architetài, architetàre , vrb Definizione
dissinnare, progetare fàbbricos, òperas a fràigu o fintzes de àtera genia; fàere aprontamentu de calecuna cosa
Sinonimi e contrari
altimizare,
oldinzare,
ordimignare
Traduzioni
Francese
concevoir
Inglese
to plan
Spagnolo
proyectar
Italiano
architettare
Tedesco
einen Bauplan entwerfen.
imbàsta , nf Definizione
pinniga chi si faet in is pojas de unu bestire po dh’allonghiare o incurtzare; puntu de filu chi si ponet a lascu (po cussu dhu narant fintzes lentu, sciamplu) po mantènnere s’orrobba firma innanti de dha cosire e chi si che tirat apustis; disegnu, progetu de is partes principales de un’òpera
Sinonimi e contrari
ifeltza
/
prozetu
2.
is piciochedhas funt imparendu a cosiri, ma po immoi ndi tirant s'imbasta e picigant is butonis ◊ si ti aturat tempus, apustis chi acabbas de ispruinai, ndi bogas is imbastas a cussa fordeta (F.Aresu)
Etimo
ctl.
embasta
Traduzioni
Francese
montage,
structure,
projet
Inglese
frame,
basting,
plan
Spagnolo
solapa,
hilván,
proyecto
Italiano
intelaiatura,
progètto
Tedesco
Einfassung.
progetài , vrb: prozetare Definizione
istudiare, cuncordare e fàere progetos
Sinonimi e contrari
sestare
Traduzioni
Francese
projeter
Inglese
to plan
Spagnolo
proyectar,
planear
Italiano
progettare
Tedesco
planen.
progétu , nm: prozetu Definizione
istúdiu e arrapresentatzione in paperi segundhu un'iscala inditada (o fintzes solu a foedhos) de css. idea, dissinnu, de cosa, aina, màchina, fràigu o àteru chi si bolet fàere, a manera de dhu pòdere bíere e pigare a ghia, ischire innanti ite totu ndhe podet bènnere, comente podet o depet essire finiu; dissignu, idea o contu chi si faet de calecuna cosa coment'e iscopu / fàghere ccn. cosa a prozetu = cuncordandho innanti su progetu
Sinonimi e contrari
dessignu,
idea,
ordiminzu
Frasi
su zòmetro nos at fatu su prozetu de sa domo ◊ segundhu ite prozetu est, bi cheret inzenieri
2.
cheriat chistionare cun sos proprietàrios pro los informare de sos prozetos pulíticos suos ◊ daghi incarcat sa betzesa imparas a apresiare tzertas cosas e tandho torras a medire sos prozetos de sa zovania
Traduzioni
Francese
projet
Inglese
plan
Spagnolo
proyectar,
planear
Italiano
progètto
Tedesco
Plan.
scalandròni 1 , nm Definizione
nau de unu pianu, chi est in calada a un'ala, prus bàsciu a una parte a bisura de iscala, e fintzes s'iscala po artzare a sa nave
Etimo
scalandrone
Traduzioni
Francese
plan incliné
Inglese
inclined plan
Spagnolo
plano inclinado
Italiano
piano inclinato
Tedesco
Rutsche.
sestài, sestàre , vrb Definizione
dissignare, marcare e segare cosa segundhu una misura, una forma, nau mescamente de su chi faent is maistos de pannu a s'orrobba faendho bestimentu; pentzare e precisare un'idea, calecuna cosa de fàere, calecuna cosa a manera de arresurtare cunforma a una bisura
Sinonimi e contrari
festare,
tallai
/
secare
Modi di dire
csn:
sestare su pane: segare a cantos dae su cumassu su tantu zustu pro bi essire unu pane; sestare sa tula = sinnalare su tantu (in largúria) de arare in sa die; rúghere che sestatu = (nadu de carchi cosa chi si addatat bene a un'àtera), andai bèni meda; sestare in mannu = pentzai a cosas mannas, fai contus mannus, fai cosas mannas; sestare sos àbbidos a dossu a unu = critigare
Frasi
su sartu sestat sa robba pro la cosire ◊ semenaio su trigu a punzos intro de sas tulas chi aio sestadu (L.Brotzu)◊ soniat su ballu cun d-unu frusciedhu de canna chi aiat sestadu a punta de resorza ◊ truncat e sestat de dogni manera: zughet sa limba che fóscighe de trapera! ◊ mama preparat s'impastu, suighet e sestat su pane
2.
cussu est unu chi sestat ingannos ◊ l'at sestada zusta a fàghere gai! ◊ su póveru candho sestat cosas in mannu est in su sonnu!
3.
sa mama li at sestadu duas isculivitas, a su pitzinnu, ca at fatu dannu ◊ e che pigant a chéjia a coa fata, bichiritendhe che catedhu in fossu: sos chi sunt in piata lis sestant sos àbbidos a dossu (A.Dettori)◊ sestaiant tulas de sete passos
Cognomi e Proverbi
prb:
chie bene sestat mezus cosit ◊ Deus sestat e Deus cosit
Etimo
itl.
sestare
Traduzioni
Francese
ébaucher,
couper,
recouper,
projeter
Inglese
to sketch,
to cut (out),
to plan
Spagnolo
esbozar,
recortar,
proyectar,
configurar
Italiano
abbozzare,
tagliare,
ritagliare,
progettare,
configurare
Tedesco
entwerfen,
schneiden,
ausschneiden,
planen.
tantecàntu , cng Definizione
si bit ca… est ladinu chi… : nau coment'e una cosa chi si lassat andhare, chi si cuncedet
Sinonimi e contrari
aposici,
cantecante,
tantetantu,
tanti
Frasi
tantecantu su mòrrere est natura: curret che abba in su pendhente sou ◊ no bi andhes, como, tantecantu no serbit a nudha ◊ tantecantu est gai, fintzas si daet a bídere chi nono
Traduzioni
Francese
cela va de soi
Inglese
it is plan
Spagnolo
está claro que
Italiano
è evidènte che…
Tedesco
es versteht sich,
daß