,
tzapuada
/
cdh. smilunata
Frasi
faiaus artzare e abbassare s’iscala de su carru allestru e carru e pitzochedhu pighiant iscartinadas malas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fait de s'écrouler,
chute soudaine
Inglese
falling heavily
Spagnolo
desplome
Italiano
stramazzóne
Tedesco
schwerer Fall.
issònco , nm Definizione
orrutòrgia, istrampada mala / giare un'i. = arrúiri, donai un'arrutroxa
Sinonimi e contrari
iscartinada,
orrudòrgia
Traduzioni
Francese
chute,
dégringolade
Inglese
tumble
Spagnolo
caída,
revolcón
Italiano
ruzzolóne
Tedesco
Fall,
Sturz.
istrampàda , nf: istrempata,
istrumpada,
strumpada Definizione
orrutòrgia mala a terra, de artu e a cropu; fintzes betada a terra fata apostadamente (a giogu); cropu forte, atzapulada a ccn. logu
Sinonimi e contrari
addràbbulu,
addrobbulada,
arratroxa,
arruta,
ijonada,
irdobboinada,
iscorjada,
isdobbinada,
istràmpida,
sciotada
/
cdh. strampata
/
istrumpa
/
atapada
Modi di dire
csn:
giogare, gherrare a istrampadas = giogai, gherrai a istrumpas; fàghere o pònnere cosa a istrumpada = a istràmpidu
Frasi
a s'umbra tua t'irroches fatendhe deo s'abbaidada… dias un'istrampada chi da'inie no ti toches! ◊ s'istrampada chi damus nos bàrriat de fangu ◊ est camminandhe a piotu a piotu pro no dare carchi istrampada
2.
fint giogos de gioventude, a ghintadas e a s'istrampada, pro bogare balentia ◊ su fiascu no lu ponzas a istrumpada, ca est fridu!
3.
su barconitu fit totu iscancaredhatu dae sas istrempatas de su ventu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chute
Inglese
heavy fall
Spagnolo
caída,
desplome
Italiano
stramazzata
Tedesco
Fall.
istrampída, istràmpida , nf, nm: istrampidu,
istràmpidu Definizione
su istrampare, su pònnere o betare de botu, a cropu, s'isciorrocu chi faet orruendho a cropu una cosa (e sa persona etotu), atzapulandho a terra / a i. = istrampendhe, a faladura a corpu, a frundhinu
Sinonimi e contrari
istrampa,
istrampada
/
istràmpinu
2.
che l'ant postu a istràmpidu e l'ant segadu ◊ rúere a istràmpidu ◊ comente l'ant puntu, ndh'est istupadu su sàmbene a bullone e rutu est a istràmpidu ◊ lassesit annare sas valígias a istràmpidu ◊ comente l'ant dassadu andhare a istràmpidu at iscumeradu che cadhu ◊ in s'iscala no fales a istràmpidu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chute,
coup,
bruit sourd
Inglese
bump,
fall
Spagnolo
caída,
ruido producido al caerse
Italiano
caduta,
bòtto,
tónfo
Tedesco
Sturz.
niàda 1 , nf, nm: niadu 2,
nibada,
nivata Definizione
su frocare, fàere nie, ma fintzes fritu meda
Sinonimi e contrari
fiocada,
niadura
/
nibera
Frasi
est fiochendhe meda: custa essit niada de sas mannas! ◊ tra una ghidhighia e una nibada, su tempus fit colandhe ◊ morzeit sa robba de sa niada manna in cuss'altura ◊ no l'apo a ilmentrigrare mai po cantu duro s'annu de su niadu mannu!
2.
inoghe che at sole, ma in cuss'umbrinu bi est sa niada!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chute de neige
Inglese
snowfall
Spagnolo
nevada
Italiano
nevicata
Tedesco
Schneefall.
rúta , nf: arruta,
irruta Definizione
su orrúere, su calare a terra a cropu de cosa istrantagiada o posta in artu, fintzes su fàere male po no tènnere sa fortza o coràgiu de si ndh'istare, de padire, agguantare
Sinonimi e contrari
arratroxa,
istrampada
Modi di dire
csn:
àerendhe sa ruta ei su tzurumbone, sa r. e sa trajinada = su dannu e su zúdigu, su dannu e sa befe, unu male subra de s'àteru; ruta de cadhu, de àinu = ruta, istrampada dae cadhu, dae subra s'àinu
Frasi
onzi passu una ruta e onzi ruta un'órchidu ◊ a sa ruta at fertu su bruncu ◊ in su paris l'assurtit una ruta e si truncat una cossa ◊ ruta e recaida
2.
est mortu dae una ruta de cadhu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chute,
écroulement
Inglese
collapse
Spagnolo
caída,
derrumbamiento
Italiano
caduta,
cròllo
Tedesco
Fall,
Sturz.
scartinàda , nf: iscartinada* Definizione
orruta mala a terra, a forte, a cropu
Sinonimi e contrari
arratroxa,
irdobboinada,
ischintogliata,
tzapuada
Frasi
càstia ita scartinada, po curpa de una saboga!…
Traduzioni
Francese
chute
Inglese
fall
Spagnolo
caída
Italiano
cascata,
caduta
Tedesco
Fall,
Sturz.
sciotàda , nf: isciotada* Definizione
orruta a terra a iscutuladura, a cropu / donai una s. a terra
Sinonimi e contrari
arratroxa,
atzapulada,
dobbo 1,
dubba,
iscartinada,
istrampada,
tóbbida
Traduzioni
Francese
chute,
bruit sourd
Inglese
heavy fall
Spagnolo
batacazo
Italiano
stramazzata,
tónfo
Tedesco
Fall,
Sturz.
scrantiàda , nf Definizione
orruta mala
Sinonimi e contrari
alliscinada,
fuzida,
iscartinada,
iscradiada,
liscigada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mauvaise chute
Inglese
heavy fall
Spagnolo
costalada
Italiano
caduta rovinósa
Tedesco
heftiger Sturz.