campíngiu , nm: compíngiu,
cumpíngiu,
cumpríngiu Definizione
opinu bonu, una calidade de opinu, sa chi faet su sèmene bonu de si pòdere papare; su frutu de s'opinu
Sinonimi e contrari
opinu
Frasi
sa mata de su cumpíngiu de Frúmini risultat chi depit èssiri assumancus de su 1200! (G.Viarengo)
Terminologia scientifica
mtm, Pinus pinea
Etimo
ltn.
conus pineus
Traduzioni
Francese
pin,
pigne
Inglese
pine,
pinecone
Spagnolo
pino piñonero,
piña
Italiano
pino,
pigna
Tedesco
Kiefer,
Pinienzapfen.
cassí , nm: cassibi,
cassile,
cassili,
cassívile Definizione
genia de animaledhu, gatagreste o cane de serra, pagu prus mannu de s'annaemele o bíurru, a pilu in colore de castàngia, in colore de aràngiu in su gúturu e in petorras, coa longa e grussa, pilosa: unu tempus in Sardigna si ndhe agataiat medas e como ch'est agiummai ispérdiu; papat sórighes, pigiones, bobbois, conillos: est amparau cun lei po no dh'ispèrdere deunudotu
Sinonimi e contrari
ansile*,
assíbile,
bassili,
grassíbile,
ibbirru,
ischirru,
màrcia 3,
vrassívile
Cognomi e Proverbi
smb:
Cassili, Cascili
Terminologia scientifica
anra, martes martes latinorum
Traduzioni
Francese
martre des pins,
martre sarde
Inglese
pine marten,
sardinian marten
Spagnolo
marta
Italiano
màrtora comune,
màrtora sarda
Tedesco
Baummarder,
Edelmarder.
disigàre , vrb Definizione
bènnere a malu puntu de is dispraxeres, de s'afrigimentu, agummai coment'e consumàresi de sa tisichéntzia
Sinonimi e contrari
indisicare,
indisichire
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se consumer de douleur,
avoir de la peine
Inglese
to grow sad,
to pine away
Spagnolo
debilitarse por el dolor
Italiano
intristire,
consumarsi per dolóre
Tedesco
sich verzeheren.
grassíbile, grassíle, grassímene, grassímile , nm Definizione
genia de animaledhu, gatagreste o cane de serra, pagu prus mannu de s'annaemele (o can’e linna), a pilu in colore de castàngia, in colore de aràngiu in su gúturu e in petorras, coa longa e grussa, pilosa: unu tempus in Sardigna si ndhe agataiat medas e como ch'est agiummai ispérdiu; papat sórighes, pigiones, arresias, conillos: sa lei dhu badrat po no che dh'ispèrdere deunudotu
Sinonimi e contrari
ansile,
assíbile,
bassili,
cassí,
ibbirru,
ischirru,
màrcia 3
Frasi
naschint crapitos, grassiles e mela de lidone ◊ bae, tue, cara de grassímile!◊ sont parandhe cropos po lèpores, marzanes e grassiles
Terminologia scientifica
anra, martes martes, m. m. latinorum
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
martre des pins
Inglese
pine marten
Spagnolo
marta
Italiano
màrtora comune,
m. sarda
Tedesco
Baummarder,
Edelmarder,
eine Edelmardersorte.
ibbírru , nm: ibirru,
ilbirru,
irbirru,
isbirru,
sbirru Definizione
genia de animaledhu, gatagreste o cane de serra, pagu prus mannu de s’annaemele o bíurru, a pilu in colore de castàngia, in colore de aràngiu in su gúturu e in petorras, coa longa e grussa, pilosa: unu tempus in Sardigna si ndhe agataiat medas e como ch'est belle e ispérdiu; papat sórighes, pigiones, bobbois, conillos: po sa lei est amparau po chi no si che isperdat
Sinonimi e contrari
ansile,
assíbile,
bassili,
birru,
cassí,
grassíbile,
ischirru*,
màrcia 3
Frasi
is pedhes de irbirru unu tempus fiant cricadas
Terminologia scientifica
anar, martes martes latinorum
Traduzioni
Francese
martre commune
Inglese
pine marten
Spagnolo
marta
Italiano
màrtora comune,
m. sarda
Tedesco
Baummarder,
Edelmarder.
indisichíre, indisighíre , vrb: intisichire Definizione
bènnere a malu puntu de is dispraxeres, de s'afrigimentu, agiummai coment'e consumare o ispaciare de sa tisichesa
Sinonimi e contrari
decaire,
derrúere,
disigare,
ilmarrire,
indisicare
Frasi
si est indisighidu pro sa ruina de sa famíllia
Etimo
itl.
intisichire
Traduzioni
Francese
se consumer de chagrin,
dépérir
Inglese
to pine away
Spagnolo
consumirse
Italiano
consumarsi dal dolóre,
deperire
Tedesco
sich verzehren.
obínu , nm: opinu,
pinu,
upinu Definizione
totu is diferentes calidades de una genia de mata chi faet manna, de oros de mare a montes, a fogighedhas che agos, longas e, segundhu sa calidade (pinu bonu), faet su campíngiu (pinu de papare, coment'e unu frutu a bisura de bardúfola, acupau, chi candho cumprit e sicat si aperit e lassat andhare su sèmene, coment'e nencioledha pitica longhita): est linna de òpera, modhe / opinu burdu (abbarrat prus bàsciu) = Pinus halepensis
Sinonimi e contrari
campíngiu
Frasi
suta de s'obinu mi setzo tota die ◊ is opinus zúmiant cun su bentu ◊ bi at chercos, élighes e opinos
Cognomi e Proverbi
smb:
Obinu, Obino
Terminologia scientifica
mtm, Pinus canariensis, P. nigra, P. pinaster, P. pinea, P. silvestris
Etimo
ltn.
sappinus
Traduzioni
Francese
pin
Inglese
pine
Spagnolo
pino
Italiano
pino
Tedesco
Kiefer.