costanàre , vrb: acostanare Definizione
fàere costanas, freaduras
Sinonimi e contrari
friai,
malandrare,
piticare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
érafler,
écorcher
Inglese
to produce a sore in sthg
Spagnolo
escocer,
rozar
Italiano
fare guidalésco
Tedesco
Druckschaden machen.
fragiàre , vrb: frajare,
frazare Definizione
su bènnere o fàere bènnere mancu de sa cosa posta a fàere isfortzu o trebballu, chi deasi acabbat po èssere débbile, segada, freada (nau de sa pedhe), bècia; abbandhonare una cosa chi no s'impreat prus; impreare, ispèndhere, ispaciare
Sinonimi e contrari
acabbae,
arrogai,
consumai,
conciumire,
finire,
infinigae,
istradhusciare,
malocrare
/
friai,
malandrare
Frasi
chie est massone no che frazat sos ossos in presone (L.Ilieschi)◊ mamas chi ant frazadu sa mezus gioventude, ancora pitzinnas parent betzas ◊ s'avaru no si setzit ca frazat sa cadrea, no movet passu ca frazat sos solos ◊ prus si ruet e prus su corpus si frazat ◊ cussos si ant frazadu s'onestade ◊ prite su tempus meu cun sas fiaras no ti l'as frazadu?
2.
apo frazadu milli ispijitos ◊ at frazadu sa broca
3.
fit unu cadhitu frajadu e mortu de fàmine ◊ a s'àinu frajadu sedha dhu pículat
4.
sos milliardos bi sunt ma no si podent frazare ◊ su carrarmadu cun d-una incricadedha frazat unu bidone de binzina
Cognomi e Proverbi
prb:
chie servit a segnore sa domo sua la frazat: in s'órriu ponet paza e in sa cuba lentore
Traduzioni
Francese
détériorer,
user,
écorcher
Inglese
to deteriorate,
to wear (out),
to damage,
to excoriate
Spagnolo
deteriorar,
gastar,
estropear,
excoriar
Italiano
deteriorare,
logorare,
sciupare,
escoriare
Tedesco
verderben,
abnutzen,
abschürfen,
aufreißen.
iscalaviàre , vrb: iscaraviare,
iscraviare Definizione
arrasigare sa pedhe pigandhondhe unu pígiu
Sinonimi e contrari
abbranchiare,
afranchiare,
arrancare,
arranculare,
farrascare,
isalaviare,
iscazolare,
iscorroncare,
scarrafiai,
rafiare
Frasi
ndhe acudeint cun binujos e coidales iscalaviados ◊ mi leeit a trazu atapèndhemi sa conca e iscaravièndhemi in ancas ◊ mi apo iscalaviatu unu bobboi
Traduzioni
Francese
écorcher
Inglese
to excoriate
Spagnolo
excoriar
Italiano
escoriare
Tedesco
abschürfen.
iscogliàre , vrb: iscolgiare,
iscolzare,
iscorgiai,
iscorgiare,
iscorjare,
iscorzare,
iscrogiare,
iscroxai,
scorgiai Definizione
bogare o tirare sa pedhe, su córgiu, a un'animale mortu, nau fintzes in cobertantza po isfrutare meda a ccn.; ispuligare frutos o àteru (morisca, patata, castàngia)/ iscolzare un'imbriaghera, una maladia = isturdire, irbentiare, bínchere una maladia
Sinonimi e contrari
ispedhare
/
iscorgiolare,
scogorgiare,
spilloncai
/
passai,
scexiai
Frasi
su pastori fiat iscroxendi unu pegus mortu ◊ custa pàtria mischina si la sunt iscorzendhe che sacaju ◊ chini no iscít iscroxai istampat o fait taca a sa pedhi ◊ soi iscorgiandu patata po su pràngiu
2.
cresciat sa miséria de chini si fut iscroxau po pagai is abbogaus ◊ sos batulinos cherent istitados ca sunt iscorzendhe sa mama! ◊ tocat a bos'iscidareis, cinono bos acabbat de iscorgiari!
3.
sa muschera iscòrgiat, ma su gadhighinzu est malu a iscorgiare!
4.
su pratu de ferrusmaltu est totu iscroxau
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
écorcher,
dépouiller
Inglese
to flay
Spagnolo
despellejar,
desollar
Italiano
scuoiare
Tedesco
häuten.
iscorjadòre , nm: iscroxadori Definizione
chie iscòrgiat, macellandho pegos
Sinonimi e contrari
ispedhadore
Frasi
frisciura e conca ndi dhas pigant is iscroxadoris po su trabballu insoru
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couteau à écorcher,
écorcheur
Inglese
flaying knife
Spagnolo
desollador
Italiano
scortichino
Tedesco
Schindmesser.
ispedhàre , vrb: ispedhiare,
spedhai Definizione
tirare o bogare sa pedhe a s'animale mortu e fintzes bochíere; bínchere totu sa posta a su giogu / ispedhiare s'ànima a unu = ofèndiri, pigai a s'ànima, a dónnia logu
Sinonimi e contrari
iscogliare,
ispellitzare
/
ispedhire,
spilossai
Frasi
l'aia pótida ispedhiare, sa guàrdia, ma apo pessadu a sa pitzinna ◊ a cussu che dh'ant ispedhiadu ca fit malu
2.
che li apo ispedhadu totugantu, zoghendhe a cartas!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
écorcher
Inglese
to skin
Spagnolo
desollar
Italiano
spellare,
scuoiare
Tedesco
häuten.
ispigiolàre , vrb: ispijolare,
ispizolare Definizione
illimpiare de su pigiolu, segare su pigiolu, sa corgiola, nau de frutuàriu e fintzes de su primu pigighedhu de sa pedhe
Sinonimi e contrari
ispigirigare,
ispulicare,
spilloncai
Frasi
sa patata, candho est apenas bogada, si podet ispizolare a rasigadura ◊ si bi la faches a ispizolare s'arantzu in d-unu cantzu solu t'isposas intro de s'annu…◊ su chiu de sa méndhula ispizolat candho est friscu, o sicu si est postu in abba budhida ◊ depo ispijolare sa castagna
2.
sa brusiadura li at ispizoladu su dossu che una figu fata, sa pedhe ndh'essiat a corriolos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
éplucher,
écorcher
Inglese
to abrade,
to graze
Spagnolo
pelar,
excoriarse,
pelarse
Italiano
sbucciare,
escoriare
Tedesco
abschürfen.
scorgiài, scorgiàri , vrb: iscogliare*,
scroxai Definizione
tirare sa pedhe, bogare su córgiu a un'animale bochitu, ma nau fintzes in cobertantza po isfrutare meda; ispuligare, segare su corgiolu a unu frutu o cosas deasi (figumorisca, patata, castàngia, ou), istacare su corgiolu a is linnas
Sinonimi e contrari
iscorgiolare,
spilloncai
| ctr.
incroxolai
Modi di dire
csn:
scroxai morisca, aràngiu (o àteru frutuàriu cun corza) a ordixi = a ungras, a manos, chentza lepa (tiat èssere a s'aurdixi)
Frasi
boghit a pillu su dinai chi mi depit o dhu scroxu a us'e conillu!
Traduzioni
Francese
écorcher
Inglese
to skin
Spagnolo
desollar
Italiano
scorticare
Tedesco
abdecken,
häuten.