àchina , nf: àghina, àgina, àina, àniga, àxina Definizione su frutu chi bogat sa bide, a gurdone, a pibiones prus o prus pagu cracos e matucos segundhu sa calidade / crezes de àghina: de mústiu (abbosa meda), de manigare (a pipiones prus maduros, aghedhosa), de pabassa (aghedhosa, cun pagu sèmene, bianca); apiconi de àxina = budrone, apisile; su fodhone = su fodhi, su pillonchedhu de su pibioni; àxina abbinada = ua cota azummai guastèndhesi in su fundhu, cun su pipione modhe modhe e mesu torradu a su fodhe / calidadis de àxina po papai: apesòrgia, arbasólica, arretallau, galopu, litàchina/titiaca, muscatellò; calidadis de àxina de mustu: alveniadu, arremungiau, barriadòrgia, bovale, bovaledhu, carenisca, cuscusedha, laconarzu, mantzesu, muristellu, nuragus, pascale, retagliadu, semidanu, sintzilosu, zirone / àxina de coloru = zenia de erba chi faghet subra sas rocas, de sas caberturas (Sedum andegavense) Sinonimi e contrari ua Frasi s'àxina ocannu est bella ingrania ◊ s'àgina ocannu est bella e sa sarmenta sana ◊ po s'ierru si apicat s'àghina, si arrimat sa figu de giuncu e sa pilladra de pira matzi niedha Terminologia scientifica bng Etimo ltn. acina Traduzioni Francese raisin Inglese grapes Spagnolo uva Italiano uva Tedesco Trauben.

ammustài , vrb: ammustare Definizione catzigare, istrecare o mòlere s’àghina po fàere su mustu; aciúnghere mustu; piscare sa binatza a istrégiu (cofa) po che lassare iscolare su mustu innanti de dha prentzare Etimo srd. Traduzioni Francese fouler le raisin Inglese to press grapes Spagnolo pisar la uva Italiano pigiare l'uva Tedesco die Trauben pressen.

binnennài , vrb: binnennare, vinnennare Definizione segare e arregòllere totu s'àghina de is bíngias, ma fintzes incungiare àteru / b. casidhos = bogai su meli Frasi a binnennare che daet a sa bandha de mesu cabidanni ◊ zughiant s'idea de binnennare ma no bi ant binnennadu Etimo srd. Traduzioni Francese vendanger Inglese to harvest grapes Spagnolo vendimiar Italiano vendemmiare Tedesco lesen, Weinlese halten.

brutòne, brutòni , nm: budrone 1, budroni, burdone, burdoni 2, prudone, vurdone Definizione s'àghina comente dha bogat su fundhu totu a pibiones acanta de pare cracos; s'ispiga de su moriscu; trintzilleri o gurdonedhu de bobbois chi leant po piscare; cosa posta craca coment'e pibiones de àghina in su gurdone; genia de abbordau, ricamu / partes de su b.: tenaghe o cambu, carena o iscovili, iscaluza, pipione; zenias de b.: budrone mannu, minore, afissu (tipiu), lascu (sciortu), cotu, papabassadu, guastu Sinonimi e contrari budrilloni, gudrilloni, gudroni, iscala 1, pendhone, trone Modi di dire csn: budrone de istrunellos = bolu de istúrulos; s'Udrone = sos Pudhighinos, fiotu de sete istedhos chi si parent afissos, acurtzu de pare Frasi nos fimus ispartinatos in sa vintza secànnenche sos brutones ◊ est che binza chene burdones ◊ budrones de ua fint pendhulendhe cun pupujones mannos cantu una pruna 2. unu budrone de triguíndia Cognomi e Proverbi smb: Budroni Terminologia scientifica rbr Etimo ltn. butrone(m) Traduzioni Francese grappe Inglese bunch of grapes Spagnolo racimo Italiano gràppolo d'uva Tedesco Traube.

campanínu , nm: camparini, camparinu Definizione gurdone de àghina pitichedhedhu, mescamente de is chi su fundhu bogat e che arresurtant a trigadiu Sinonimi e contrari carràmbalu, cicillone, iscaligione, iscalúgia, ispérula, pimpillia, popurustu, pripixone, scalonina, scrichilloni, sprimpilloni, tzitzicra Frasi piciochedhas, mi arracumandu su pibioni de terra e is camparinis cotus: arrigollendi totu! Terminologia scientifica rbr Etimo srd. Traduzioni Francese grappillon Inglese small bunch of grapes Spagnolo cencerrón Italiano racìmolo Tedesco Rispe.

cicillòne, cicillòni , nm: sciscilloni Definizione gurdone de àghina pitichedhu, de cudhos chi sa bide bogat prus che àteru a trigadiu Sinonimi e contrari campaninu, carràmbalu, iscalúgia, pimpillia, popurustu, pripixone, scalonina, scrichilloni, sprimpilloni, tzitzicra Cognomi e Proverbi smb: Cicilloni Terminologia scientifica rbr Etimo srd. Traduzioni Francese grappillon Inglese small bunch of grapes Spagnolo cencerrón Italiano racìmolo Tedesco Träubchen.

frobbàdu , nm Definizione una calidade de àghina bianca, e de binu, chi assimbígiat a su nuragus Traduzioni Francese raisin "torbato" Inglese kind of white grapes Spagnolo cepa de uva blanca y el vino que da Italiano torbato Tedesco eine sardische Wein sorte (trauben).

iscalúgia , nf, nm: iscaruza, iscaluza, iscaluzu 1 Definizione min. de iscala 1: gurdone pitichedhedhu, de cussos chi essint a úrtimu, trigadios, e fintzes una parte pitica de su gurdone mannu: est unu upm.; dhu narant fintzes po ccn. de pagu importu, chi contat pagu Sinonimi e contrari campaninu, carràmbalu, cicillone, iscaligione, iscalone, iscanutza, ispérula, pimpillia, popurustu, pripixone, scalonina, scrichillia, scrichilloni, sprimpilloni, tzitzicra / ttrs. iscarúghia Frasi s'iscaluza crua, binnennendhe, no l'amus collida ◊ si at manigadu un'iscaluza de ua ◊ ndhe cherent collidas cussas iscaluzas de ua 2. si Dante fit poete, padre Luca no fit iscaluzu! Terminologia scientifica rbr Etimo srd. Traduzioni Francese grappillon Inglese small bunch of grapes Spagnolo cencerrón Italiano racímolo Tedesco Träubchen.

prudòne , nm: brutone*, prutone, pudrone, pudroni, purdoni, putrone, vurdone Definizione sa prima àghina (prima muta o pasia) comente dha bogat su fundhu de sa bide; s'ispiga de su moriscu; is bobbois chi portant a piscare po esca; cosa posta craca a bisura de pibiones de àghina in d-unu gurdone; genia de ricamu Sinonimi e contrari budrilloni, gudrilloni, gudroni, iscala 1, trone Frasi prannucas de chessa, prudones de tandha ◊ candho sas ispinas de bidhighia si zirant in prudones de selenu, a boghe de prantu muto Terminologia scientifica rbr Traduzioni Francese grappe de raisin Inglese bunch of grapes Spagnolo racimo Italiano gràppolo d'uva Tedesco Weintraube.

«« Cerca di nuovo