afaltài, afaltàre , vrb: afartai, faltai Definizione fàere farta, no fàere sa cosa; su si sapire in crupa, leare s'asséliu a sa cusciéntzia Sinonimi e contrari ammancai 2. mi afartant is notis abbilladas e po medas poitas no agatu resposta Etimo srd. Traduzioni Francese se sentir coupable Inglese to feel guilty about stg Spagnolo faltar, tener la conciencia sucia Italiano sentirsi in cólpa, in fallo Tedesco sich schuldig fühlen.

arrancài 1 , vrb Definizione pigare s'arrancu, su fragu Sinonimi e contrari acarigai, annajare, annàsere, fiagare, franigai, nuscai Frasi sentza de mancu biri nudha connoscit tot'is fragus: cussu arrancat bèni, lah! ◊ cussu no bit e no arrancat ◊ mancai arranchis, de custu tui no ndi papas! ◊ is topis fiant cun su bruncu frungi frungi, arranchendi in logu de casu ◊ cussa si satzat sa pecedha e nosu arrancaus su fragu! Etimo srd. Traduzioni Francese flairer, sentir Inglese to smell Spagnolo oler Italiano odorare Tedesco riechen.

intèndhere , vrb: intendi, intèndiri, intènnere Definizione ingòllere cun s’oidu, cun is origas, totugantu su chi si podet cunsiderare sonu, boghe, fintzes chentza dhue atuare o pentzare, chentza iscurtare apostadamente; dhu narant fintzes in su sensu de pònnere mente a su chi narat s’àteru, de dh’acuntentare, in su sensu de fàere efetu; rfl. istare de salude, sapire calecuna cosa de malu o de bonu in sa carena / pps. inténdhidu, intésiu; ger. intendhendhe, intendhindhe Sinonimi e contrari sentire Modi di dire csn: èssiri bellu, o malu, a intèndiri = chi intendhet o chi no intendhet cun fatzilidade, chi no pecat o chi pecat a origras (ma fintzas chi ponet o no ponet mente); intèndhere a un'incamba = cumprèndiri allu pro cibudha; intè, intè!…, intendei!… = labai!; za l'intendhes = zenia de nada, in mesu de su chistionu, in mesu de un'àtera fràsia (e pro cussu iscrita in mesu de duas vírgulas), po no arrepítiri ma fintzas po fai arregordai su chi in su chistionu unu at giai nau; intendheresila = andai de acórdiu (fintzas èssiri afancedhaus a iscusi); abarrai inténdius = abarrai de acórdiu; mancu intesa l'at! = su corpu chi at leadu l'at furminadu, mortu in s'istante Frasi est s'orija infadada de cantu a sa limba intendhiat ◊ a chie l'as intesu a nàrrere gai, maleducadu?! ◊ intendho chi sos babbais sunt fatendhe a litru intreu! ◊ chini no intendit a fuedhus no intendit mancu a cropus ◊ intendho su coro a bàtimos 2. atzerrieimí su dotori ca m'intendu totu caramau! ◊ candu dh'arrexonasta no fut prus cudhu: si bit ca si dh'intendiat, sa maladia ◊ nerit, ita s'intendit? aundi dh'increscit? ◊ su malàidu como s'intendhet bene ◊ candu si est inténdia at avisau sa levadora 3. intesa l'at: cheret nàrrere chi cussa fit sa meighina zusta ◊ Gesugristu, iscurtainnosí, intendeinnosí! ◊ gei est bellu a intendi, pichiendi totu s'ora!…◊ cussu est malu a intèndhere: li naras sa cosa a tantas bias ma no ponet mente etotu! 4. sa muzere si l'intendhiat cun àter'ómine ◊ su mere si l'intendhiat chin sa teraca ◊ fint a cumone ma no si l'intendhiant e ant iscrobadu 5. cussu, za l'intendhes, est malu: totu su chi at fatu a mie? odheu!… Cognomi e Proverbi prb: chie no intendhet peràulas mancu corpos! Etimo ltn. intendere Traduzioni Francese entendre, sentir Inglese to hear Spagnolo oír Italiano udire, sentire Tedesco hören.

intzichíre , vrb Definizione fàere a corpu malu feri 'ene, andhare bene, arresurtare bene su chi si narat o chi si faet fintzes chentza ndh'èssere seguros; intrare, istichire Sinonimi e contrari inciviri, ingertai, intzecare 1 / iferchire, intrare, intzicare Modi di dire csn: intzichidu ti est? = intesu l'as?, a ti resurtat?; intzichire una surra = surrai, donai una carda de corpus 2. aiat intzichidu sa cresura de sazos de prunetza chi no b'iferchiat mancu su porcu ◊ no li fit avassata mancu sa balia de intzichire un'impodha a s'àinu ◊ custos sunt totu colpos chi intzichint Etimo itl. inzeccare Traduzioni Francese deviner, sentir Inglese to guess, to acknowledge Spagnolo acertar Italiano azzeccare, recepire Tedesco versetzen, erraten, aufnehmen.

«« Cerca di nuovo