bàdhu 1 , iscl Definizione
foedhu chi donat s'idea de una duda, de una cosa chi s'iat a bòllere ischire = chini scit…, s'incapat…, fortzis…
Sinonimi e contrari
abbà!,
abbellabbatu,
acabore,
atamore,
badhone,
badhuveru,
chinnicoi,
chissae,
mentecoi,
mih!
Frasi
badhu ite pessat! ◊ badhu bidu nos at?! ◊ badhu ite si ndhe at fatu de cuss'ànima bona! ◊ badhu a chie at a tocare! ◊ badhu proite, mi so cumbintu chi carchi cosighedha l'at dassada! ◊ badhu candho bi torras a frorire, Sardigna mea!
2.
a sas primas badhu chi nono, ma abbellu abbellu zente za bi ndh'at a àere
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
qui sait…,
va,
aller savoir (fam)
Inglese
goodness knows
Spagnolo
quién sabe
Italiano
chissà
Tedesco
wer weiß.
ischíre, ischíri , vrb: iscíara,
iscie,
iscire 1,
isciri,
issí,
issire 1,
sciri Definizione
àere idea precisa de calecuna cosa, su connòschere sa cosa po comente est, arresurtau de su imparare, de su bíere o intèndhere, de su cumprèndhere, de su istudiare / ger. iscendo, ischindhe, ischindho, ischendhe; pps. ischidu, ischípidu
Sinonimi e contrari
connòscere,
dischire
Modi di dire
csn:
dare a i. una cosa = nàrrere, mandai s'isceda; bènnere a i. = arrennèsciri a isciri, ischire pro cumbinassione; i. a intèndhere = isciri pro dh'èssiri inténdiu; i. a (+ inf. vrb.) = èssiri bellu a…; i. una cosa chei s'abba = ischire una cosa bene meda; i. su logu, a unu logu = connòschere su logu, ischire inue est cussu logu, inue si colat pro bi lòmpere; i. unu logu = ischire inue…; i. sa lessione, una cantone, i. una limba = connòschere bene a puntu de la nàrrere, de la faedhare; ischiresila = pessare una cosa zusta innantis de cumbinare, inzertare sa cosa coment'e ischíndhela innantis; su de no ischire = s'ignoràntzia; ischire una cosa, una nova, dae calicunu = po dh'àere inténdhia a calecunu
Frasi
cussos no iscint it'est piedade: sos novellos cainos iscint solu a uchídere zente ◊ cussu est su brebu de is ci issiant s'arte de bivire (B.Liori)◊ ndhe isco una, de fémina, ma bella, mih: ti at a piàghere ebbia! ◊ eite si ti l’ischint: a caserma ti acusant! ◊ pro bi l'àere ischidu chi fit gai totu físsios… za no ti aia lassadu cojare cun isse! ◊ tue dh'issis: passo sa die tra bàtoro muros, tra líbberos e paperis e giornales ◊ ti l'at ischidu totu sa bidha!
2.
l'apo ischidu a intèndhere chi fist isperiguladu fatu! (G.Ruju)◊ mancari fachendhe a pastore, ischiat a lèzere e a iscríere e fit de fàcheres e de allegas a sa mannina ◊ gai iscat a manigare cantu ischit a fàghere faina!
3.
a l'ischis a sa pinneta issoro? ◊ a Monte Unturzu no l'isco, no bi so andhadu mai ◊ eo puru l'isco su caminu! ◊ isco unu logu chi bi ponet antunna meda ◊ chi sa domu mia no iscínt, dhus pregu de domandai! (Sitzia)
4.
si ch'est andhadu a iscola chentza ischire sa lessione ◊ bae, rispondhe tue ca ischis su frantzesu! ◊ de cantzonis no ndh'ischiu mancu una
5.
importat pagu a ti dare a ischire inue totugantu so istadu ◊ a s'amigu tou li cheret dadu a ischire chi ses cojendhe ◊ bos lu fato a ischire comente est
6.
tue ti l'as ischida, maridu nanu chirchendhe! (P.Mossa)
7.
su de no ischire za est cosa bona!…
Cognomi e Proverbi
prb:
a chini no iscít est parenti o cumpàngiu de chini no bit
Etimo
ltn.
scire
Traduzioni
Francese
savoir
Inglese
to know
Spagnolo
saber
Italiano
sapére
Tedesco
wissen,
kennen.
sabiénscia, sabiéntzia , nf: (sa-bi-én-sci-a)
sapiénscia,
sapiénsia,
sapiéntzia Definizione
su ischire, su cunsiderare e fàere is sàbios, su èssere sàbios in su sensu méngius e prus erricu
Sinonimi e contrari
sabidoria,
sabiesa,
sabine,
sabiore
| ctr.
locura
Frasi
so cumbintu chi pro locura, no pro sabiénscia, a mi crere tantu abbistu fia ispintu ◊ sa providéntzia divina ti at dadu tratos, bellesa e sabiéntzia
Traduzioni
Francese
savoir,
sagesse
Inglese
understanding
Spagnolo
sabiduría
Italiano
sapiènza
Tedesco
Weisheit.
sabièsa , nf: saviesa,
saviéscia Definizione
su èssere sàbios
Sinonimi e contrari
sabidura,
sabiénscia,
sabine,
sabiore,
savímene
| ctr.
dortidúdine,
locura,
trotímene
Frasi
s'antiga saviesa no ispírigat prus su bene dae su male ◊ Deus ti at dadu saviéscia
Etimo
itl.
saviezza
Traduzioni
Francese
savoir,
sagesse
Inglese
wisdom
Spagnolo
sabiduría
Italiano
sapiènza,
saggézza
Tedesco
Weisheit,
Wissen.