giudísciu , nm: giudíssiu,
giudítziu,
zudísciu Definizione
su averguare e iscumbatare is cosas, mescamente is chistiones naendho su chi si ndhe pentzat o fintzes betandho una senténtzia; capacidade de cunsiderare bene is cosas, de dhas fàere giustas, cun sabiesa
Sinonimi e contrari
capia,
sabiesa,
selembru,
sinnu
Modi di dire
csn:
bogai de giudítziu = fàghere irbariare; pèrdiri su giudítziu = irbariare, essire macu; giudítziu universale = su chi at a fàghere Deus a sa fine de totu sos tempos a totugantos; pàrrere su g. universale = irfaghíndhesi totu, unu mamudinu mannu
Frasi
custos funt is giudítzios chi apo iscritu po is poesias chi ant mannau a su de duos cuncursos ◊ su giudítziu po is poesias dhu lassaus a espertos e apassionaos: est a issos ch'ispetat a giare su pàrrere
2.
destruidos cheriant custos chi no ant fide e ne giudísciu ◊ custa est sa terra chi mi at dadu giudítziu in sa vida ◊ cussa picioca fait is cosas cun giudítziu
3.
a proba est su Giudítziu universale: ma sos umanos vivent in delíriu e parent in continu carrasciale (P.Casu)◊ finas sos montes trement dae fundhu chi paret su giudísciu universale!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
bon sens,
sagesse
Inglese
wisdom
Spagnolo
juicio,
sabiduría
Italiano
giudìzio,
saggézza
Tedesco
Urteil,
Weisheit.
sabidoría , nf: sabiduria,
sapidoria Definizione
su èssere sàbios, capacidade de pentzare e fàere totu is cosas cun cunsideru, abbaidandho su prus giustu, su prus méngius, su necessàriu
Sinonimi e contrari
gusàriu,
sabine,
sabiore,
sapidóriu
| ctr.
locura,
macheine
Frasi
"Iscurta, abbàida e càglia" fut cumandhamentu de sabidoria chi sos mannos ammentaiant a sos chi funt creschendhe ◊ sa sapidoria animaiat sos printzípios giurídicos de sa Carta de Logu ◊ in su mundhu, de sabidoria bi ndh'at pagu meda
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
sagesse
Inglese
wisdom
Spagnolo
sabiduría
Italiano
saggézza
Tedesco
Weisheit.
sabièsa , nf: saviesa,
saviéscia Definizione
su èssere sàbios
Sinonimi e contrari
sabidura,
sabiénscia,
sabine,
sabiore,
savímene
| ctr.
dortidúdine,
locura,
trotímene
Frasi
s'antiga saviesa no ispírigat prus su bene dae su male ◊ Deus ti at dadu saviéscia
Etimo
itl.
saviezza
Traduzioni
Francese
savoir,
sagesse
Inglese
wisdom
Spagnolo
sabiduría
Italiano
sapiènza,
saggézza
Tedesco
Weisheit,
Wissen.
sabiòre, sabiòri , nm: sapiore Definizione
su èssere sàbios
Sinonimi e contrari
sabidoria,
sabiénscia,
sabiesa
| ctr.
locura
Frasi
fint de grandhe respetu siat pro su sabiore e siat pro su grabbu chi aiant fatendhe sas cosas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sagesse,
bon sens
Inglese
common sense
Spagnolo
sabiduría,
juicio
Italiano
saggézza,
assennatézza
Tedesco
Weisheit,
Vernunft.
séru , nm: sieru Definizione
su si serare, su cunsiderare bene totu is cosas, sa capacidade de si acatare de una cosa e de dha cumprèndhere
Sinonimi e contrari
àrviu,
imprastu,
saeru,
selembru,
sinnu
Modi di dire
csn:
male chentza s. = male (fintzas pecu, físsiu) chi unu no si lu connoschet; fémina, ómine de s. = abbistus, àbbilis, atentus, giuditziosus; cane de s. = chi abbizat; leare su s. de carchi cosa = leare oru, àrviu; fora de seru = fora de tinu, chi no atinat, ammachiadu; èssere in seru = in tinu, zustu de conca
Frasi
sas criaduras sunt chentza seru, ma su mannu depet atuare a su chi faghet! ◊ de sa note chi ant segadu a pedra sos bidros de sos barcones nche li est intrannadu unu seru malu ◊ cussu est macu chena seru ◊ a sos fizos de seru su nuraghe mustrat luntanas andheras ◊ est galu a seru sanu mancari apat giampadu sos chent'annos ◊ carimanna, si seru aias tentu ti fist assolada che murone! (M.Murenu)◊ tue morta e deo… ancora so in seru?! ◊ ses resultadu sentza cunsideru ca in sa conca no giughias seru ◊ faedha sintzeru, prite ue sia no ndhe tenzo seru ◊ cussa est genti chen'e sieru!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
jugement,
sagesse,
conscience
Inglese
judgement,
consciousness
Spagnolo
juicio,
sabiduría,
conciencia
Italiano
sénno,
giudìzio,
saggézza,
consapevolézza
Tedesco
Verstand,
Vernunft,
Weisheit,
Bewußtsein.