annuài 1 , vrb: annuare, nuare Definizione carragiare de nues (deunudotu o in parte a tretos), su si pesare nues in s'aera (vrb. aus. èssere o fintzes àere); in cobertantza, essire tristu / annuaisí a logus a logus = annuare a nues lascas, itl. ragnare Sinonimi e contrari abbudhonare, annuidai, cuculare, incuculare, incumbuxae | ctr. isclarire, ispalaciae Frasi s'aera si est annuendhe, paret in chirca de pròere ◊ si s'annuat cuguzat su sole e faghet fritu ◊ oe no bi at annuadu Terminologia scientifica tpm Etimo srd. Traduzioni Francese obscurcir, assombrir Inglese to get cloud Spagnolo nublar Italiano annuvolare, rannuvolarsi Tedesco sich bewölken.

imbruscài, imbruscàre , vrb rfl Definizione si narat de s’aera candho si ammontat de nues e in cobertantza de gente puru candho si ofendhet o si primmat o si dha pigat po su malu su chi dhi narant o faent Sinonimi e contrari abbudhonare, annuai 1, cuculare | ctr. iscrarire, ispalaciae 2. su predi si fiat imbruscau intendendi nendi ca s'Evangéliu fiant paristórias Etimo srd. Traduzioni Francese se couvrir de nuages Inglese to cloud over Spagnolo nublar Italiano annuvolare Tedesco bewölken.

incuculàre , vrb: incugulare Definizione su si pesare o pònnere nues in s'aera; nau in cobertantza de unu, fàere in cara trista, séria, pentzamentosa Sinonimi e contrari abbudhonare, annuai 1, cuculare, incumbuxae | ctr. isclarire, ispalaciae Frasi isperemas chi no incúculet (G.M.Cabras)◊ gelu, bidhia e chelu incuguladu no tent esístere nemmancu in s'ammentu (S.Casu) Etimo itl. incocollarsi Traduzioni Francese se couvrir de nuages, s'assombrir Inglese to cloud over Spagnolo nublarse Italiano rannuvolarsi Tedesco sich bewölken.

infumàda , nf Definizione nue de fumu e fintzes de pruine chi pesant animales o màchinas currendho; in cobertantza, fama chi essit de ccn. Sinonimi e contrari fumera / lumenada, nomena, sonedhu Traduzioni Francese nuage de poussière Inglese dust cloud Spagnolo polvareda Italiano polveróne Tedesco Staubwolke.

nuàtza , nf Definizione nue mala, de tímere Sinonimi e contrari nuone Frasi sas nuatzas si fint, in cussu, annatas e fit torradu iscuru che in buca Traduzioni Francese grand nuage Inglese big cloud Spagnolo nubarrón Italiano nuvolóne Tedesco große und finstere Wolke.

núe , nf: nughe 1, nui Definizione cumossu mannu de vapore cracu e artu in s'aera / min. nuighedha, nuedha Sinonimi e contrari annúelu, núili / bolu, fiotu Modi di dire csn: is nuis podint èssiri: para (nue manna), grussa (nue russa), a brebeis, fumatzu (nuighedhas chi abbarrant apustis próidu), nebidatzu (nues bassas o néula arta), nui crocada, nui arrungiosa (a pizu fine); pesàresi sas nues = annuàresi s'aera; nuone = nue manna meda; nuatza = nue mala, de timire; nue de abba, de ràndhine = refrigada, iscutulada de àcua, de làndiri de ccn. nui passendi; nue de bentu = sulada, móida forte de ària; nues de abba, de ràndhine, de nie, de bentu = nuis chi de seguru ant a ghetai àcua, làndiri, ní, fai bentu; bènnere a nues (nau de àcua, ní, làndiri) = betare unu pagu, sessare, torrare a betare, gai comente colant sas nues; èssere a nues (nadu de puzones, musca, títula, zente) = a meda, aici meda de fai comenti e una nui; pònnereche a unu in nues de chelu = abantaidhu meda; essíreche in nues de chelu = pretènnere tropu; pònnere nue a su sole = chircare de cuare su chi no faghet, sas cosas prus ladinas; nue mele, nue rúgia = maladias de su trigu Frasi is nuis bàscias atressillant su meriali ◊ si fit pesata bete nughe de fumu! ◊ si est pesendhe nues, chissaghi proat! ◊ sas nues sunt ammuntendhe sos montes ◊ su bentu che truvat sas nues ◊ su sole nch'est cupatu in palas de sas nughes (A.Pau) 2. custas dies s'abba est benindhe a nues ◊ una nui de carrogas ◊ sos puzones a nue falant a s'aumbrare ◊ canno achirrant cussas nughes de tzilipirche si nche mànnicant totu ◊ bi fit sa zente a nues ◊ ti che pínnighet sa nue mala! ◊ sos ariopranos colaiant a nues 3. comintzeit a bantare sa muzere ponzendhechela in nues de chelu ◊ già bos ndhe abbidides chi cherent pònnere una nue a su sole! 4. pro essire ispeta chi che colet sa nue de s'abba, ca t'ifundhet Terminologia scientifica tpm Etimo ltn. nube(m) Traduzioni Francese nuage Inglese cloud Spagnolo nube Italiano nube, nùgolo Tedesco Wolke.

piueràza, piueràzu , nf, nm Definizione pruine bolandho, pesau a bolare Sinonimi e contrari peúere, proine Frasi una nue de piueraza che intreit in sas zannas abbeltas Etimo srd. Traduzioni Francese tourbillon de poussière Inglese dust cloud Spagnolo polvareda Italiano polverìo Tedesco Staubwolke.

prueràrgia, prueràrza , nf: prugheraza Definizione pruine etotu ma pigau a meda, a nue Sinonimi e contrari brúere, bruine, piúghere Frasi nue de prugheraza ◊ prugheraza de istedhos nobales mi est fudighinandhe sa petorra (G.Piga) Etimo srd. Traduzioni Francese tourbillon de poussière Inglese dust cloud Spagnolo polvareda Italiano polverìo Tedesco Staubwolke.

«« Cerca di nuovo